ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑ: ΜΙΑ «ΙΕΡΑ ΣΥΝΘΕΣΗ»

Παρουσίαση

Το "Θρησκεία και Εθνικισμός σε Ελλάδα και Τουρκία: Μια "Ιερά Σύνθεση"", διερευνά τον μεταβαλλόμενο ρόλο της θρησκείας στη διαμόρφωση της ελληνικής και της τουρκικής ταυτότητας. Με χρονική απόσταση περίπου ενός αιώνα, ο ελληνικός και ο τουρκικός εθνικισμός πέρασαν από την εχθρότητα απέναντι στη θρησκεία σε μια "ιερά σύνθεση" που υποστήριξε ότι το έθνος και η θρησκεία δεν ήταν εχθροί, αλλά αλληλοσυμπληρώνονταν. Η θρησκεία προσέφερε τους συμβολικούς της πόρους στον εθνικισμό και συνέβαλε στο έργο της οικοδόμησης του ελληνικού και του τουρκικού έθνους. Σήμερα, η θρησκεία παραμένει το βασικό κριτήριο για τον ορισμό του Έλληνα και του Τούρκου. Πρόκειται για την πρώτη συγκριτική μελέτη σχετικά με τον ρόλο της θρησκείας στη διαμόρφωση του εθνικισμού και στα δύο κράτη, που υποστηρίζει ότι η μετατόπιση προς ένα ολοένα και πιο θρησκευτικό παράδειγμα και στις δύο χώρες μπορεί να εξηγηθεί ως μια απόλυτη αναγκαιότητα για την ενοποίηση του πληθυσμού, που προέκυψε από την ανάγκη προσέλκυσής του, ώστε να αντιμετωπιστεί η εθνοτική, γλωσσική και πολιτισμική ποικιλομορφία του. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

"Αυτή η εμπνευσμένη συγκριτική μελέτη δεν αφορά μόνο δύο έθνη αλλά και δύο θρησκείες. Η μετατόπιση από την εκκοσμίκευση στη σύνθεση που ενσωματώνει τη θρησκεία τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία παρέχει ένα εμπλουτισμένο μοντέλο που διευρύνει τις αναλυτικές μας προοπτικές σε θέματα οικοδόμησης του έθνους και διαμόρφωσης της εθνικής ταυτότητας" (Ηρακλής Μήλλας, πολιτικός επιστήμονας, Αθήνα)
"Θα συζητηθεί και στις δύο πλευρές του Αιγαίου" (Ayhan, Aktan, Istanbul Bilgi Universitesi)

Περιεχόμενα

Κατάλογος Εικόνων
Πρόλογος των Αχμέτ Εβίν και Θάνου Βερέμη
Ευχαριστίες
Συντομογραφίες
Εισαγωγή
Θεωρητικά περί θρησκείας και εθνικισμού
- Θρησκεία και Ελληνικός Εθνικισμός: Από τη Σύγκρουση στη Σύνθεση
Ο Αδαμάντιος Κοραής και η επαναφορά του όρου "Ελλάς"
Η Εκκλησία και η Ελληνική Επανάσταση
Το ελληνικό έθνος-κράτος και ο αλυτρωτισμός: η Μεγάλη Ιδέα
Το σχίσμα και η "εθνικοποίηση" της Εκκλησίας της Ελλάδος
Η "Ελληνοχριστιανική Σύνθεση"
Δύο περιπτώσεις "εθνικοποίησης"
Καθιέρωση της 25ης Μαρτίου ως Εθνικής Εορτής
Ο μύθος του "Κρυφού Σχολειού"
Ελλάς, Ορθοδοξία και το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Οι Καραμανλήδες και η αντιπαράθεση για τους "Τουρκορθοδόξους"
Ο Παπα-Ευθύμ και το "Ανεξάρτητο Τουρκορθόδοξο Πατριαρχείο"
- Θρησκεία και Τουρκικός Εθνικισμός: Από τη Σύγκρουση στη Σύνθεση
Γιουσούφ Ακτσουρά: Τρεις πολιτικές και ο ρόλος του Ισλάμ
Η προσπάθεια συμφιλίωσης του Ζίγια Γκιόκαλπ: Το τουρκικό έθνος, η κουλτούρα και το Ισλάμ
Το Ισλάμ και το τουρκικό έθνος από τους Νεότουρκους μέχρι τον Ατατούρκ
Η Δημοκρατία της Τουρκίας και η οικοδόμηση του τουρκικού έθνους
Η μεταρρύθμιση του Ατατούρκ: η εκστρατεία περιθωριοποίησης της θρησκείας
Η εποχή του Δημοκρατικού Κόμματος
Η "εθνικοποίηση" του σουνιτικού Ισλάμ: Η "Εστία των Διανοουμένων" (Aydinlar Ocagi)
Το στρατιωτικό καθεστώς 1980 - 1983: Η υιοθέτηση της "Τουρκοϊσλαμικής Σύνθεσης"
Δύο περιπτώσεις "εθνικοποίησης"
Υποχρεωτική θρησκευτική εκπαίδευση
Η διάδοση του νέου οράματος εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας
Η διατήρηση της θρησκείας στον ορισμό της Τουρκικότητας: Η υπόθεση των Γκαγκαούζων
- Συμπεράσματα
Επανεξέταση της "Ιεράς Σύνθεσης"
Τελικές θεωρητικές απόψεις
Η "Ιερά Σύνθεση" σήμερα
Παράρτημα Α.
Παράρτημα Β.
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο