ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, ΚΡΑΤΟΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Παρουσίαση

Η δημιουργία χρήματος και η άσκηση νομισματικής πολιτικής θα πρέπει να οδηγήσει σε ανάκτηση του δημοκρατικού ελέγχου. Σήμερα τα θέματα αυτά παραείναι σημαντικά για να τα πραγματεύονται από αμιγώς τεχνική σκοπιά οι ανεξάρτητες αρχές. Οι ανεξάρτητες διοικητικές αρχές έχουν ήδη βρει τη νομιμοποίησή τους στις δημοκρατίες μας.
Ωστόσο, τα αντίβαρα της ανεξαρτησίας (ευθύνη, διαφάνεια και αντανακλαστικότητα) θα πρέπει να ενισχυθούν και να προσαρμοστούν καλύτερα στις σημερινές δραστηριότητες των Κεντρικών Τραπεζών. Ανεξαρτησία δεν σημαίνει απουσία διαβούλευσης και συντονισμού με άλλες πολιτικές: αυτό ακριβώς είναι που λησμονήθηκε επί μακρόν. Το να ανακτήσουν οι Κεντρικές Τράπεζες τον προστατευτικό τους ρόλο, και να επαναπροσδιοριστεί η ανεξαρτησία τους, κρίνεται σήμερα ακόμα πιο αναγκαίο, καθώς η πολιτική των Κεντρικών Τραπεζών -όπως και άλλων δημοσίων αρχών, έπειτα από τη φιλελεύθερη στροφή που σημειώθηκε από τη δεκαετία του '80 και μετά- ορισμένες φορές απομακρύνθηκε από τις αρχές του κοινωνικού κράτους, με αρνητικές συνέπειες στην οικονομία, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τις ανισότητες.
Όπως ισχύει για κάθε δημοκρατικό θεσμό, το Δίκαιο δεν μπορεί από μόνο του να εγγυηθεί την ουσιαστική νομιμοποίηση της Κεντρικής Τράπεζας. Εκείνη κρίνεται με βάση τις πράξεις της, άρα και με βάση την ικανότητά της να εξασφαλίζει στην κοινωνία προστασία απέναντι στις οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κρίσεις, όπως επίσης και να παρέχει τη δημόσια υπηρεσία του νομίσματος. Μόνο έτσι θα μπορέσει να διατηρήσει τη λαϊκή υποστήριξη, που αποτελεί και την πηγή της εξουσίας της. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Ένα συναρπαστικό βιβλίο, που πρέπει οπωσδήποτε να διαβαστεί. Βιβλίο βαθύ και θεμελιώδες». (Τομά Πικετύ)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η προστατευτική λειτουργία των Κεντρικών Τραπεζών
Στόχος: ο περιορισμός της αβεβαιότητας
Οι νέοι ρόλοι
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Κεντρική Τράπεζα, νόμισμα και κράτος πρόνοιας
Το νομισματικό σύστημα ως δημόσιο αγαθό
Κεντρική Τράπεζα και δημόσιο χρέος
Κεντρική Τράπεζα και κράτος πρόνοιας
Εξασφαλιστικός ρόλος και «αποεμπορευματοποίηση»
Αγορά και πώληση τίτλων του δημοσίου χρέους
Κεντρική Τράπεζα εναντίον δημόσιας τράπεζας επενδύσεων
Κράτος πρόνοιας και οικολογική μετάβαση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Τα μυστήρια της δημιουργίας χρήματος
Το ευρωπαϊκό δημοκρατικό πλαίσιο
Αποτελεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα έναν ρητό στόχο;
Πώς η Κεντρική Τράπεζα δημιουργεί χρήμα
Ασφαλή στοιχεία ενεργητικού και στοιχεία ενεργητικού με κίνδυνο
Χρειάζεται να επανεισρεύσει κίνδυνος στην οικονομία;
Μπορεί η Κεντρική Τράπεζα να χρηματοδοτεί τα πάντα;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Από την αγορά τίτλων του δημοσίου χρέους, στο ψηφιακό νόμισμα
Ο ι αγορές τίτλων του δημοσίου χρέους
Η κρίση χρέους των ευρωπαϊκών χωρών
Οι υπόλοιπες ρήξεις
Δανεισμός υπό όρους
Τράπεζες και δημοκρατία
Δάνεια μεταξύ Κεντρικών Τραπεζών
Η απειλή των ψηφιακών νομισμάτων
Προς ψηφιακά νομίσματα Κεντρικών Τραπεζών;
Ψηφιακή νομισματική πολιτική
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Για τον εκδημοκρατισμό των Κεντρικών Τραπεζών
Το αδιέξοδο του οικονομικού συνταγματισμού
Διαβούλευση και αντανακλαστικότητα
Το δημοκρατικό έλλειμμα του ευρώ
Τα κενά του διαλόγου
Για μια Ευρωπαϊκή Πιστωτική Επιτροπή
Ο συνυπολογισμός των επικρίσεων
Η κλιματική αλλαγή
Ο συντονισμός μεταξύ δημοσιονομικής πολιτικής και νομισματικής πολιτικής
Το χρήμα «από το ελικόπτερο»
ΕΠΙΛΟΓΟΣ Η Κεντρική Τράπεζα ανήκει στη δημοκρατία