ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 323 π.Χ.-2012

Παρουσίαση

Η συγγραφή του βιβλίου οφείλεται στη συμπλήρωση 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και φιλοδοξεί να παρουσιάσει την συνόλη ιστορία της από της ιδρύσεώς της (323 π.χ.) ως τις μέρες μας. Ο συγγραφέας της στην σύνθεση της Ιστορίας της Θεσσαλονίκης αξιοποίησε την πληθωρική βιβλιογραφία των τελευταίων τριάντα χρόνων, σε συνδυασμό με την παλαιότερη, αλλά και ξένες, κυρίως γαλλικές πηγές αναφερόμενες στην μικροϊστορία της πόλης. Το βιβλίο αυτό του καθηγητή κ. Αθ. Ε. Καραθανάση αρχίζει από τους προϊστορικούς χρόνους, τους πρώτους οικισμούς στην Θεσσαλονίκη, συνεχίζει με την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο, περνά στους βυζαντινούς χρόνους, την Οθωμανοκρατία, την νεότερη και την σύγχρονη εποχή και τελειώνει με το έπος του προσφυγικού κόσμου. Στα κεφάλαια που συγκροτούν τις ιστορικές περιόδους της πόλης παρουσιάζονται, πλην των ιστορικών γεγονότων, η πνευματική κίνηση, η λογοτεχνία, τα μνημεία, η εκπαίδευση, η συμβίωση με τους Οθωμανούς και το εβραϊκό στοιχείο της πόλης. Η μικροϊστορία της πόλης κατά τον 18ο και 19ο αι. παρουσιάζεται μέσω των αναφορών των Γάλλων προξένων στην Θεσσαλονίκη, όπου ανιχνεύονται ο μικρόκοσμός της, με το εμπόριό της, τις επιδημίες, οι ξένοι, οι σχέσεις των συνοίκων στοιχείων, κ.α. Στα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου μελετώνται η μετεξέλιξη της πόλης ύστερα από την απελευθέρωσή της και ο προσφυγικός κόσμος που έφθασε στην Θεσσαλονίκη του 1922. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΜΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΚΔΟΤΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΑΡΧΑΙΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΚΕΦ.1 ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΑΙΩΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΤΙΣΗ ΤΗΣ
Η Προϊστορική Θεσσαλονίκη
Η Θεσσαλονίκη κατά τους ιστορικούς χρόνους πριν από την ίδρυσή της
Η Θεσσαλονίκη στην ελληνιστική εποχή
ΚΕΦ.2 ΡΩΜΑΙΟΚΡΑΤΙΑ
Η Θεσσαλονίκη κατά την Ρωμαιοκρατία
Δρόμοι, πύλες, λιμάνια, τείχη, Αγορά
Το μαρτύριο του Αγίου Δημητρίου
Παλαιοχριστιανικά Μνημεία
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΚΕΦ.1 Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΩΣ ΤΟΝ 14ο αι.
Η Βυζαντινή Θεσσαλονίκη - Εισαγωγικά
Η άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Σαρακηνούς
Οι Νορμανδοί στην Θεσσαλονίκη (1185 μ.Χ.)
Η Θεσσαλονίκη κατά την Δ' Σταυροφορία, πρωτεύουσα φραγκικού βασιλείου (1204-1224) και Ελλήνων ηγεμόνων (1224-1246)
ΚΕΦ.2 Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΟΝ 14ο ΚΑΙ 15ο αι.
Το κίνημα των Ζηλωτών, Ησυχασμός και ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
Πνευματική κίνηση και ζωή στην Θεσσαλονίκη (8ος-13ος αι.)
Μνημεία της Θεσσαλονίκης (10ος-15ος αι.)
