ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Παρουσίαση

Τα κείμενα που δημοσιεύονται στην παρούσα Συλλογή έχουν γραφτεί τη χρονική περίοδο 1914-1917, δηλαδή στα χρόνια του Α' Παγκόσμιου Πολέμου. Αποτυπώνουν τη μεγάλη σημασία της ταξικής-επιστημονικής προσέγγισης στο ζήτημα του πολέμου, πράγμα που έδωσε στο Κόμμα των Μπολσεβίκων την ικανότητα να καθοδηγήσει την εργατική τάξη της Ρωσίας στη νίκη της επανάστασης ενάντια στη δική της αστική τάξη.
Η επεξεργασία αυτών των κειμένων έγινε σε συνθήκες φωτιάς, σε συνθήκες που η πίεση για "εθνική ενότητα", η οπορτουνιστική πίεση για προσαρμογή ήταν τεράστια. Χαρακτηριστικό είναι ότι εκείνη την εποχή σχεδόν το σύνολο των ηγετών της II Διεθνούς, παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις (συνέδρια Κοπεγχάγης και Βασιλείας), πρόδωσαν την εργατική τάξη των χωρών τους και την κάλεσαν να πέσει στη σφαγή για τα συμφέροντα του κεφαλαίου - οι ρεφορμιστές εξελίχτηκαν σε σοσιαλσοβινιστές.
Οι οπορτουνιστές της II Διεθνούς υποστήριζαν ότι δεν επιβεβαιώθηκε η εκτίμηση του Συνεδρίου της Βασιλείας (1912) για διαμόρφωση επαναστατικής κατάστασης, αφού οι κυβερνήσεις εμφανίζονταν ισχυρές στις αρχές του πολέμου. Ο Λένιν ανταπαντούσε ότι ποτέ οι κυβερνήσεις, οι κυρίαρχες τάξεις των διαφόρων κρατών δεν έχουν τόσο ανάγκη τη συναίνεση των εργαζομένων μαζών (την "ειρηνική υποταγή τους") όσο τον καιρό του πολέμου. Επισήμανε επίσης ότι αν στην αρχή του πολέμου, "ιδιαίτερα σε μια χώρα που περιμένει γρήγορη νίκη, η κυβέρνηση φαίνεται παντοδύναμη, κανένας ποτέ και πουθενά στον κόσμο δε σύνδεσε την αναμονή μιας επαναστατικής κατάστασης αποκλειστικά με τη στιγμή της "έναρξης" του πολέμου και πολύ περισσότερο δεν ταύτισε το "φαινομενικό" με την πραγματικότητα". Αυτό το ζήτημα είχε συζητηθεί και νωρίτερα, στους κόλπους της II Διεθνούς, στο Συνέδριο της Στουτγάρδης το 1907.
Ο Λένιν απαντώντας στον Ερβέ τόνιζε ότι η πάλη πρέπει να αποβλέπει "στην αντικατάσταση του καπιταλισμού με το σοσιαλισμό και όχι απλώς στην αντικατάσταση του πολέμου με την ειρήνη. Η ουσία δεν είναι να εμποδίσουμε απλώς το ξέσπασμα του πολέμου αλλά να εκμεταλλευτούμε την κρίση που γεννά ο πόλεμος για να επιταχύνουμε το γκρέμισμα της αστικής τάξης". Σε αντίθεση με τις "μισοαναρχικές" απόψεις του Ερβέ, για "απεργία" και "εξέγερση" ενάντια στον πόλεμο, ο Λένιν τόνιζε ότι το ζήτημα της εκλογής των μέσων εξαρτάται από το χαρακτήρα της κρίσης που προκαλεί ο πόλεμος. Ο Λένιν ξεσκεπάζει αμείλικτα και το ρεύμα του κεντρισμού, που στα λόγια στιγμάτιζε τα δεινά του πολέμου στην πράξη, όμως, σερνόταν από τους σοβινιστές στο όνομα της ενότητας μαζί τους, κάτω και από την επίδραση του φόβου μην τους βγάλει εκτός νόμου η αστική τάξη. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Εισαγωγικό σημείωμα της Σύγχρονης Εποχής
1. Τα καθήκοντα της επαναστατικής σοσιαλδημοκρατίας στον ευρωπαϊκό πόλεμο
2. O πόλεμος και η σοσιαλδημοκρατία της Ρωσίας
3. Προς τον Α. Γκ. Σλιάπνικοφ
4. Η κατάσταση και τα καθήκοντα της σοσιαλιστικής Διεθνούς
5. Προς τον Α. Γκ. Σλιάπνικοφ
6. Κάτω από ξένη σημαία
Ι.
II.
III.
