ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ

Παρουσίαση

Από την τεχνική αναπαραγωγή, που φετιχοποιεί και ταυτόχρονα απομαγεύει την τέχνη, στην εμπειρία του έργου τέχνης, που για να απαλλαγεί από τον εσωτερισμό εξωτερικεύεται άναρχα κι αυθόρμητα, κι από εκεί στη μεσσιανική συνθήκη της διάσωσης του παρελθόντος πολιτισμού: αυτές είναι οι κεντρικές ιδέες και ταυτόχρονα το συνδετικό νήμα των δοκιμίων του Μπένγιαμιν που περιέχονται στο ανά χείρας βιβλίο.
«Με τα μεγάλα πλάνα που έχει στη διάθεσή του, με τον τονισμό κρυμμένων λεπτομερειών σε οικεία μας αντικείμενα, με την εξερεύνηση τετριμμένων καταστάσεων που επιτυγχάνει μέσω της ιδιοφυούς καθοδήγησης του φακού, ο κινηματογράφος ενισχύει την επίγνωση των καταναγκασμών που εξουσιάζουν την ύπαρξή μας. Κατορθώνει έτσι να μας εξασφαλίσει ένα τεράστιο και αδιανόητο περιθώριο δράσης! Τα καπηλειά και οι μεγάλοι λεωφόροι μας, τα γραφεία και τα επιπλωμένα δωμάτιά μας, οι σιδηροδρομικοί σταθμοί και τα εργοστάσιά μας έμοιαζαν να μας περικλείουν ασφυκτικά χωρίς καμιά ελπίδα διαφυγής. Τότε ήρθε ο κινηματογράφος κι ανατίναξε αυτό το κάτεργο με τον δυναμίτη του δεκάτου του δευτερολέπτου. Κι έτσι μπορούμε, ανάμεσα στα διασκορπισμένα ερείπια, να επιχειρήσουμε πλέον με ηρεμία περιπετειώδη ταξίδια» (Το έργο τέχνης την εποχή της δυνατότητας τεχνικής αναπαραγωγής του)
«Ο αναγνώστης, ο σκεπτόμενος, ο αναμένων, ο flaneur είναι εξίσου τύποι του φωτισμένου ανθρώπου όπως και ο οπιοπότης, ο ονειροπαρμένος, ο μεθυσμένος. Και είναι πιο γήινοι. Για να μη μιλήσουμε για εκείνο το φοβερό ναρκωτικό -εμάς τους ίδιους- που παίρνουμε μέσα στη μοναξιά μας. [...] Ο σουρρεαλισμός πλησιάζει όλο και πιο κοντά στην επαναστατική απάντηση του ερωτήματος για τη σχέση ηθικής και πολιτικής. Κι αυτό σημαίνει: πεσσιμισμός σε όλα τα μέτωπα. Ασφαλώς και απολύτως. Δυσπιστία στη μοίρα της λογοτεχνίας. Δυσπιστία στη μοίρα της ελευθερίας, δυσπιστία στη μοίρα των ευρωπαίων ανθρώπων, αλλά προπάντων δυσπιστία, δυσπιστία και πάλι δυσπιστία σε κάθε είδους κατανόηση: μεταξύ των τάξεων, μεταξύ των λαών, μεταξύ των ατόμων» (Ο σουρρεαλισμός, το τελευταίο στιγμιότυπο της ευρωπαϊκής διανόησης)
«Το ενδιαφέρον του συλλέκτη για τα περιφρονημένα, απόκρυφα αντικείμενα συνιστά την πραγματική του δύναμη. Και τον δρόμο προς αυτά τον διανοίγει μόνος του -ο μαρξισμός δεν του έχει υποδείξει παρά μόνον την αφετηρία. Αυτό που χρειαζόταν ήταν ένα πάθος που άγγιζε τα όρια της μανίας. Αυτό το πάθος διαμόρφωσε τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα. Ωστόσο, το κατά πόσο οι αναφορές του στους ανώνυμους καλλιτέχνες, και σε ό,τι αυτοί διέσωσαν με τα ίχνη που άφησαν τα χέρια τους, συμβάλλουν λιγότερο ή περισσότερο στον εξανθρωπισμό της ανθρωπότητας απ' ό,τι η λατρεία του ηγέτη -την οποία φαίνεται να θέλουν να επιβάλουν εκ νέου πάνω της-, αυτό μέλλει, όπως και τόσα άλλα πράγματα που το παρελθόν ματαίως προσπάθησε να μας διδάξει, να μας το μάθει ξανά και ξανά το μέλλον» (Έντουαρντ Φουξ, συλλέκτης και ιστορικός) (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Προλογικό σημείωμα
1. Το έργο τέχνης την εποχή της δυνατότητας τεχνικής αναπαραγωγής του
2. Ο σουρρεαλισμός, το τελευταίο στιγμιότυπο της ευρωπαϊκής διανόησης
3. Έντουαρντ Φουξ, συλλέκτης και ιστορικός
Επίμετρο
Ι. Jurgen Habermas: Βάλτερ Μπένγιαμιν-ο στόχος της κριτικής: συνειδητοποίηση ή διάσωση;
Παράρτημα
Ι. Επιστολές
1. Wiesengrund Adorno προς Walter Benjamin (Λονδίνο, 18.3.1936)
2. Walter Benjamin προς Wiesengrund Adorno (Παρίσι, απάντηση στην επιστολή της 18.3.1936)
II. Δύο Δοκίμια
1. Ορκωτός ελεγκτής βιβλίων
2. Θεωρία της δια-σκέδασης