ILLSKA - ΤΟ ΚΑΚΟ

Παρουσίαση

Η Άγκνες, νεαρή ιστορικός, γράφει τη διπλωματική της με αντικείμενο την άνοδο των ακροδεξιών ρευμάτων στην Ισλανδία και την Ευρώπη. Για τις ανάγκες της έρευνάς της, συναντά τον Άρνορ, έναν νεοναζί διανοούμενο, και τον ερωτεύεται, παρά τη λιθουανοεβραϊκή της καταγωγή. Ο σύντροφός της, ο Όμαρ, βάζει φωτιά στο σπίτι τους, όταν διαπιστώνει την απιστία της Άγκνες.
Θα μπορούσε να είναι ένα συνηθισμένο ερωτικό τρίγωνο, κάπως προκλητικό ίσως (Εβραία συνάπτει ερωτική σχέση με ναζί).
Το Illska (Το Κακό) είναι, όμως, κάτι πολύ περισσότερο. Κάνει μια βουτιά στην ιστορική μνήμη, στην κατάκτηση της Λιθουανίας από τους Γερμανούς και τη μαζική εξόντωση των Εβραίων της χώρας, που διεξάγεται με την ενεργό συνεργασία μερίδας του ντόπιου πληθυσμού (ανάμεσά τους και οι χριστιανοί πρόγονοι της Άγκνες, από την πλευρά του πατέρα της, που σκότωσαν τους Εβραίους, από την πλευρά της μητέρας της, προγόνους της), για να περάσει στο επικίνδυνο σήμερα. Κύριο θέμα αυτής της αριστοτεχνικής, ιλιγγιώδους, πολυφωνικής και πολυπρισματικής αφήγησης είναι το Ολοκαύτωμα και το επίμονο ερώτημα που θέτει: Πώς μπόρεσε να συμβεί αυτό το απόλυτο κακό; Πώς δεν θα επαναληφθεί; Πώς ο σύγχρονος φασισμός, ο οποίος σταδιακά μετατρέπεται σε "κανονικό" φαινόμενο, είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Όπου γίνεται λόγος για τον έρωτα, την προδοσία, το Ολοκαύτωμα, την ιστορική μνήμη, την Ισλανδία, τη Λιθουανία, την Ευρώπη, τη σύγχρονη αναβίωση του φασισμού, τη σαγήνη του Κακού. Ο συγγραφέας αποδεικνύεται σοφός μάγος και άξιος παιδαγωγός, που μας προσφέρει ένα μυθιστόρημα συνάμα ρεαλιστικό και ονειρικό, πολιτικό και μεταμοντέρνο. Ένα μυθιστόρημα για το κακό που μας κάνει καλό, γιατί δίνει σάρκα και νόημα σε όλα όσα πραγματεύεται. (Lire)

Για τον Νόρδνταλ, που είναι εξοπλισμένος με το χιούμορ των ευρυμαθών και των πρωτότυπων δημιουργών, η ομορφιά είναι δολοφόνος και η τέχνη σκοτώνει, αν δεν προσέξουμε και αν δεν καταπιανόμαστε διαρκώς με τη διαλεκτική αποδιάρθρωσης/αναδιάρθρωσης των κελευσμάτων της τέχνης. Ο Χίτλερ, για τον Ισλανδό συγγραφέα, ήταν ο καλλιτέχνης και παθιασμένος περφόρμερ που "άδραξε την αισθητική και την πήγε ώς στα άκρα, κάτι που τελείωσε με το μεγαλύτερο λουτρό αίματος που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα". Ένα λουτρό αίματος μέσα στο οποίο ακόμη κολυμπάμε, κοντά οχτώ δεκαετίες μετά, γιατί ακόμη δεν έχουμε μάθει να θυμόμαστε μέσω της Λήθης και να λησμονούμε μέσω της Μνημοσύνης. Δύσκολα πράγματα, αλλά και πάλι επιτακτικά και κατεπείγοντα. (Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, bookpress.gr, 27/7/2017)