ΤΡΟΠΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΚΑΙ ΑΡΧΙΜΑΣΤΟΡΩΝ

Παρουσίαση

Αν οι υπεύθυνοι της ανεγέρσεως κτηρίων κατά τον Μεσαίωνα πρέπει να λέγονται αρχιτέκτονες ή αρχιμάστορες έχει συζητηθεί από τότε που άρχισε να αναλύεται και να σχολιάζεται η μεσαιωνική αρχιτεκτονική έως σήμερα. Ο όρος αρχιτέκτων, όπως είναι γνωστός στον αρχαίο ελληνορρωμαϊκό κόσμο ή στην Αναγέννηση και μετά, δεν φαίνεται κατάλληλος για τις τρέχουσες περιπτώσεις κατά τον Μεσαίωνα, τόσο στην Δύση όσο και στο μέσο και ύστερο Βυζάντιο. Το ζήτημα όμως συζητείται, κυρίως όταν σχολιάζεται η επιτυχής και έντεχνη αρχιτεκτονική, η οποία βέβαια δεν γινόταν χωρίς έμπνευση, γνώση και κοινωνική εκτίμηση. Ουσιαστικώς ο αρχιτέκτων είναι ένας δημιουργός. Η Αρχαιότης και αργότερα η Αναγέννηση τον γνώρισαν ως έναν άνθρωπο με ευρύτητα γνώσεων, ικανότητα να συλλαμβάνει αφηρημένες μορφές και να τους δίνει υλική υπόσταση στον χώρο, οι οποίες κατά τον Βιτρούβιο είχαν ομορφιά, χρησιμότητα και σταθερότητα. Ήταν ακόμα ένας επώνυμος καλλιτέχνης που ασχολείτο με την ζωγραφική και την γλυπτική και του οποίου η παιδεία του επέτρεπε να συνομιλεί και να συναλλάσσεται με τους άρχοντες της πολιτείας ή του πλούτου ή ακόμα και τους ποιητές και τους φιλοσόφους. Κατά τον Μεσαίωνα η γενική κατάσταση είναι τελείως διαφορετική, δεδομένου ότι πραγματικός δημιουργός θεωρείται μόνον ο Θεός. Δευτερευόντως είναι ο επί της γης εκπρόσωπός του, δηλαδή ο αυτοκράτωρ. Σε διάφορα βυζαντινά κείμενα γίνεται λόγος για τις ανεξάντλητες δεξιότητες και ικανότητες των αυτοκρατόρων, ακόμα και στην αρχιτεκτονική, ιδίως στην λύση δυσχερών προβλημάτων που ανέκυπταν κατά την εκτέλεση μεγάλων έργων. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)