ΕΙΚΟΝΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Παρουσίαση

Η αίσθηση που μας συνδέει διαρκώς με τον κόσμο είναι η όραση. Ίσως γι' αυτό οι φιλόσοφοι -από την αρχαιότητα- την καταδίκασαν ως επιρρεπή στο σφάλμα: στην οφθαλμαπάτη.
Διαρκής, προφανής και αυτονόητη, η εικόνα είναι κάτι που δεν σκεφτόμαστε εύκολα, παρά μόνο όταν δημιουργείται μηχανικά. Και πάλι, όμως, αμφιβάλλουμε για την ειλικρίνεια, για την αυθεντικότητα, για την αλήθεια της προφάνειάς της.
Μέσα από ιστορίες για εικόνες και ιστορίες με εικόνες, το βιβλίο μελετά τους μηχανισμούς της οπτικής αναπαράστασης και τις αμφίδρομες σχέσεις που αναπτύχθηκαν ανάμεσα στην εικόνα και την κοινωνία. Τα ίδια ονόματα, οι ίδιες εικόνες διατρέχουν ξανά και ξανά τα κείμενα, καθώς κοιτάζοντας στο παρελθόν εμφανίζονται να στοιχειώνουν τους εφιάλτες της επιστήμης.
Παράλληλα, το βιβλίο "Εικόνα και Κοινωνία" ασχολείται με τις δυνατότητες που προσφέρει στις κοινωνικές επιστήμες η συστηματική αξιοποίηση των εικόνων και ειδικότερα με ερωτήματα όπως:
-Ποια είναι η θέση της εικόνας στην κοινωνική έρευνα;
-Πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις εικόνες ως δεδομένα για να κατανοήσουμε τα κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα του παρελθόντος και του παρόντος;
-Σε ποιο βαθμό οι εικόνες μάς επιτρέπουν να ανασυνθέσουμε την αφήγηση της κοινωνίας, του πολιτιστικού πλαισίου της, αυτού που με μια λέξη ονομάζουμε «εποχή»;
-Ποιες μέθοδοι μας επιτρέπουν να διεξάγουμε την έρευνα με εικόνες, πατώντας σε ασφαλές έδαφος και χωρίς αυτοσχεδιασμούς;
-Ποια η σχέση της εικόνας με τη γνώση, την εξουσία και το κοινωνικό πλαίσιο παραγωγής της φωτογραφίας; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

-Εισαγωγή
-Η κοινωνική φωτογραφία
Jacob A. Riis (1849-1914)
Lewis W. Hine (1874-1940)
-Η τεκμηριωτική φωτογραφία
Dorothea Lange (1895-1965)
Η περιπλανώμενη μητέρα
Μετά την Περιπλανώμενη μητέρα
-Φωτογραφική τεκμηρίωση στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου
Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (1899-1998)
Προσφυγικοί καημοί
Η αναζήτηση του γραφικού
Η αναζήτηση της αισθητικής της ελληνικότητας
Οι τόποι της ελληνικότητας
-Από το φωτορεπορτάζ στην Οπτική Κοινωνιολογία
Πέρα από το φωτορεπορτάζ
Το πλαίσιο αναφοράς
-Η εικόνα στις κοινωνικές επιστήμες
Οπτική Ανθρωπολογία
Οπτική Κοινωνιολογία
Οι οπτικές σπουδές σήμερα
-Δουλεύοντας με εικόνες σ' έναν κόσμο λέξεων
Τεκμηρίωση
Τεκμηρίωση της τεχνολογίας και των κοινωνικών σχέσεων
Φωτογραφική πολιτισμική απογραφή
Συνέντευξη με εικόνες
Η προέλευση των εικόνων
-Επίλογος