ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΦΗΡΗΜΕΝΗ ΣΚΕΨΗ

Παρουσίαση

Το τελευταίο, και σίγουρα το πιο ενδιαφέρον στην ιστορία των γαλλικών γραμμάτων στον 20ο αιώνα σχέδιο του Βαλερύ, το οποίο όμως από τη φύση του δεν μπορούσε παρά να μείνει ημιτελές, ήταν το σχεδίασμα της Ποιητικής. Ένα από τα πιο παλιά σχέδια του Βαλερύ, αφού ανάγεται στην εποχή που ανακάλυψε τον Πόε, δηλαδή το 1892, που έμελλε να βρει την οριστική του διατύπωση το 1936. Ήταν τότε υποψήφιος καθηγητής στο College de France. Κέρδισε την εκλογή χάρη στη φήμη του αλλά και στο πρόγραμμά του, και η έδρα πήρε το όνομα που ο ίδιος είχε προτείνει: έδρα Ποιητικής.
Με τη μορφή μαθημάτων, τα οποία δυστυχώς είναι πολύ δύσκολο να ανασυγκροτηθούν με βάση τις σημειώσεις που έφτασαν ως εμάς, ο Βαλερύ, από το 1937 ως τις παραμονές του θανάτου του το 1945, πρόσφερε μια διδασκαλία την οποία μπορούμε να χαρακτηρίσουμε προφητική από πολλές απόψεις και η οποία τον καθιστά σύγχρονο της πιο πρόσφατης και ανανεωτικής κριτικής.
Ο Γιάκομπσον κι ο Τοντορόφ έστρεψαν την έρευνά τους περισσότερο στην ανάλυση των μορφών απ' ότι στην εσωτερική λειτουργία της δημιουργίας. Ωστόσο, δανείσθηκαν απο τον Βαλερύ τον όρο Ποιητική, κι αναγνώρισαν έτσι το χρέος τους απέναντι σ' εκείνον ο οποίος, σαν πρωτοπόρος του σύγχρονου στοχασμού, θέλησε να τοποθετήσει τον ευατό του στο μεταίχμιο της επιστήμης και της τέχνης με την επίμονη μετριοφροσύνη ενός ερασιτέχνη. (Απόσπασμα από το βιβλίο "Η Λογοτεχνία στη Γαλλία μετά το 1945", Κεφ. VIII Εκδόσεις Bordas, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)