Η ΕΥΤΥΧΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ

Παρουσίαση

Κυρία Αναπληρώτρια Πρύτανη, Κύριε Αναπληρωτή Πρύτανη, Κύριε Κοσμήτορα, Κύριε Πρόεδρε του Τμήματος, κυρίες και κύριοι,
Ο ΤΖΩΡΤΖ ΟΡΓΟΥΕΛ έγραφε κάπου ότι το καλό γράψιμο είναι σαν το τζάμι του παραθύρου εννοούσε, βεβαίως, ότι όσο καθαρότερο είναι αυτό το τζάμι τόσο καλύτερα μπορείς να δεις τον κόσμο έξω. Οφείλω να ομολογήσω ότι για μένα, τη στιγμή αυτή που σας μιλώ, το τζάμι έχει θαμπώσει και μου είναι ιδιαίτερα δύσκολο, μπροστά στη συγκίνησή μου για τη μεγάλη τιμή που μου κάνετε, να περισώσω μια έστω προσχηματική ιδέα "καλού γραψίματος" ενώπιόν σας. Θα προσπαθήσω, παρ' όλα αυτά, να φανώ αντάξιος της εμπιστοσύνης σας και του επαίνου που μου επιδαψίλευσε ο αγαπητός Μιχάλης Χρυσανθόπουλος, σχεδιάζοντας τουλάχιστον, όπως το μικρό παιδί με το δάχτυλό του, δυο λόγια ευγνωμοσύνης πάνω στο θαμπωμένο τζάμι.
Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλοί άλλοι, αν όχι προσφυέστεροι, πάντως πιο εντυπωσιακοί, χαρακτηρισμοί του "καλού γραψίματος", τους οποίους θα μπορούσα να επιστρατεύσω για την περίσταση. Στάθηκα όμως στον Τζωρτζ Όργουελ, στον οποίο καταφεύγω όλο και συχνότερα τα τελευταία χρόνια, γιατί αυτός, περισσότερο ίσως από όλους τους "ανθρώπους των γραμμάτων" του καθημαγμένου εικοστού αιώνα, προσπάθησε πλάι στη σαφήνεια να ταιριάξει και μιαν άλλη συναφή αρετή του καλού γραψίματος, ίσως την πιο αμφιλεγόμενη: την ειλικρίνεια και κατόρθωσε επιπλέον να καταστήσει τη σαφήνεια και την ειλικρίνεια, τις δύο αυτές γηραιές συνοδούς της κλασικής ευγλωττίας, γοητευτικές ως επιλογές ύφους. Μείζον επίτευγμα, θα μου επιτρέψετε να πω, σε μια εποχή κατά την οποία η δυσκολία, συχνά δε η προγραμματική δυσκολία, συστήνεται όλο και πιο αναντίρρητα ως η μόνη ασφαλής δίοδος προς έναν κόσμο ο οποίος, έχοντας αποφλοιωθεί από την αινιγματική μαγεία του, έχει αποβεί απροσπέλαστος και ηθικά ασυνάρτητος. Θυμούμαστε όλοι τον Σεφέρη, που δεν ήθελε τίποτε άλλο παρά να μιλήσει απλά θυμούμαστε αναμφίβολα και τον Έλιοτ των "Τεσσάρων κουαρτέτων", όταν, στην εκπνοή των στοχαστικών αυτών ποιημάτων, ευαγγελίζεται την "κατάσταση μιας πλήρους απλότητας / (που κοστίζει σχεδόν τα πάντα)". Κανείς όμως δεν μπορεί να υποστηρίξει με απλό τρόπο ότι ο Σεφέρης και ο Έλιοτ είναι εντέλει απλοί ποιητές, μολονότι στο δοκιμιακό τους έργο πραγματοποιείται περιφανώς μία τουλάχιστον από τις συγγραφικές αρετές του Όργουελ: η σαφήνεια. [...] (Από την έκδοση)

[ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΣΕ ΕΠΙΤΙΜΟ ΔΙΔΑΚΤΟΡΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΤΙΣ 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015]