«ΕΧΘΡΟΣ» ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ

Παρουσίαση

Ποιος ήταν ο πραγματικός ρόλος που διαδραμάτισαν οι δωσίλογοι κατά τη διάρκεια της κατοχής και ποιες οι σχέσεις τους με τον υπόλοιπο ελληνικό πληθυσμό; Είναι ο δωσιλογισμός ένα μονοδιάστατο φαινόμενο; Ή μήπως πρέπει να ερευνηθεί στις διάφορες εκφάνσεις του, όπως αυτές εκδηλώθηκαν σε διαφορετικές περιοχές της χώρας αλλά και στο πλαίσιο των ομάδων που κινήθηκαν στη βάση εθνοτικών, πολιτικών και ιδεολογικών κριτηρίων; Πώς εντάχτηκαν οι δωσίλογοι στη μεταπολεμική ελληνική κοινωνία και ποια ήταν τα κριτήρια με τα οποία η μια πλευρά κατηγορούσε την αντίπαλη για δωσιλογισμό και προδοσία; Σε αυτά και άλλα ερωτήματα επιχειρούν να απαντήσουν οι συγγραφείς του τόμου, αναγνωρίζοντας ότι το νέο αρχειακό υλικό που έρχεται στο φως, η άμβλυνση των προκατασκευασμένων ιδεολογικών ερμηνειών και η ανάγκη για απροκατάληπτη ιστοριογραφική έρευνα επιβάλλουν την εξέταση υπό ένα νέο πρίσμα όλων των παραπάνω ζητημάτων καθώς και άλλων που άπτονται της ευρωπαϊκής και θεσμικής διάστασης του δωσιλογισμού. Μια πολυδιάστατη μελέτη η οποία φιλοδοξεί να αφαιρέσει το πέπλο της σιωπής και της μονόπλευρης αντιμετώπισης που για δεκαετίες κάλυπτε ένα ζήτημα-ταμπού. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος επιμελητών
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Η ευρωπαϊκή εμπειρία και μεθοδολογικές προσεγγίσεις
Mark Mazower, Συνεργασία: το ευρωπαϊκό πλαίσιο
Vemund Aarbakke, Προδότες και δωσίλογοι.
Η περίπτωση της Νορβηγίας
Κωνσταντίνος Κατσάνος, "Εγκληματίες πολέμου" και "εχθροί του λαού)". Η αντιμετώπιση των δωσίλογων στη Γιουγκοσλαβία
Γεωργία Κρέτση, "Συνεργάτες των κατακτητών - εχθροί της εργατικής τάξης". Παραστάσεις του εχθρού στην κρατική ιδεολογία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας"
Στάθης Ν. Καλύβας, Μεθοδολογικές προϋποθέσεις της μελέτης του δωσιλογισμού
Κώστας Γεμενής, Δωσιλογισμός και εθνικισμός. Μία συγκριτική ταξινόμηση και ανάλυση
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Κατοχικές κυβερνήσεις
Νίκος Παπαναστασίου, Δωσίλογοι εναντίον μεταξικών "δωσιλόγων και καταχραστών". Η θεσμική ασυνέχεια της κατοχικής κυβέρνησης Τσολάκογλου
Νίκος Ζάικος, Διεθνές δίκαιο και συνεργασία με τον εχθρό.
Η περίπτωση των κυβερνήσεων "ανδρείκελων" κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο
Χρήστος Νίκας, Δωσιλογισμός και οικονομικός παραλογισμός. Παραοικονομία και υπερπληθωρισμός στην κατοχική Ελλάδα
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
Τοπικές διαστάσεις και προσωπικές διαδρομές
Ελευθερία Μαντά, Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου και ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Από την αλυτρωτική προπαγάνδα στην ενεργό δράση
Αλέξανδρος Δάγκας, Δωσιλογισμός στη βόρεια Αφρική, στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
Βαγγέλης Τζούκας, "Προδοσία" και "Αντίσταση" στο λόγο του ΕΔΕΣ.
Βάιος Καλογριάς, Αντίσταση και συνεργασία. Η περίπτωση του συνταγματάρχη Αθανασίου Χρυσοχόου 1941-1944
Στράτος Δορδανάς, Από τις προσκοπικές ομάδες στη δολοφονία Λαμπράκη. Η περίπτωση του Ξενοφώντος Γιοσμά
Μαρία Μποντίλα, Ιστορικός και λογοτεχνικός λόγος.
Η αναπαράσταση του δωσιλογισμού στη μεταπολεμική λογοτεχνική παραγωγή
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ
Οι βουλγαροκρατούμενες περιοχές
Τάσος Χατζήαναστασίου, Δωσίλογοι ή απελευθερωμένος πληθυσμός;
Σλαβόφωνοι συνεργάτες των βουλγαρικών αρχών κατοχής στη βουλγαροκρατούμενη Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Κατερίνα Τσέκου, Αρμενικές κοινότητες στη βουλγαροκρατούμενη Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Μια πρώτη προσέγγιση
Νίκος Ε. Καραγιαννακίδης, Δωσιλογισμός και συλλογική μνήμη: το παράδειγμα της Καβάλας, 1941-44
Κυριάκος Λυκουρίνος, Ο δωσιλογισμός στη βουλγαροκρατούμενη Ανατολική Μακεδονία. Δίκες στο Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων Καβάλας (1945-1956)
Βασίλης Ριτζαλέος, Ειδικό Δικαστήριο Δράμας (1945-1966). Δυσκολίες και προβλήματα στη μετακατοχική απονομή της δικαιοσύνης