ΕΙΚΟΝΑ - ΜΟΥΣΙΚΗ - ΚΕΙΜΕΝΟ

Παρουσίαση

...Για τον καθηγητή, όμως, το φοιτητικό ακροατήριο είναι το Άλλο αντίτυπο, γιατί φαίνεται να μην ομιλεί -και, άρα, μέσω της φαινομενικής θαλερότητάς του, ομιλεί εντός σας πολύ πιο δυνατά: ο υπονοούμενος προφορικός του λόγος, που είναι ο δικός μου προφορικός λόγος, με πλήττει πολύ περισσότερο, αφού ο έλλογος λόγος του δεν με παρεμποδίζει.Αυτός είναι ο "σταυρός" κάθε δημόσιου προφορικού λόγου: είτε ομιλεί ο καθηγητής, είτε ο ακροατής διεκδικεί το δικαίωμα να μιλήσει, και στις δύο περιπτώσεις οδηγούμαστε κατ' ευθείαν στο ανάκλιντρο της ψυχανάλυσης. Η διδασκαλική σχέση δεν είναι τίποτα περισσότερο από τη μεταβίβαση που εγκαθιδρύει. Η "επιστήμη", η "μέθοδος", η "γνώση", η "ιδέα" έρχονται από σπόντα. Προσφέρονται ως εκ περισσού. Είναι αποφάγια. (Roland Barthes, "Συγγραφείς, Διανοούμενοι, Καθηγητές")

Σήμερα, στο επίπεδο της μαζικής επικοινωνίας, είναι σαφές ότι το γλωσσικό μήνυμα είναι παρόν σε όλες τις εικόνες: ως τίτλος, ως λεζάντα, ως άρθρο εφημερίδας, ως διάλογος ταινίας, ως fumetto [διάλογος σε μπαλονάκι στις εικονογραφημένες συνέχειες]... Βλέπουμε έτσι ότι δεν είναι εντελώς σωστό να ομιλούμε για έναν πολιτισμό της εικόνας: είμαστε ακόμα, και περισσότερο παρά ποτέ, ένας πολιτισμός της γραφής, γιατί η γραφή και ο λόγος είναι πάντοτε πλήρεις όροι της πληροφοριακής δομής. Στην πραγματικότητα, αυτό που μετράει μόνο είναι η παρούσια του γλωσσικού μηνύματος, γιατί ούτε η θέση του, ούτε η έκτασή του φαίνονται καίρια... (Roland Barthes, "Ρητορική της Εικόνας")

Περιεχόμενα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΛΤΣΟΣ: Πρό-λογος
Το φωτογραφικό μήνυμα
Ρητορική της εικόνας
Η τρίτη έννοια
Ντιντερό, Μπρεχτ, Αϊζενστάιν
Εισαγωγή στη δομική ανάλυση των αφηγημάτων
Ο θάνατος του συγγραφέα
Musica practica
Από το έργο στο κείμενο
Η μυθολογία σήμερα
Συγγραφείς, διανοούμενοι, καθηγητές
Γλωσσάρι