ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Παρουσίαση

Η εμπειρία δύο αιματηρών και καταστροφικών ευρωπαϊκών (ουσιαστικά εμφύλιων) πολέμων λειτούργησε καταλυτικά προς την κατεύθυνση της εδραίωσης της Ευρωπαϊκής Ιδέας, ως κινητήριας δύναμης για τη γένεση μίας Νέας Ευρώπης, μέσα από μία διαδικασία ενοποίησης, με τη διαμόρφωση ενός ενιαίου χώρου ειρήνης, δημοκρατίας και ανάπτυξης, που θα απέτρεπε την επανάληψη την πολεμικών συγκρούσεων στην Ευρώπη. Ωστόσο, οι ίδιοι οι εμπνευστές του σχεδίου για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Ιδέας γνώριζαν ότι η διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης δεν θα ήταν μια εύκολη διαδικασία, αλλά μία συνεχής προσπάθεια επίλυσης προβλημάτων, όπως, ανησυχιών και εμμονών, έλλειψης εμπιστοσύνης, κοινωνικών συγκρούσεων, κρατικών συμφερόντων, εθνικιστικών τάσεων, δημοκρατικού ελλείμματος κ.λπ.
Πολλά έγιναν από τότε και ακόμη περισσότερα πρέπει να γίνουν. Δυσκολίες υπήρξαν πολλές, οι οποίες κάποτε φάνηκαν ανυπέρβλητες. Ωστόσο, η πορεία μέχρι σήμερα έχει δείξει ότι όποια προβλήματα προκύπτουν, μπορούν να επιλυθούν. Η συνεχιζόμενη αύξηση του αριθμού των κρατών που συμμετέχουν στη διαδικασία της ενοποίησης, η ανάπτυξη όλο και περισσότερων κοινών πολιτικών, η υιοθέτηση κοινών κανόνων και η καθιέρωση ενιαίου νομίσματος, αποδεικνύουν την επιτυχία του εγχειρήματος, το οποίο είχε τόσο ιστορική χρησιμότητα όσο και ιστορική αντοχή και διάρκεια.
Με το βιβλίο αυτό γίνεται μία προσπάθεια καταγραφής τόσο της δύσκολης πορείας προς την ενοποίηση, όσο και της λειτουργίας της ενοποιημένης Ευρώπης, με τρόπο που να γίνεται κατανοητός, τόσο στον απλό αναγνώστη, ο οποίος θα επιθυμούσε να έχει μία σχετικά ολοκληρωμένη εικόνα για την ενοποιητική διαδικασία και τη λειτουργία της, όσο και στον περισσότερο εξειδικευμένο αναγνώστη, ο οποίος θα ενδιαφερόταν να έχει στα χέρια του ένα βιβλίο, στο οποίο να καταγράφεται η ιστορική διάσταση του ενοποιητικού εγχειρήματος, καθώς επίσης και σημαντικές λεπτομέρειες για τη λειτουργία αυτού του sui generis οικοδομήματος της Ενωμένης Ευρώπης. Ακόμη, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εισαγωγικό βοήθημα για φοιτητές, των οποίων το αντικείμενο σπουδών σχετίζεται με το γνωστικό πεδίο της ευρωπαϊκής ενοποίησης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

1: Η "ευρωπαϊκή ιδέα" και οι πρώτες προσπάθειες για την υλοποίησή της
Οι πρώτες σκέψεις για την ευρωπαϊκή ενοποίηση
Τα σχέδια για μία ενωμένη Ευρώπη κατά το Μεσαίωνα
Σχέδια για την Ευρώπη κατά τους Νεώτερους Χρόνους
Η ευρωπαϊκή ιδέα μετά τη Γαλλική Επανάσταση
Νέες πρωτοβουλίες για την ενοποίηση μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο
Σχέδια για το μέλλον της Ευρώπης μετά το Β' Π.Π.
