ΒΕΝΕΤΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΙΧΑ ΜΑΝΗΣ - ΜΠΑΡΔΟΥΝΙΑΣ (ΑΡΧΕΣ 18ου ΑΙΩΝΑ)

Παρουσίαση

Τα κατάστιχα προέρχονται από το αρχείο του Antonio Nani, Γενικού Προνοητή στη Βενετοκρατούμενη Πελοπόννησο (1685-1715), από το 1703 έως το 1705. Τα τεκμήρια απεικονίζουν σημαντικές περιοχές της οικονομίας: τόσο τις αγροληπτικές σχέσεις όσο και τα δημοσιονομικά. Το πρώτο ζήτημα, ως γνωστόν, συνδέθηκε με την ανάγκη πύκνωσης του πληθυσμού της Πελοποννήσου, την ανάκαμψη της οικονομίας της και, βεβαίως, την αποκατάσταση των προσφύγων. Οι τελευταίοι εξακολούθησαν να φθάνουν στο Μοριά, τυπικά τουλάχιστον, έως το 1699, ενώ παράλληλα εισέρευσαν και κάποιοι άλλοι, από περιοχές εκτός πολέμου, με στόχο την ανίχνευση οικονομικών ευκαιριών. Οι Βενετοί προσπάθησαν να δώσουν λύση στα προβλήματα, διανέμοντας τις γαίες που είχαν αφήσει πίσω τους οι Οθωμανοί. Έτσι, ένα μέρος από αυτές εκτέθηκε σε δημοπρασίες, προκειμένου να εκμισθωθεί ένα άλλο, διαρκώς αυξανόμενο, παραχωρήθηκε έναντι δεκάτης ή ενός ασήμαντου ενοικίου. Η σταδιακή μείωση των εκμισθούμενων γαιών προκάλεσε τη συρρίκνωση του κύκλου εργασιών στις δημοπρασίες. Από το 1699, μάλιστα, η Βενετική Γερουσία, προκειμένου να ενισχύσει την απόδοση των γαιών, απεφάσισε τη μετατροπή του ισχύοντος καθεστώτος σε παραχώρηση διαρκούς χρησικτησίας. Σε κάποιες περιπτώσεις, η μεταβολή αυτή συνέπεσε με μείωση του μισθώματος, ιδιαίτερα δε στα ακίνητα. Πάντως, η υιοθέτηση αυτού του νέου μέτρου οδήγησε σε περαιτέρω μείωση των γαιών προς εκμίσθωση. Από αυτή την άποψη, οι ασήμαντες προσφορές στις δημοπρασίες αποτυπώνουν τη γενική κρίση του συστήματος εκμισθώσεων. Παράλληλα, όμως, δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε και τη συμβολή του μικρού εκχρηματισμού της οικονομίας. Ακόμη, από μια άλλη πλευρά, η όλη εξέλιξη συνδέεται χωρίς αμφιβολία με την τακτική εκ μέρους των υποψηφίων μισθωτών, οι οποίοι, προσφέροντας ασήμαντα ποσά, επεδίωκαν να διατηρήσουν το μίσθωμα σε χαμηλό επίπεδο. Τέλος, κάποιο ρόλο πρέπει να έπαιξαν επίσης η μικρή απόδοση των γαιών και η εγκατάλειψη της Πελοποννήσου από μέρος των προσφύγων, παράμετροι με ισχυρή, ούτως ή άλλως, αλληλεξάρτηση. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΤΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ - ΣΥΝΟΨΗ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
ΠΙΝΑΚΕΣ