Η ΣΙΩΠΗ ΓΙΑ ΤΟ 1821

Παρουσίαση

Γιατί η σιωπή του 1821; Οι απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα ίσως να ανοίγουν ένα πολύ σοβαρό ζήτημα για την αυτοσυνείδηση του νέου ελληνισμού και κυρίως για τη μεταπολιτευτική εκπαιδευτική κατάσταση. Πλησιάζοντας όμως στα διακόσια χρόνια από την επανάσταση που συγκλόνισε τον κόσμο, θα πρέπει να επαναφέρουμε το 1821 στη θέση που του αρμόζει. Στο βιβλίο ερευνώνται όψεις της ζωής του κατακτημένου ελληνισμού, οι προϋποθέσεις της εθνεγερσίας, καθώς και οι ιστοριογραφικές αντανακλάσεις της. Στόχος είναι να επιτευχθεί η επαναφορά του ζητήματος της ελληνικής επανάστασης και να εισαχθεί εκ νέου η αναθεωρηθείσα ιστοριογραφική υπόθεση, μια υπόθεση που η ελληνική ιστοριογραφία είχε διατυπώσει από τον 19ο αιώνα ήδη, με εξαιρετική διαύγεια: η ελληνική επανάσταση δεν ήταν έργο λογίων ή εμπόρων, δεν ήταν κάποιο ταξικό φαινόμενο, ούτε προϊόν ξένης επέμβασης ή επίδρασης. Η επανάσταση δεν ήταν ετερόφωτη ως παράγωγο του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, ήταν έργο Ελλήνων, η κατάληξη μιας επαναστατικής πορείας του ελληνικού έθνους από την επομένη της άλωσης. Η επανάσταση του 1821 ήταν έργο της Φιλικής Εταιρείας, των αρματολών, των επισκόπων, των ιερέων, των εμπόρων, των επαναστατημένων αγροτικών πληθυσμών, των προεστών και όσων άλλων υιοθέτησαν την προοπτική της ένοπλης εθνικοαπελευθερωτικής εξέγερσης εναντίον του σουλτάνου και του απολυταρχικού οθωμανικού ζυγού. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Η σιωπή για το 1821, Πηγές και ερμηνείες για την ελληνική επανάσταση
Κεφάλαιο Ι. Η ορθόδοξη Εκκλησία επί τουρκοκρατίας ως παράγων εθνικής αυτοσυνειδησίας
Κεφάλαιο ΙΙ. Εμπορική αλληλογραφία του έτους 1821: κριτική στο κυρίαρχο μεταπολεμικά ιστοριογραφικό σχήμα
Κεφάλαιο III. Οικονομικές και κοινωνικές νοοτροπίες στις παραμονές της επανάστασης: η αλληλογραφία των αδελφών Σπηλιωτόπουλου
Κεφάλαιο IV. Οι αναγνώσεις των απομνημονευμάτων του στρατηγού Μακρυγιάννη
Κεφάλαιο V. Ο απόηχος της ναυμαχίας του Ναυαρίνου στην εθνική συνείδηση
Κεφάλαιο VI. Τα «Φώτα» και η «φθοροποιός των Ελλήνων αποστασία»: σχόλια σε μια ανέκδοτη επιστολή του Γρηγορίου Κωνσταντά
Η επαναστατική δυνατότητα. Η κριτική δυνατότητα
Κεφάλαιο VII. Η ελληνική εθνική ιδιαιτερότητα ως προϋπόθεση της επανάστασης του 1821: το σχήμα του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου
Η απόκλιση του Παπαρρηγόπουλου. Οι κοινότητες ως εθνικά ορμητήρια
Αντί συμπερασμάτων: Το χρονικό της επανάστασης του 1821
Επίμετρο: Συνέντευξη του Απόστολου Διαμαντή στο Αντίφωνο και τον Λεωνίδα Σταματελλόπουλο
Πηγές - Βιβλιογραφία
Πηγές: Ανέκδοτες, δημοσιευμένες. Βιβλιογραφία: Α. Έργα πολιτικής φιλοσοφίας Β. Γενικά έργα Γ. Μελέτες για την ιστορία του νέου ελληνισμού
Πίνακας περιεχομένων