ΝΟΜΙΚΟΣ ΘΕΤΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΣΟΦΙΣΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟ

Παρουσίαση

Η παρούσα έκδοση αποτελεί ανάπτυξη του εισιτηρίου λόγου με τίτλο "Θετικό δίκαιο και υπερθετικές αξίες - Οι απαρχές της αντιπαράθεσης στην κλασσική Αθήνα και η σημερινή κατάληξη", που εκφωνήθηκε κατά την τελετή υποδοχής μου στην Ακαδημία Αθηνών στις 6 Νοεμβρίου 2012 και δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, 87 Γ', 2012, σ. 88-102.
Ο όρος "ιδεαλισμός" στον τίτλο και στο κείμενο χρησιμοποιείται με ευρύτατη έννοια. Περιλαμβάνει κάθε άποψη που ανατρέχει σε υπερβατικές αλήθειες και αρχές, σε ιδέες, ιδανικά επέκεινα του αισθητού κόσμου (ή, για τον νομικό ιδεαλισμό, σε φυσικοδικαιικές ιδέες και αργές υπερκείμενες του θετικού δικαίου), ανεξάρτητα από το αν οι απόψεις αυτές εντάσσονται ή όχι σε ορισμένη φιλοσοφική θεωρία. Ο όρος δεν αναφέρεται συνεπώς σε κάποια από τις ειδικότερες μορφές ιδεαλισμού που αναπτύχθηκαν στη μακραίωνη πορεία της φιλοσοφικής σκέψης. (Από την έκδοση)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Ι. Ο θετικισμός των σοφιστών.
ΙΙ. Η απάντηση του ιδεαλισμού - ιδίως ο πλατωνισμός
III. Ο θετικισμός στη σύγχρονη εποχή - ιδίως η "καθαρή" θεωρία του δικαίου και η αναλυτική φιλοσοφία του δικαίου
IV. Η αναγέννηση του ιδεαλισμού / αντιθετικισμού
V. Συγκρίσεις - ασφάλεια δικαίου ή δικαιοσύνη ;
VI. Υπέρβαση της αντιπαλότητας: Θετικοποίηση των υπερθετικών αξιών
1. A priori αρχές δίκαιου
2. Η θετικοποίηση των αρχών
3. Δέσμευση του μελλοντικού νομοθέτη - το ακατάλυτο της δημοκρατικής αρχής - η σημασία της διάκρισης αναθεωρήσιμων και μη αναθεωρήσιμων συνταγματικών διατάξεων
4. Περιπτώσεις μη θετικοποίησης εκτός ελληνικής έννομης τάξης
5. Μετάθεση της ευθύνης στον δικαστή - ερμηνεία και αξιολογήσεις - μειωμένη η αβεβαιότητα δικαίου
6. Επίμετρο