ΣΤΟ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

Παρουσίαση

Επί αιώνες οι χριστιανοί οικοδομούσαν πολιτισμό με την ισχυρή πεποίθηση ότι συνεργούσαν δημιουργικά στο θέλημα του Θεού. Εν τούτοις, τα ιστορικά επιτεύγματα, όσο λαμπρά και αν φαίνονται, δεν είναι ποτέ τελικά. Μολονότι ο πολιτισμός μπορεί να λειτουργεί θεολογικά και να εκφράζει πολιτισμικά τη ζωή της Εκκλησίας, η μεταξύ τους σχέση είναι αντινομική και διαλεκτική. Η Εκκλησία δεν βλέπει το ιστορικό της παρελθόν ως τέρμα και κατάληξή της, οσοδήποτε θεμελιώδες και ένδοξο υπήρξε, αλλά στρέφεται μυστηριακά προς το μέλλον της Βασιλείας. Υπό την προοπτική των εσχάτων κάθε πολιτισμική και ιστορική διάσταση της θεολογίας παραχωρεί τη θέση της στην αλήθεια που έρχεται από το μέλλον. Οι πολιτισμοί ακμάζουν και παρακμάζουν στην ιστορική πορεία των ανθρώπων. Η ενθαδικότητα του πολιτισμού προσδιορίζει τελικά τη διαλεκτική σχέση θεολογίας και πολιτισμού υπό το φως της εσχατολογίας. Ο πολιτισμός ως έμπλεος κιβωτός κορυφαίων επιτευγμάτων και αξεπέραστων ιστορικών κατακτήσεων του παρελθόντος γίνεται σαρκοφάγος ή νάρθηκας της αλήθειας της θεολογίας, όταν απολυτοποιείται και αντικαθιστά την Εκκλησία. Στην πορεία της Εκκλησίας ουκ ολίγες ιδεολογικές κατασκευές και αγκυλώσεις συχνά καθηλώνουν ενδοϊστορικά και εκκοσμικεύουν πολιτισμικά την εσχατολογική της προοπτική. Το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει δοκίμια και μελέτες που διερευνούν κριτικά τον διάλογο θεολογίας και πολιτισμού σε διάφορες ιστορικές περιόδους της ζωής της Εκκλησίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Προς μία θεώρηση του πολιτισμού
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ
Το βιβλικό πλαίσιο της συνάντησης Ελληνισμού και Χριστιανισμού
ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Σύγχρονες περί ανθρώπου αντιλήψεις και το νόημα της ορθόδοξης ανθρωπολογίας
Η δογματική ως δικανική αντίληψη και ως ερμηνευτική διαδικασία. Οι θεολογικές προϋποθέσεις για την ερμηνεία του νοήματος της πίστεως
Θεολογική και εκκλησιολογική θεώρηση του διαλόγου μεταξύ της Ορθόδοξης Εκκλησίας και των Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών
Ευχαριστηριακή εκκλησιολογία και κανονική παράδοση
ΟΙ ΡΩΣΟΙ ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ
Η επίδραση των Ρώσων θεολόγων της διασποράς στη νεοελληνική θεολογία
Το κάλλος τη θεολογίας. Η ποιητική και αισθητική συμβολή του Παύλου Ευδοκίμωφ
ΘΕΟΛΟΓΙΑ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Σχόλια στο Προς εκκλησιασμόν έργο του Ν. Γ. Πεντζίκη
Χριστιανικόν Συμπόσιον. Η συμβολή του Κώστα Τσιρόπουλου στον διαχριστιανικό και διευρωπαϊκό διάλογο της Ορθοδοξίας
Ιστορία και εσχατολογία. Ο διάλογος φιλοσοφίας και θεολογίας στο έργο του Χρήστου Μαλεβίτση
ΟΙ ΠΡΩΤΕΡΓΑΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ
Το έργο του π. Ιωάννη Ρωμανίδη περί του προπατορικού αμαρτήματος και η σημασία του για την Εκκλησία και τη θεολογία
Ο διάλογος θεολογίας και φιλοσοφίας. Η θεολογική ερμηνευτική του Νίκου Νησιώτη
Η πνευματολογική χριστολογία του Νίκου Νησιώτη
Ιωάννης Ζηζιούλας, μητροπολίτης Περγάμου. Ο οικουμενικός θεολόγος της Ορθοδοξίας
Η σύνθεση χριστολογίας και πνευματολογίας και οι εκκλησιολογικές συνέπειές της στο έργο του μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα
Η ΣΥΝΟΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΗΜΕΡΑ
Κρίση της συνοδικότητας: Η γραφειοκρατική αντίληψη της εκκλησιολογίας και το πρόβλημα της κοινωνίας και της συνοδικότητας στην εκκλησία σήμερα
Ενότητα μέσα στην ποικιλία
Μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθόδοξης Εκκλησίας
ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ
Εκκλησία και νεοναζιστικός εθνικισμός. Θεολογικές προσεγγίσεις στην αναζωπύρωση του νεοναζιστικού παγανισμού
Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ
Στο μεταίχμιο της ιστορίας. Οι προκλήσεις της Ορθοδοξίας στον 21ο αιώνα
Πρώτες δημοσιεύσεις
Ευρετήριο ονομάτων