ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Παρουσίαση

"Η ιδεολογία αποτελεί μια ιδιαίτερη μορφή (ένα συγκεκριμένο είδος, ένα ξεχωριστό γένος) της επανάστασης της λογικής ενάντια σε έναν κόσμο που, φυσικά, μόνον λογικός δεν είναι. Μια τέτοια επανάσταση αφορμάται, βεβαίως, από αισθήματα ηθικής αγανάκτησης, αλλά δεν παύει να έχει λογικό χαρακτήρα. Η ιδεολογική λογική απορρέει από την αυτοπεποίθηση της ανθρώπινης σκέψης ότι μπορεί να καταλάβει τον κόσμο και, έτσι, να τον ελέγξει, να τον διαχειριστεί, να τον αλλάξει." (7ο κεφάλαιο)

"Η κάθε ιδεολογία, βλέπει τον κόσμο μονόχρωμα. Αλλά επειδή ακριβώς η εικόνα είναι μονόχρωμη, αναδεικνύει σκιές και περιγράμματα που διαφορετικά θα παρέμεναν σβησμένα μέσα στην χαοτική πολυχρωμία της εμπειρίας. Εδώ μπορούμε να εντοπίσουμε ένα από τα πιο παράδοξα, ίσως, τυπικά χαρακτηριστικά των ιδεολογιών: ότι αποτελούν, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, μορφές αλλοίωσης και, συνάμα, μορφές προαγωγής της γνώσης." (15ο κεφάλαιο)

"Η επιδίωξη απολύτως λογικών εξηγήσεων και λύσεων που χαρακτηρίζει τις ιδεολογίες της νεοτερικότητας αποτελεί μια μοντέρνα, κοσμική εκδοχή της ανθρώπινης αναζήτησης για πλήρη λογική και ενιαίο νόημα στον κόσμο που μας περιβάλλει. Πίσω από τις ιδεολογίες βρίσκεται το άχθος της συνείδησης: η διαρκής αναζήτηση νοήματος. Αυτό το άχθος επιχειρούν να άρουν οι ιδεολογίες με τα αντιμεταφυσικά σχέδια αλλαγής του κόσμου, αυτό πράττουν με τις συνολικότερες κοσμοθεωρήσεις τους και οι θρησκείες. Εδώ έγκειται το μεγαλείο αλλά και το όριο αμφοτέρων: στην συγκροτημένη και ενιαία νοηματοδότηση της ύπαρξης ή, διαφορετικά, στην παραμυθητική διασκέδαση της αμφιβολίας και της αβεβαιότητας." (17ο κεφάλαιο) (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Το προσκήνιο του προβλήματος
Η κεντρική ιδέα
Η φορμαλιστική προσέγγιση
Οι προεκτάσεις του επιχειρήματος
Αφαίρεση και εμπειρία
Ιδεολογία και θρησκεία
Η ιδεολογική πολιτική και ο ιδεολόγος
Ουτοπία και εξουσία
Το μεταθεωρητικό έλλειμμα
Ηθική και λογική
Η εργαλειακότητα της λογικής
Ο ρασιοναλισμός της ιδεολογίας
Συνέπεια, λογική και ιδεολογική
Προνεοτερικότητα, νεοτερικότητα, μετανεοτερικότητα
Εκσυγχρονισμός, εκκοσμίκευση, εξατομίκευση
Η ιδεολογία στην μετανεοτερικότητα
Το θεωρητικό παρασκήνιο
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων
Ευρετήριο όρων και εννοιών