ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Παρουσίαση

Η γεωγραφική θέση της Μεσσηνίας, οι εύφορες παραποτάμιες κοιλάδες και το ήπιο κλίμα την ανέδειξαν σε περιοχή ευνοημένη από τη φύση. Το λάδι ήταν βασικό στοιχείο διατροφής με τεράστια οικονομική δύναμη, και ιδεολογικά φορτισμένο προϊόν δεμένο στενά με το θεσμό του Γυμνασίου. Οι Μεσσήνιοι ήταν αυτάρκεις και στην παραγωγή τοπικού οίνου. Τα σιτηρά δεν περίσσευαν, κάθε οικογένεια ωστόσο άλεθε το σιτάρι και το κριθάρι της, είχε το δικό της αλεύρι και ψωμί. Κάθε σπιτικό είχε τον αργαλιό του. Ο τοπικός πηλός πρόσφερε την πρώτη ύλη για την κατασκευή αγγείων κάθε μορφής, ενώ τα φημισμένα "κορωνέικα" διακινούνταν σε ολόκληρο το Αιγαίο. Στα δασωμένα βουνά υπήρχε άφθονο κυνήγι, ενώ στα λειβάδια έβοσκαν άλογα, βόδια και αιγοπρόβατα, που σημαίνει γάλα, τυρί, κρέας, μαλλί, δέρμα. Η "γουρουνοπούλα" ήταν για τους Μεσσήνιους εθνικό φαγητό και εξακολουθεί να είναι. Στο υπόγειο θησαυροφυλάκιο της πόλης φυλάσσονταν τα τάλαντα χρυσού και αργύρου, τα πολύτιμα αντικείμενα και τα προϊόντα λείας πολέμων. Το αστικό κέντρο της Μεσσήνης δεν είχε εξασθενίσει ούτε κατά τη ρωμαιοκρατία, γιατί είχε πλούσια γεωργοκτηνοτροφική ενδοχώρα. Η θάλασσα τροφοδοτούσε με ψάρια τον πληθυσμό και συνέδεε τη χώρα με τον κόσμο της Μεσογείου και της Αδριατικής. Στο νησί Πρώτη προσορμίζονταν οι ναυτικοί και χάραζαν στα βράχια τις ευχές τους για καλό ταξίδι.
Το καλαματιανό μετάξι φημιζόταν ανέκαθεν για την ποιότητά του. Οι Καλαματιανοί "έχουν λογής μεταξωτά και καλύπτρες καλύτερες από τις αλγερινές, ...ολομέταξα πουκάμισα, ...που στέλνουν δώρο στους Σουλτάνους και τους Βεζίρηδες. Ένα πουκάμισο ζυγίζει 7-8 δράμια... Υπάρχουν φυτείες με εννιά χιλιάδες μουριές. Το καλαματιανό μετάξι είναι ανώτερο από του Κιλάν και του Λαχτσάν στην Περσία, χιλιάδες φορτία στέλνονται ακόμη και στη Γαλλία..." (Ε. Τσελεμπί, 1667). Η ανανεωμένη εικόνα της Καλαμάτας αποτυπώνεται άριστα στην περιγραφή του Armand Freiherr (1882) που αφήνει μια γλυκιά νοσταλγική γεύση: "Η Καλαμάτα βρίσκεται σε ένα χαρούμενο παράδεισο γεμάτο φυτά, μεγαλόπρεπες πορτοκαλιές, λεμονιές και ελιές, υψηλόκορμα πεύκα, ψηλά κυπαρίσσια, τεράστιες συκιές και φοίνικες. Πουθενά στην Ελλάδα δεν αναπτύσσει η φύση παρόμοια ζωντάνια όπως στη μεσσηνιακή ακτή... Φτάσαμε στον Κήπο της Εδέμ, σταθήκαμε μπροστά σε αξιοθέατες οικοδομές που είχαν ενετικούς και φράγκικους θυρεούς".
Ο δυτικός τρόπος ζωής βρήκε πρόσφορο έδαφος στη νέα μορφωμένη αστική τάξη της σύγχρονης ευρωπαϊκής Καλαμάτας, διοικητικό και εμπορικό κέντρο της νότιας Πελοποννήσου. Ο τουρισμός αποτελεί σήμερα τον νέο δυναμικό και ελπιδοφόρο κλάδο της τοπικής οικονομίας. Ο πολιτισμός, τα σημαντικότατα μνημεία όλων των εποχών που διαθέτει η Μεσσηνία, είναι ο μοχλός της ανάκαμψης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος (Δημήτριος Δράκος)
Η γεωργική παραγωγή
Τα ζώα
Οι εμπορικοί δρόμοι
Το θησαυροφυλάκιο
Η μεσσηνιακή ελίτ
Μεσαίωνας και νεότεροι χρόνοι
Βιβλιογραφία