ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Παρουσίαση

Στο διάβα των αιώνων αρκετοί λαοί πέρασαν από τη Θεσσαλονίκη ως κατακτητές και ειρηνικοί συγκάτοικοι των Ελλήνων και άφησαν τα ίχνη τους. Γύρω από τις τρεις κυρίαρχες εθνότητες, Έλληνες, Τούρκους και Εβραίους, συμβίωσαν και άλλες μικρότερες εθνικές και θρησκευτικές κοινότητες. Στο λιμάνι και τις αγορές της ακούγονταν ποικίλες γλώσσες και κάθε πληθυσμιακή ομάδα είχε το δικό της όνομα για την πόλη: Θεσσαλονίκη και Σαλονίκη, Σελανίκ, Σαλονίκο, Σολούν, Σαλονίκ και Σαλόνικα. Αυτήν την κοινή πολιτισμική κληρονομιά, που συνδημιούργησαν οι σύνοικοι της Θεσσαλονίκης, επιχειρεί να καλύψει το βιβλίο. Τη διαρκή παρουσία των απόντων κατοίκων της, μέσα από τα αρχιτεκτονικά και άλλα κατάλοιπα που άφησαν στην πόλη. Είναι ένας διαφορετικός Ιστορικός Οδηγός, που συμπληρώνει τη διαχρονική ελληνική κληρονομιά και δίνει τη συναρπαστική όσμωση διαφορετικών πολιτισμών, ιδεών, θεάσεων, σχημάτων και χρωμάτων, που επιβίωσαν και ακτινοβολούν στη σύγχρονη Θεσσαλονίκη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος του καθηγητή Ι. Κ. Χασιώτη
01. Η κληρονομιά της πολυπολιτισμικής
Θεσσαλονίκης
02. Η Θεσσαλονίκη των Ρωμαίων
Ιστορική εισαγωγή
Πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Μακεδονίας
Στα χρόνια του Γαλέριου
ΜΝΗΜΕΙΑ
Τα ρωμαϊκά τείχη της πόλης
Το ανακτορικό συγκρότημα του Γαλέριου
Το ανάκτορο, Το Οκτάγωνο, Ο Ιππόδρομος, Το θέατρο-Στάδιο, Η θριαμβική αψίδα του Γαλέριου - Καμάρα, Η Ροτόντα
Η Ρωμαϊκή Αγορά
Η ανασκαμμένη Ρωμαϊκή Αγορά, Το Ωδείο, Το ρωμαϊκό νομισματοκοπείο, Η Στοά των Ειδώλων
"Πραιτώριο" το πρώτο ρωμαϊκό κτήριο διοίκησης
Ο ρωμαϊκός ναός του Αυγούστου
Ο κεντρικός ρωμαϊκός δρόμος (Via Regia)
Αστικές επαύλεις
Προτομές και αγάλματα Ρωμαίων αυτοκρατόρων
Ρωμαϊκά νεκροταφεία και σαρκοφάγοι
Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού
03. Η Θεσσαλονίκη των Μουσουλμάνων
Ιστορική εισαγωγή
Οι αλλαγές του 19ου αιώνα
Το κίνημα των Νεότουρκων
Εκπαίδευση
Η ελληνική περίοδος
ΜΝΗΜΕΙΑ
Οι μουσουλμανικές συνοικίες της Άνω Πόλης
Τσινάρι, Κουλέ Καφέ, Οδός Θεοφίλου, Οδός Ηροδότου
Μουσουλμανικά τεμένη - τζαμιά - μαυσωλεία
Χαμζά μπέη τζαμί ("Αλκαζάρ"), Αλατζά Ιμαρέτ, Τζαμί Ζιχνί πασά, Τουρμπές Μουσά Μπαμπά, Τάφος Χορτατζή Σουλεϊμάν, Μιναρές της Ροτόντας
Κτήρια στρατιωτικής χρήσης και δημόσιας διοίκησης
