ΧΑΡΙΣ ΚΑΙ ΕΞΙΛΕΩΣΗ

Παρουσίαση

Δύο Βρετανοί ταξιδιώτες, ο Ντόναλντ Κεμπ και η Μάργκαρετ Ντάνκαν, έχουν εξαφανιστεί στις άγριες, ορεινές εκτάσεις του βόρειου Αφγανιστάν, μια περιοχή όπου σπάνια τολμούν να εισέλθουν Δυτικοευρωπαίοι.
Οι αρχές στην πρωτεύουσα Καμπούλ ισχυρίζονται ότι έχουν δολοφονηθεί από τους κατοίκους ενός μικρού πρωτόγονου χωριού, και πως η δικαιοσύνη έχει ήδη αποδοθεί, με τη μορφή στυγερών αντιποίνων.
Ο Τζον Μακλάουντ, φίλος του ζευγαριού και πρώην διπλωμάτης στο Αφγανιστάν, δεν πείθεται από την εκδοχή των αρχών. Επιστρέφει στην Καμπούλ και ξεκινά τη δική του έρευνα, αντιμετωπίζοντας όμως παντού εμπόδια και σκόπιμες καθυστερήσεις. Η αναζήτηση του γίνεται έμμονη ιδέα, καθώς το όλο εγχείρημα συνδέεται με την προσωπική του επιθυμία να μάθει την αλήθεια πίσω από τη μυστηριώδη σχέση ανάμεσα στον Ντόναλντ και τη Μάργκαρετ.
Αυτό το συναρπαστικό ψυχολογικό και πολιτικό μυθιστόρημα, που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1960 και παρουσιάζει αναλογίες με τα καλύτερα έργα του Γκράχαμ Γκρην και του Τζον Λε Καρέ, επιβεβαίωσε τη φήμη του Ρόμπιν Τζένκινς ως ενός από τους σημαντικότερους πεζογράφους της γενιάς του (το 2000 η εφημερίδα The Scotsman τον αποκάλεσε "τον μεγαλύτερο εν ζωή μυθιστοριογράφο στη Σκοτία"). Το βιβλίο γράφτηκε λίγο μετά την επιστροφή του Τζένκινς από την Καμπούλ, όπου έζησε δύο χρόνια οι εμπειρίες από τη διαμονή του εκεί προσδίδουν απαράμιλλη αυθεντικότητα στις περιγραφές αυτής της μυστηριώδους κι απομονωμένης χώρας. Ο Τζένκινς διατηρεί τη ματιά του ξένου, χωρίς όμως την υπεροψία του Δυτικού, και συμπάσχει με τον λαό του Αφγανιστάν, χωρίς καμία διάθεση εξωτισμού και εξωραϊσμού. Το "Χάρις και εξιλέωση" είναι μια τρομερή προειδοποίηση για τις συνέπειες που μπορεί να έχουν σε μια χώρα οι εξωτερικές παρεμβάσεις. Η συμπόνια του Τζένκινς για τους ανθρώπους που θυσιάζονται στον βωμό του φανατισμού και των συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων Ανατολής και Δύσης είναι διάχυτη στο βιβλίο του. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

[...] Άθεος, ο Μακ Λάουντ παρακολουθεί Δυτικούς και Αφγανούς με το βλέμμα του παρατηρητή που πασχίζει να υπερβεί τις πολιτισμικές προκαταλήψεις του. Μέσα στην ωμότητά τους, συμπαθεί τους αποξενωμένους πρωτόγονους πληθυσμούς της χώρας για τη γενναιόδωρη φιλοξενία τους, για την ανεξαρτησία τους, για την ταπεινοφροσύνη και την αθωότητά τους. Αμέτοχος κάθε θρησκευτικής πίστης, δεν μπορεί να αποθέσει την ευθύνη για τις πράξεις του σε κάποιον Θεό, όπως οι Δυτικοί που φτάνουν ως σωτήρες, όπως οι φίλοι του, στο Αφγανιστάν. "Η οποιαδήποτε ελπίδα είναι για μένα γήινη" γράφει. Και η εξιλέωση για οποιαδήποτε αδικία, για τη σειρά εγκλημάτων που γίνονται στο όνομα του εκπολιτισμού, πρέπει να έρθει σε τούτο τον κόσμο, όχι στον Άλλον. (Λ. Κουζέλη, Το Βήμα, 27/10/2012)