Η Θεσσαλονίκη μετά το κίνημα των Ζηλωτών κέντρο αντιστάσεως κατά των Οθωμανών. Η πρώτη άλωση της Θεσσαλονίκης (Απρίλιος 1387)
ΚΕΦ.3 Η ΠΡΩΤΗ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΚΑΙ Η ΒΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ
Η περίοδος της υποτέλειας 1387-1403
Η Θεσσαλονίκη γίνεται πάλι βυζαντινή
Η Βενετοκρατία (1423-1430)-Η άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Η ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ
ΚΕΦ.1 Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΟΝ 15ο ΚΑΙ 16ο αι.
Εισαγωγικά
Ελληνικές συνοικίες
Τουρκικές συνοικίες
Εβραϊκές συνοικίες
Αγορές
Τζαμιά - Τεκέδες
Λουτρά
Η τύχη των χριστιανικών ναών
Η Εβραϊκή Κοινότητα της Θεσσαλονίκης (14ος-20οςαι.)
Οι Έλληνες της Θεσσαλονίκης μετά την άλωσή της
Η πνευματική ζωή στην Θεσσαλονίκη την περίοδο 1390-1430
ΚΕΦ.2 Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΟΝ 17ο αι.
Εισαγωγικά
Τα περίχωρα της Θεσσαλονίκης - Τα αγιάσματα
Το κίνημα του Σαμπετάι Λεβή
ΚΕΦ.3 Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 18ο αι.
Εισαγωγικά
Ειδήσεις από αναφορές του γαλλικού προξενείου
Το δεύτερο μισό του 18ου αι. στην Θεσσαλονίκη. Ειδήσεις από αναφορές του γαλλικού προξενείου
Πνευματική ζωή και κίνηση στην Θεσσαλονίκη την περίοδο του 18ου αι.
Χριστιανικές συνοικίες και ναοί της Θεσσαλονίκης κατά τον 18ο-19ο αι.
ΚΕΦ.4 Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1790-1821
Η αστική τάξη, το εμπόριο, η ζωή στην Θεσσαλονίκη
Η Θεσσαλονίκη στην τριακονταετία προ του 1821. Ειδήσεις από γαλλικές προξενικές αναφορές
Τα γεγονότα του 1821 και 1822 στην Θεσσαλονίκη
Τα επόμενα δυσχερή έτη και η Θεσσαλονίκη
Η Θεσσαλονίκη της παρακμής, αλλά και της ελπίδος
ΚΕΦ.5 Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1830-1912
Τα ιστορικά της
Όσα απέμειναν από τα κτήρια των μέσων του 19ου αι. και εξής
Η σφαγή των προξένων
Η εκπαίδευση και η πνευματική ζωή στην Θεσσαλονίκη κατά την περίοδο 1830 (ci.)-1912
Ο τύπος στην Θεσσαλονίκη
Έλληνες λογοτέχνες και επιστήμονες της Θεσσαλονίκης την περίοδο 1869 - 1912
Η αρμενική παροικία της Θεσσαλονίκης
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΝΕΟΙ ΧΡΟΝΟΙ - Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ
ΚΕΦ.1 Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (26 Οκτ. 1912)
Τα ιστορικά της
Η πρώτη ελληνική διοίκηση υπό τον Ρακτιβάν
Η Θεσσαλονίκη στην διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Η Εθνική Άμυνα
Η κοινωνία, η οικονομία στην Θεσσαλονίκη την περίοδο 1912-1923. Η πυρκαγιά του 1917
ΚΕΦ.2 Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ
Τα ιστορικά της
ΚΕΦ.3 Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΜΦΥΛΙΟ
Τα ιστορικά της
Η Θεσσαλονίκη την περίοδο 1940 - ως σήμερα
Η πνευματική και λογοτεχνική ζωή στην Θεσσαλονίκη (1912-2011)
Ο Ελληνικός τύπος της περιόδου 1912-1974
ΚΕΦ.4 ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
Το προσφυγικό ζήτημα
Οι νεοπρόσφυγες στην Θεσσαλονίκη
Οι Πόντιοι πρόσφυγες: μία ιδιάζουσα περίπτωση του προσφυγικού κόσμου ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΙΚΟΝΕΣ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