ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

Παρουσίαση

Ο προσωκρατικός στοχασμός, από τον Ηράκλειτο μέχρι τον Παρμενίδη, ταύτιζε το Είναι του ανθρώπου με τον λόγο και το νοείν. Ήταν ένας παραγωγικός στοχασμός. Στην παράδοση αυτή η ψυχαναλυτική σκέψη του αιώνα μας διέκρινε και μιαν άλλη συνέπεια της εκχωρήσεως του ανθρώπου στη γλώσσα: τον διχασμό του υποκειμένου σε είναι της υπάρξεως και είναι της σημασίας.
Αυτή η σκέψη είναι πράγματι κάτι πολύ περισσότερο από "θεραπεία" του νευρωσικού συμπτώματος. Είναι προαγωγή των σημασιών -εισαγωγή του ερωτήματος της σημασίας της ανθρώπινης πράξης. Η ψυχανάλυση ειδοποιεί το υποκείμενο ότι είναι υποκείμενο σημασίας και ότι η σημασία του είναι υπο-κείμενη, δηλαδή ασυνείδητη. Αποκαλύπτεται με το ερμηνευτικό έργο, την ερμηνεία του υλικού των αναμνήσεων και της μεταβίβασης. Η ψυχαναλυτική ερμηνεία δεν είναι φυσικά μια τυπική φιλολογική ερμηνευτική, μολονότι κι αυτή είναι στερεωμένη στην ποιητική, και αφορά ένα "κείμενο": το κείμενο που συγγράφει η νεύρωση.
Η ψυχαναλυτική ερμηνεία είναι μια πρόκληση στη σημασία -να αποκτήσει νόημα και σημασία η ωμότητα κι ο παραλογισμός της πραγματικότητας, ακόμη και με μια τολμηρή "παρανάγνωση", με ένα λογοπαίγνιο. Γι' αυτό η ψυχανάλυση υπεραξίωσε από την αυγή της το λογοπαίγνιο, το ταπεινό αυτό λουλούδι της καθημερινής ζωής. Ποια είναι για εμάς η σημασία του εγκλήματος του Οιδίποδος και της θυσίας του πατρός του Λάιου; Τι σημαίνει στη ζωή να είσαι και να έχεις; Τι σημαίνει θλίψη, πένθος, μελαγχολία, αυτοκτονία;
Αυτές είναι μερικές από τις διαδρομές που διατρέχει το παρόν βιβλίο, με τη βοήθεια άφθονων αναφορών στους ήρωες της ψυχαναλυτικής ιστορίας και στα πρόσωπα της ιστορίας των ιδεών. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Σημασία
Το γράμμα του Ηράκλειτου [και ο φιλόλογος Freud]
Η μοναξιά του Λαΐου
Η περίπτωση του Ανθρώπου-με-τα-ποντίκια
Θλίψη, πένθος, κατάθλιψη
Μελαγχολία και Γραφή
Τι είναι η αυτοκτονία;
Επί του νοήματος της ερμηνείας στην ψυχαναλυτική εμπειρία
Επανάληψη [Ένα υστερόγραφο]
ΕΠΙΜΕΤΡΑ
Ανάμεσα στο νοείν και το νόημα
Η σημασία της σημασίας