ΧΩΡΙΚΕΣ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ

Παρουσίαση

Στις Χωρικές αφηγήσεις της μνήμης διερευνούμε πτυχές της αναθεωρημένης σχέσης του χώρου με τη μνήμη στο μέτρο που η τελευταία αναμετριέται με τις ιδιαιτερότητες της σύγχρονης εποχής και των πολιτισμικών εκφάνσεών της αποκαλύπτοντας την ένταση και έκταση των κοινωνικών πρακτικών και αντιθέσεων. Η ανάγκη διερεύνησης αυτής της σχέσης γίνεται ακόμη πιο επιτακτική με την οφθαλμοφανή τακτική των σύγχρονων κοινωνικο-οικονομικών συντελεστών για αφομοίωση και ενσωμάτωση των νέων επιστημολογικά και χωρικά προτάσεων στο συμβολικό τους κώδικα με αποτέλεσμα την επικράτηση μιας φτωχής, πλαδαρής μνήμης ή την χρησιμοποίηση αυτής της ίδιας βιωματικής, σωματικά ενεργοποιημένης μνήμης, στη δημιουργία θεαματικών μουσείων και εντυπωσιακών μνημονικών τοπίων που υπηρετούν την παροντική αυτάρκεια και αυτοαναφορικότητα των αξιακών μοντέλων των σύγχρονων ρευστών καιρών.
Αν η μνήμη και η ανάμνηση αποτελούν το ενοποιητικό πεδίο των πολλαπλών τομών του ανθρώπου με τον κοινωνικό χωροχρόνο, τότε η συνάντησή της με τον αρχιτεκτονικό και αστικό σχεδιασμό ως σημαντικό συντελεστή αυτού του χωροχρόνου, αποτελεί ιδιαίτερα ευαίσθητο κομβικό θέμα στην ευρύτερη περιοχή της θεωρίας και της πρακτικής του σχεδιασμού. Από τη μνήμη στο ίχνος της στην υλικότητα του χώρου και τη δυνατότητα μέσω του τελευταίου ενεργοποίησης της μνήμης και των πολλαπλών ενθυμήσεων, εκδιπλώνονται ζητήματα κριτικής προσέγγισης του σύγχρονου αρχιτεκτονικού και αστικού χώρου. Ζητήματα που εξαρτώνται άμεσα από τον τρόπο αναφοράς μας στο παρελθόν, με νοσταλγική ή κριτική και αναστοχαστική διάθεση ανασύστασής του.
Με την διεπιστημονική μας συνάντηση σε αυτόν τον συλλογικό τόμο επιχειρούμε να συμβάλλουμε στο διάλογο γύρω από τη σχέση μνήμης, χώρου και σχεδιασμού στην προοπτική εκδίπλωσης του ανθρώπου σε πολλαπλά χωροχρονικά πεδία, με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον να συνυφαίνονται με τρόπο δημιουργικής ανασυγκρότησης του συλλογικού ως προϋπόθεση για την έκφραση του ατομικού και την ευόδωση της ανθρώπινης συνύπαρξης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο ΤΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ, ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
- Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου
Η Θεσσαλονίκη στη λογοτεχνία: Μνήμη του σώματος, μνήμη της πόλης
- Σάσα Λαδά
Απωθημένα κείμενα και περιβάλλοντα μνήμης Anselm Kiefer: "...γιατί η μνήμη μου είναι η μόνη μου πατρίδα"
- Μιχάλης Μπαρτσίδης
Room: η φαντασία στην τοπική του "εσωτερικού ορίου"
- Νικόλαος-Ίων Τερζόγλου
Philippe Hamon / Paul Ricoeur: Χώρος, αφήγηση και αρχιτεκτονική
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ
- Γαρυφαλλιά Κατσαβουνίδου
Η πόλη ως ζωντανή μνήμη στις οδοιπορικές περιπλανήσεις των παιδιών
- Κωνσταντίνος Μωραΐτης
Τοπία της μνήμης: Τοπία της κοινωνικής απώθησης και τοπία διαμόρφωσης της μνήμης
- Παναγιώτης Πάγκαλος
Λήθη και αμνησία
- Βασιλική Πετρίδου
Η μνήμη ανάμεσα στο πρότυπο και το πρωτότυπο
- Σταύρος Σταυρίδης
Από τη μνήμη της ασυνέχειας στη μνήμη του δυνατού
ΜΝΗΜΗ, ΜΝΗΜΕΙΟ, ΑΝΤΙ-ΜΝΗΜΕΙΟ
- Αριάδνη Βοζάνη
Μνημεία... από τις "Μηχανές εκπομπής μνήμης" στα "Δωμάτια με τους παραμορφωτικούς καθρέπτες"
- Iain Borden
Το Λονδίνο και η σήραγγα του Limehouse: Νέοι τρόποι γνώσης σε ένα οδικό τούνελ
- Jonathan Hill
Μνήμη, Μνημείο και Ερείπιο
- Πάνος Κούρος
Επιτελώντας αρχεία. Από την αφήγηση της ιστορίας στις συγχρονικές ανακατασκευές της μνήμης
- Κέλλυ Παπαϊωάννου
Αρχείο, Μνημείο, Μνήμη
- Κυριακή Τσουκαλά
Κατοικημένη μνήμη και ερειπωμένη κατοίκηση