Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ

Παρουσίαση

Η ιστορία του χριστιανισμού δεν περιορίζεται στην πυρά της Ιεράς Εξέτασης, ούτε στον εξαναγκαστικό προσηλυτισμό, ούτε στις σταυροφορίες, ούτε στη σφαγή των Εβραίων και των ειδωλολατρών. Η ιστορία του χριστιανισμού είναι επίσης και η ιστορία των επισκόπων που δημιουργούν άσυλα για την περίθαλψη των φτωχών και των ασθενών, των αγίων που αγκαλιάζουν τους λεπρούς και που αφιερώνουν τη ζωή τους στους πιο στερημένους, εκείνων που έκτισαν τους καθεδρικούς ναούς και που δημιούργησαν αριστουργήματα της τέχνης εμπνευσμένοι από την πίστη τους, των απλών και αναρίθμητων πιστών που πράττουν το καλό στο όνομα της πίστης τους. Η μεγάλη στροφή στην ιστορία του συμβαίνει όταν ο χριστιανισμός ανακηρύσσεται σε επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Από διωκόμενοι εξαιτίας της πίστης τους, οι χριστιανοί έγιναν διώκτες στο όνομα της πίστης τους. Το μήνυμα του Χριστού, ένα μήνυμα αγάπης, ελευθερίας, ισότητας, αλληλεγγύης και ανθρωπιάς, διαστρεβλώθηκε. Θα έπρεπε να περιμένουμε ώς την Αναγέννηση.
Τότε παρατηρείται το μεγάλο παράδοξο, η υπέρτατη ειρωνεία της ιστορίας. Η ανάπτυξη του εκκοσμικευμένου κράτους, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ελευθερία συνείδησης, όλα όσα έγιναν κατά τον 16ο, τον 17ο και τον 18ο αιώνα ενάντια στη θέληση των κληρικών δημιουργήθηκαν προσφεύγοντας έμμεσα ή ξεκάθαρα στο αρχικό μήνυμα των Ευαγγελίων. Στη διάρκεια των τριών αυτών αιώνων, ενώ ο ίδιος ο εκκλησιαστικός θεσμός με τις πρακτικές της Ιεράς Εξέτασης σταυρώνει το κήρυγμα του Χριστού για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ελευθερία συνείδησης, το κήρυγμα αυτό θα αναστηθεί μέσα από τους στοχαστές της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού οι οποίοι στηρίζονται στη «φιλοσοφία του Χριστού», κατά την έκφραση του Εράσμου, για να χειραφετήσουν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες από τη μέγκενη των θρησκευτικών εξουσιών και να θεμελιώσουν τον σύγχρονο ανθρωπισμό. (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Χριστιανισμός και νεωτερικότητα δεν βρίσκονται σε αντιπαλότητα. Η νεωτερικότητα αντιτίθεται στην Εκκλησία ως θεσμό, εγκολπώνει όμως τις πνευματικές αξίες του χριστιανισμού. Αυτή είναι η υπόθεση εργασίας του Λενουάρ την οποία υποστηρίζει επίμονα και με πάθος με κάθε μέσο, με στοιχεία από την Ιστορία, τη σχετική βιβλιογραφία και την τέχνη, με δεδομένα δημοσκοπήσεων και άρθρα στον Τύπο. Οι υπερασπιστές του δόγματος θα έχουν ενστάσεις για την υποβάθμιση του χριστιανισμού από απόλυτη αλήθεια σε φιλοσοφικό σύστημα. Ο Λενουάρ δεν είναι βεβαίως ο πρώτος που το επιχειρεί, ανήκει όμως αναμφίβολα στις πιο γοητευτικές πένες. Παρουσιάζει πράγματα ειπωμένα με φρέσκια ματιά και ιδέες δύσκολες με τρόπο φιλικής κουβέντας, σε μια αφήγηση απολαυστική σαν μυθοπλασία. (Λαμπρινή Κουζέλη, ΤΟ ΒΗΜΑ)

Ένα βιβλίο για τον χριστιανισμό, μακριά και πέρα από θρησκοληψίες και στερεοτυπικές αναλύσεις, κυρίως, όμως, ένα βιβλίο που αποδομεί τις μυθοπλασίες γύρω από τον Ιησού Χριστό. (Δ. Β. Τριανταφυλλίδης, Διαβάζω)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ο Ιησούς απέναντι στον Μεγάλο Ιεροεξεταστή
Μια απίστευτη διαδρομή
Χριστιανοσύνη εναντίον χριστιανισμού
Ο "αντικληρικαλισμός" του Χριστού
Ο Χριστός φιλόσοφος
Μια αβέβαιη βιογραφία, ένα επαναστατικό μήνυμα
I. Η ιστορία του Ιησού και ο Ιησούς της Ιστορίας
Όταν η ερμηνεία γίνεται επιστήμη
Οι μη χριστιανικές πηγές
Φλάβιος Ιώσηπος
Τάκιτος και Πλίνιος ο Νεότερος
Το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ
Οι χριστιανικές πηγές
Οι κανονικές γραφές
Τα απόκρυφα κείμενα
Τα κριτήρια της αυθεντικότητας
Η ζωή του Ιησού
Η Παλαιστίνη την εποχή του Ιησού
Μια ιουδαϊκή οικογένεια
Ο περιπλανώμενος κήρυκας
Ένας ισχυρός χαρακτήρας
Ο θαυματουργός
Τα Πάθη
Οι εμφανίσεις του Αναστηθέντος
II. Η Φιλοσοφία του Χριστού
Η πνευματικότητα του Χριστού
Έλα να με ακολουθήσεις
Τα παράδοξα της Βασιλείας
Δίνοντας νόημα στον πόνο
Η ηθική του Χριστού
Η ισότητα
Η ελευθερία του ατόμου
Η χειραφέτηση της γυναίκας
Η κοινωνική δικαιοσύνη
Ο διαχωρισμός των εξουσιών
Η μη βία και η συγχώρεση
Η αγάπη του πλησίον
Το ανθρώπινο πρόσωπο
III. Γέννηση του Χριστιανισμού
Ο Ιησούς και ο ιουδαϊσμός
Τρεις καινοφανείς πρακτικές
Από τον Ιησού στον Χριστό
Η πρώτη Εκκλησία
Ο Παύλος από την Ταρσό
Ο θείος Λόγος
Οι χριστολογικές διαμάχες
Οι μάρτυρες
Το τέλος των διωγμών και η τριαδική θεολογία
IV. Μια χριστιανική κοινωνία
Η επίσημη θρησκεία
Μια νέα κοινωνική συνοχή
Η ορθόδοξη Εκκλησία της Ανατολής
Η χριστιανική αντεπίθεση
Ο μοναχισμός: διαφύλαξη του ευαγγελικού ιδεώδους και των γραμμάτων
Η Εκκλησία και η εξουσία
Η χριστιανική Ευρώπη
Η μεταρρύθμιση του Κλυνύ και η γρηγοριανή μεταρρύθμιση
Η Ειρήνη του Θεού
Πενία και φιλανθρωπία
Ανάπτυξη του πολιτισμού και ίδρυση των πανεπιστημίων
Κιστερσιανή μεταρρύθμιση και γέννηση των επαιτικών ταγμάτων
Εκκλησία, ο ένοπλος βραχίονας του Χριστού
Ο Αυγουστίνος και ο δίκαιος πόλεμος
Οι σταυροφορίες
Λόγος και πίστη
Η πάλη κατά των αιρέσεων
Η Ιερά Εξέταση
Οι Ινδιάνοι έχουν ψυχή;
Η αντιπαράθεση του Βαγιαδολίδ
V. Από τον χριστιανικό ανθρωπισμό στον αθεϊστικό ανθρωπισμό
Ο ανθρωπισμός της Αναγέννησης και η Μεταρρύθμιση
Ελευθερία και γνώση
Η προτεσταντική Μεταρρύθμιση
Ο ανθρωπισμός του Διαφωτισμού
Νεότερος κόσμος εναντίον παράδοσης
Κριτικός λόγος και αυτονομία του ανθρώπου
Διαφωτισμός της πίστης και εκκοσμικευμένος Διαφωτισμός
Η ηθική του Kant
Ο αθεϊστικός ανθρωπισμός
Comte: η θρησκεία ως πνευματική αλλοτρίωση
Feuerbach: η θρησκεία ως ανθρωπολογική αλλοτρίωση
Marx: η θρησκεία ως οικονομική αλλοτρίωση
Freud: η θρησκεία ως ψυχική αλλοτρίωση
VI. Η μήτρα του σύγχρονου κόσμου
Ιστορία και πρόοδος
Γέννηση της νεότερης ιδέας της προόδου
Ανάπτυξη και κριτική του μύθου της προόδου
Θρησκευτική προέλευση της έννοιας της προόδου: ιστορία της σωτηρίας και χιλιασμός
Ο Λόγος
Ο Nietzsche και οι δολοφόνοι του Θεού
Ο Max Weber και ο εξορθολογισμός
Ο ερωτηματικός Λόγος
Το ζήτημα των "χριστιανικών ριζών" της Ευρώπης
Η Καθολική Εκκλησία και ο νεότερος κόσμος
Η καταδίκη των ιδεών της νεωτερικότητας
Η Β' Βατικανή Σύνοδος
Μια δύσκολη επανεξέταση του παρελθόντος
VII. Ποια χριστιανικά στοιχεία επιβιώνουν μέσα μας;
Ο χριστιανισμός στη νεωτερικότητα
Πλουραλισμός και σκεπτικισμός
Οι ανατροπές της πίστης
Η επάνοδος των βεβαιοτήτων
Οι χριστιανοί της λατρείας και της πίστης
Ένταξη σε μια Εκκλησία
Η πίστη
Εκκλησιασμός
Η θρησκευτικότητα των Ηνωμένων Πολιτειών
Οι πολιτιστικοί χριστιανοί
Μια κουλτούρα εμποτισμένη από τον χριστιανισμό
Μετά Χριστόν
Οι χριστιανικές εορτές
Η χριστιανική τέχνη
Ο αόρατος χριστιανισμός
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ο Ιησούς και η Σαμαρείτισσα
Περίεργο μέρος για συνάντηση
"Αν ήξερες τη δωρεά του Θεού"
Ποια είναι η αληθινή θρησκεία;
Από την εξωτερική θρησκεία στην εσωτερική πνευματικότητα
Η λατρεία "εν πνεύματι και αληθεία", με τη δύναμη του πνεύματος που φανερώνει την αλήθεια
Δύσκολη ελευθερία
Μόνο η αγάπη αξίζει την πίστη
Το ανατρεπτικό μήνυμα του Χριστού
Μια φιλοσοφία της μη ισχύος
Το μέλλον του χριστιανισμού στη Δύση
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