Η Διάσκεψη της Τεχεράνης
Η Διάσκεψη της Γιάλτας
Η Διάσκεψη του Πότσδαμ
Μεταπολεμικές εδαφικές ιδιαιτερότητες στην Ευρώπη
2: Από τα ερείπια του Β' Π.Π. έως τη Γένεση της Νέας Ευρώπης (1945-1950)
Οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες
Το Σχέδιο Marshall
Ο Οργανισμός Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας (ΟΕΟΣ)
Η έναρξη του Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη
Το Δόγμα Truman
Ο αποκλεισμός του Βερολίνου και το πραξικόπημα της Πράγας
Η συγκρότηση αμυντικών συνασπισμών
Η Συνθήκη των Βρυξελλών και η Δυτική Ένωση
Ο Οργανισμός Συμφώνου Βορείου Ατλαντικού (ΝΑΤΟ)
Οι μεταπολεμικές πολιτικές κινήσεις με στόχο την ενοποίηση
Η Ένωση Ευρωπαίων Φεντεραλιστών
Το Κίνημα της Ενωμένης Ευρώπης
Το Συνέδριο για την Ευρώπη της Χάγης
Το Ευρωπαϊκό Κίνημα
Το Συμβούλιο της Ευρώπης
Οι πρώτες μεταπολεμικές οικονομικές συμφωνίες
Η Τελωνειακή Συμφωνία της Benelux
Το Συμβούλιο Αμοιβαίας Οικονομικής Βοήθειας (Comecon)
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Πληρωμών
3: Από τη Διακήρυξη Schuman έως την ίδρυση των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (1950-1958)
Η ειρήνη επιβάλλει την ίδρυση της πρώτης Κοινότητας
Η Διακήρυξη Schuman
Η ίδρυση της ΕΚΑΧ
Η θεσμική οργάνωση της ΕΚΑΧ
Η λειτουργία της ΕΚΑΧ
Συνέπειες και αποτελέσματα από τη λειτουργία της ΕΚΑΧ
Απόπειρες συγκρότησης Αμυντικής και Πολιτικής Κοινότητας
Η απόπειρα ίδρυσης Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας (ΕΑΚ)
Η αποτυχία ίδρυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (ΕΠΚ)
Η "επανίδρυση" της Δυτικοευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ)
Σχέδια για τομεακή ολοκλήρωση και η ίδρυση νέων Κοινοτήτων
Η ίδρυση της ΕΟΚ και της ΕΚΑΕ
Η θεσμική οργάνωση των δύο νέων κοινοτήτων
Η λειτουργία της ΕΟΚ
Η λειτουργία της ΕΚΑΕ
Αποτελέσματα από τη λειτουργία των δύο νέων κοινοτήτων
Η εξέλιξη και οι επιπτώσεις του Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη
Το Ζήτημα του Βερολίνου και οι απεργίες των εργαζομένων
Η σύσταση του Συμφώνου της Βαρσοβίας
Προσπάθειες συνεννόησης και συναντήσεις για εδραίωση της ειρήνης
Ταραχές στην Πολωνία
Εξέγερση στην Ουγγαρία
4: Από την κρίση έως το Συμβιβασμό του Λουξεμβούργου και τη στασιμότητα (1958-1969)
Τα πρώτα βήματα της ΕΟΚ και η καθιέρωση κοινών πολιτικών
Η Ευρωπαϊκή Τελωνειακή Ένωση
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική
Η Κοινή Αγορά Μεταφορών
Διαφορετικές απόψεις και διαφορετικές πορείες
Οι θέσεις του Charles de Gaulle
Η Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ)
Τα δύο Σχέδια Fouchet και η απόρριψή τους
Προσπάθειες ένταξης Βρετανίας, Δανίας, Ιρλανδίας και Νορβηγίας
Η σύναψη γαλλογερμανικού συμφώνου φιλίας
Ο συμβιβασμός και οι νέες δυσκολίες
Ο Συμβιβασμός του Λουξεμβούργου
Δεύτερη άρνηση της Γαλλίας για την ένταξη της Βρετανίας
Θεσμικές αλλαγές και συγχώνευση των θεσμικών οργάνων
Η υπογραφή της Συνθήκης Συγχώνευσης των εκτελεστικών οργάνων
Η κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου και οι κρίσεις στην Ευρώπη
Η ανέγερση του τείχους του Βερολίνου
Η Άνοιξη της Πράγας και η εισβολή στην Τσεχοσλοβακία
5: Από τη Διάσκεψη της Χάγης έως τις κρίσεις της δεκαετίας του '70 (1969-1979)
Η αλλαγή της γαλλικής ευρωπαϊκής πολιτικής
Η Διάσκεψη της Χάγης
Η θέσπιση των Κοινοτικών Ιδίων Πόρων
Οικονομικές συγκυρίες, εμπορικές σχέσεις και αγροτική πολιτική
Οι δύο πετρελαϊκές κρίσεις
Η σύναψη διεθνών εμπορικών συμφωνιών
Η αναδιαμόρφωση της ΚΑΠ και το σχέδιο Manshold
Σχέδια για μία Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ)
Η έκθεση Werner
Το ευρωπαϊκό νομισματικό φίδι [...]
6: Από τη διεύρυνση προς Νότο έως την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (1979-1986)
7: Από το στόχο της ενιαίας αγοράς έως τη Συνθήκη της Ε.Ε. (1986-1993)
8: Από την ίδρυση της Ε.Ε. έως τη Συνθήκη του Άμστερνταμ (1993-1999)
9: Από τη Συνθήκη της Νίκαιας έως την πέμπτη και την έκτη διεύρυνση (1999-2007)