Λευκός Πύργος, Μουσείο Λευκού Πύργου, Πύργος Τριγωνίου ή Πύργος της Αλύσεως, Φρούριο του Βαρδαρίου (Τοπ Χανέ), Φυλακές Γεντί Κουλέ (Επταπύργιο), Στρατώνες Γ' Σώματος Στρατού, Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Σχολή τουρκικής χωροφυλακής (νοσοκομείο "Γ. Γεννηματάς"), Στρατόπεδο "Παύλου Μελά", Διοικητήριο
Κτήρια εκπαίδευσης
Προπαρασκευαστική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης (παλιό κτήριο Φιλοσοφικής σχολής), Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων - Τεχνική σχολή Ισλαχανέ (Μηχανουργείο Αξυλιθιώτη), Σχολικό κτήριο Άνω Πόλης (Αντιδημαρχία Πολιτισμού)
Κτήρια κοινωνικών - αστικών υποδομών
Δημοτικό νοσοκομείο (νοσοκομείο "Αγιος Δημήτριος"), Παλιός σιδηροδρομικός σταθμός, Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Εγκαταστάσεις του τραμ στο Ντεπό, Αντλιοστάσιο Οθωμανικής Εταιρίας Υδάτων, Μουσείο Ύδρευσης Θεσσαλονίκης, Δημοτικά σφαγεία
Κτήρια οικονομικού ενδιαφέροντος
Μπεζεστένι, Παλιό λιμάνι, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Τελωνείο του λιμένα Θεσσαλονίκης, Κτήριο Οθωμανικής τράπεζας (Κρατικό Ωδείο)
Χαμάμ - Δημόσια λουτρά
Μπέη χαμάμ (Λουτρά "Παράδεισος"), Γενί χαμάμ ("Αίγλη"), Γιαχουντί χαμάμ ("Λουλουδάδικα" ή λουτρό της Αγοράς), Πασά χαμάμ (λουτρά "Φοίνιξ")
Κήποι, Πάρκα, Κρήνες
Μπέχτσιναρ, Κήπος του Λευκού Πύργου, Κήποι του Πασά, Κρήνη Χαμιδιέ (Σιντριβάνι), Κρήνη στο Τσινάρι, Κρήνη Ναμίκα Χανίμ
Ιδιωτικές κατοικίες
Βίλα Σεϊφουλάχ πασά (βίλα Μορντόχ), Βίλα Οσμάν Αλή μπέη (ορφανοτροφείο "Μέλισσα", Κέντρο Βυζαντινών
Ερευνών), Βίλα Χασάν μπέη (Σχολή Τυφλών), Το σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ (Μουσείο Ατατούρκ), Κατοικία Αμπντουραχμάν (Καρίπειο), Κατοικία Χιφζί μπέη (Δημοτική Βιβλιοθήκη Άνω Πόλης)
04. Η Θεσσαλονίκη των Εβραίων
Ιστορική εισαγωγή
Η περίοδος της ακμής
Ντονμέδες
Δυτικότροπες επιρροές
Εκπαίδευση και πρόνοια
"Φεντερασιόν"
Εβραϊκός τύπος
Προσωπικότητες
Σιωνισμός
Η πυρκαγιά του 1917
Το Ολοκαύτωμα
ΜΝΗΜΕΙΑ
Συναγωγές
Συναγωγή Μοναστηριωτών, Συναγωγή Γιαντ Λεζικαρόν, Συναγωγή Γιοσούα
Αβραάμ Σαλέμ
Σχολεία-Ιδρύματα
Σχολείο Λέων Γκατένιο (7ο Δημοτικό σχολείο), Σχολή Ιωσήφ Ισαάκ Νισήμ (Δραματική σχολή ΚΘΒΕ), Σχολή Καζές (Βρεφοκομείο "Άγιος Στυλιανός"), Ορφανοτροφείο αρρένων "Κάρολος Αλλατίνι", Κτήριο του συλλόγου Ματανότ Λαεβιονίμ (εβραϊκό σχολείο), Νοσοκομείο Χιρς (Ιπποκράτειο)
Βιομηχανία - εμπορικές στοές - αγορές - τράπεζες [...]
05. Ντονμέδες, μια ξεχωριστή πληθυσμιακή ομάδα της Θεσσαλονίκης
06. Οι Φράγκοι της Θεσσαλονίκης
07. Οι Αρμένιοι της Θεσσαλονίκης
08. Οι Σλάβοι της Θεσσαλονίκης
09. Η Θεσσαλονίκη το 1911
10. Χρονολόγιο Θεσσαλονίκης
11. Βιβλιογραφία
12. Ευρετήριο Μνημείων