7. Προς τη Συντακτική Επιτροπή της Νάσε Σλόβο
8. Για την ήττα της κυβέρνησης της χώρας σου στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο
9. Το ζήτημα της ειρήνης
10. Προς την Α. Μ. Κολοντάι
11. Σοσιαλισμός και πόλεμος (Η στάση του ΣΔΕΚΡ απέναντι στον πόλεμο)
Πρόλογος στην 1η Έκδοση (του εξωτερικού)
Πρόλογος στη 2η Έκδοση
Ι. Οι αρχές του σοσιαλισμού και ο πόλεμος του 1914 - 1915
- Η στάση των σοσιαλιστών απέναντι στους πολέμους
- Οι ιστορικοί τύποι των πολέμων των νεότερων χρόνων
- Η διαφορά ανάμεσα στον επιθετικό και τον αμυντικό πόλεμο
- Ο σημερινός πόλεμος είναι πόλεμος ιμπεριαλιστικός
- Ο πόλεμος ανάμεσα στους μεγαλύτερους δουλοκτήτες για τη διατήρηση και τη στερέωση της δουλείας
- "Ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα (συγκεκριμένα: Με βίαια) μέσα"
- Το παράδειγμα του Βελγίου
- Γιατί πολεμάει η Ρωσία;
- Τι είναι σοσιαλσοβινισμός
- Η Διακήρυξη της Βασιλείας
- Κίβδηλες αναφορές στον Μαρξ και τον Ένγκελς
- Η χρεοκοπία της II Διεθνούς
- Ο σοσιαλσοβινισμός είναι ολοκληρωμένος οπορτουνισμός
- Η ενότητα με τους οπορτουνιστές είναι συμμαχία των εργατών με τη "δική τους" εθνική αστική τάξη και διάσπαση της διεθνούς επαναστατικής εργατικής τάξης
- "Ο καουτσκισμός"
- Το σύνθημα των μαρξιστών είναι σύνθημα της επαναστατικής σοσιαλδημοκρατίας
- Το παράδειγμα της συναδέλφωσης στα χαρακώματα
- Για την ήττα της κυβέρνησης της "χώρας σου" στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο
- Για τον πασιφισμό και το σύνθημα της ειρήνης
- Σχετικά με το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των εθνών
II. Οι τάξεις και τα κόμματα της Ρωσίας
- Η αστική τάξη και ο πόλεμος
- Η εργατική τάξη και ο πόλεμος
- Η Ρωσική Σοσιαλδημοκρατική Εργατική Κοινοβουλευτική ομάδα και ο πόλεμος
III. Η αναστήλωση της Διεθνούς
- Η μέθοδος των σοσιαλσοβινιστών και του "κέντρου"
- Η εσωτερική κατάσταση της αντιπολίτευσης
- Το Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα της Ρωσίας και η III Διεθνής
IV. Η ιστορία της διάσπασης και η σημερινή κατάσταση της σοσιαλδημοκρατίας της Ρωσίας
- Οι "οικονομιστές" και η παλιά Ίσκρα (1894 - 1903)
- Ο μενσεβικισμός και ο μπολσεβικισμός (1903 - 1908)
- Ο μαρξισμός και ο λικβινταρισμός (1908 - 1914)
- Ο μαρξισμός και ο σοσιαλσοβινισμός (1914 - 1915)
- Η σημερινή κατάσταση της σοσιαλδημοκρατίας της Ρωσίας
- Τα καθήκοντα του Κόμματός μας
12. Προς την Α. Μ. Κολοντάι
13. Για το σύνθημα των Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης
14. Η συγκάλυψη της σοσιαλσοβινιστικής πολιτικής με διεθνιστικές φράσεις
15. Για την ειρήνη χωρίς προσαρτήσεις και για την ανεξαρτησία της Πολωνίας, ως συνθήματα της ημέρας στη Ρωσία
16. Για την μπροσούρα του Γιούνιους
17. Προς τον Γκ. Ε. Ζινόβιεφ
18. Το στρατιωτικό πρόγραμμα της προλεταριακής επανάστασης
Ι.
II.
III.
19. Για τη χωριστή ειρήνη
20. Θεμελιακές θέσεις σχετικά με το ζήτημα του πολέμου
21. Σχετικά με την τοποθέτηση του ζητήματος της υπεράσπισης της πατρίδας
22. Ανοιχτό γράμμα προς τον Μπορίς Σουβαρίν
23. Πασιφισμός αστικός και πασιφισμός σοσιαλιστικός
Άρθρο Ι. Στροφή στην παγκόσμια πολιτική
Άρθρο II. Ο πασιφισμός του Κάουτσκι και του Τουράτι
Άρθρο III. Ο πασιφισμός των Γάλλων σοσιαλιστών και συνδικαλιστών
Άρθρο IV. Το Τσίμερβαλντ σε σταυροδρόμι
24. Δώδεκα σύντομες θέσεις για την υποστήριξη από μέρους του Γκ. Γκρόιλιχ της υπεράσπισης της πατρίδας
25. Στροφή στην παγκόσμια πολιτική
26. Προς τον Γ. Σ. Γκανέτσκι
27. Πόλεμος και επανάσταση, διάλεξη στις 14 (27) του Μάη 1917
Σημειώσεις