ΑΝΤΙ-ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Παρουσίαση

Δύο κωμωδίες του Σκαρίμπα (Ο Καραγκιόζης λαθρέμπορος και Ο Καραγκιόζης Γαβγαβγόπουλος), με φωτογραφίες από τα πρωτότυπα σκηνικά και τις φιγούρες του.
Το 1969, όταν τα ήθη των καιρών απειλούσαν τον Καραγκιόζη με "ζελατινοποίηση", έγραφε ο Γιάννης Σκαρίμπας: "Το θέμα του Καραγκιόζη δεν είναι καμμιά αμελητέα υπόθεσι, που-τάχα-μόνο τον παιδόκοσμο ενδιαφέρει, αλλά μια από τις πολύ λαϊκές μας πτυχές, όπου-και σ' αυτήν-πάλλει η καρδιά ασταμάτητη, μες στις χιλιετηρίδες του έθνους [...]. Ο Μορφονιός, ο καπετάν-Γκρης, ο σιορ-Διονύσιος, ο Βεληγκέκας, ο γλυκομίλητος Χατζηαβάτης, ο Μεγαλέξαντρος, ο μπαρμπα-Γιώργος, όλοι τύποι κοινωνικοί, απαραβίαστοι, στητοί ως κολώνες του Θησείου, αναστενάριοι της δουλείας ή εκδικητές της καταδυναστευομένης Ρωμηοσύνης μπαίνουν σιγά-σιγά στο περιθώριο, ή παίζουν διακοσμητικό μονάχα ρόλο" (επιστολή προς την εφημερίδα Το Ποντίκι, που δημοσιεύθηκε, μεταθανατίως, στις 27 Ιανουαρίου 1984). Ο Σκαρίμπας αντιδρά δυναμικά στη διαφαινόμενη, κάτω από την ευμάρεια και αισιοδοξία της δικτατορίας των συνταγματαρχών, απαξίωση του Θεάτρου Σκιών ως λαϊκού θεάματος και αυθεντικού καταγραφέα της ιστορίας, από τον απελευθερωτικό αγώνα του 1821 και την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους μέχρι την πρόσφατη κατοχική τραγωδία και το έπος της Αντίστασης. Για του λόγου το αληθές, κατασκευάζει ο ίδιος φιγούρες, τα περίφημα "χαρτονόμουτρα", οι οποίες σχεδιαστικά παρεκκλίνουν, ανάλογα με τη γραφή του, από την κανονιστική όψη του Καραγκιόζη, και οργανώνει παραστάσεις στην αυλή του σπιτιού του, στην οδό Γκομίνη 8 (σήμερα οδό Γ. Σκαρίμπα) στην Χαλκίδα.
Με τον τόμο αυτό ο Σκαρίμπας ολοκληρώνει τον κύκλο της ζωής του εικονοποιώντας στο χαρτί τη φωνή των ηρώων των ίσκιων, όπως τυπώθηκε στην παιδική του μνήμη και μπολιάστηκε με τη συγγραφική εμπειρία μισού αιώνα. Λίγο πριν από την εκδημία του, στις 21 Ιανουαρίου 1984, φρόντισε να απελευθερώσει τους χάρτινους ήρωές του με την επωδό: "Τώρα οι φιγούρες μου παίζουν στο άπειρο". (Από την εισαγωγή της έκδοσης)