ΑΕΙΔΕΤΟ ΠΑΝ ΤΕΜΕΝΟΣ

Παρουσίαση

Στην αρχαιότητα οι χορικές παραστάσεις ήταν ένα συναρπαστικό μουσικό θέαμα, άρρηκτα συνδεδεμένο με τον θρησκευτικό και κοινωνικό βίο. Γυναίκες και άνδρες τραγουδούσαν και χόρευαν για τους θεούς, για να γιορτάσουν το πέρασμα από την εφηβεία στην ωριμότητα, το γάμο, τις νίκες στους πανελλήνιους και τοπικούς αγώνες και πλήθος άλλες ξεχωριστές στιγμές. Κάποιες από τις ωδές των μεγάλων δημιουργών, όπως λόγου χάρη του Αλκμάνα, του Πινδάρου και του Βακχυλίδη, ταξίδεψαν στους αιώνες και έφθασαν ως τις μέρες μας. Από το εντυπωσιακό θέαμα και ακρόαμα, που ήταν πηγή τέρψης για θνητούς και αθανάτους, δεν σώθηκαν παρά μόνο τα κείμενα. Με αφετηρία το κείμενο, η μελέτη αυτή αφενός ανασυνθέτει τα δεδομένα της πρώτης παράστασης μέσα από την περιήγηση στους χώρους των τελετουργικών δρωμένων, και αφετέρου ιχνηλατεί τις ποικίλες ποιητικές επιλογές που διασφάλιζαν την απήχηση των χορικών συνθέσεων στα πέρατα του κόσμου, αλλά και τους διαύλους επιβίωσης και διάδοσης τους μέσω επανεκτελέσεων.
Το βιβλίο απευθύνεται κυρίως σε φιλολόγους, είναι όμως προσιτό και σε ένα ευρύτερο κοινό αναγνωστών με αρχαιογνωστικά ενδιαφέροντα αλλά χωρίς την απαραίτητη εξοικείωση με την αρχαία ελληνική γλώσσα. Όλα τα αρχαία κείμενα παρατίθενται και σε νεοελληνική μετάφραση, ενώ δίνονται όλες οι απαραίτητες γραμματολογικές και πραγματολογικές πληροφορίες που μπορεί να παρέλκουν για τον ειδικό, είναι όμως χρήσιμες για όσους έρχονται για πρώτη φορά σ' επαφή με την ποίηση αυτή. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή
1. Ο ΧΟΡΟΣ: ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΟΙ ΡΟΛΟΙ
Εισαγωγή
1. Ο χορός των Σπαρτιατισσών. Το μεγάλο παρθένειο του Αλκμάνα (3 C = 1 PMGF)
2. Ο χορός των Αθηναίων. Ο διθύραμβος του Βακχυλίδη. H Δέκατη Όγδοη ?δή
3. Η ταυτότητα και ο ρόλος του κώμου στις επινίκιες ωδές
3.1 Μονωδική ή χορική εκτέλεση;
3.2 Η ταυτότητα του ομιλούντος προσώπου
4. Χορικό προσωπείο και φασματικός χώρος
2. ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΙΕΡΑ, Ι: ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ
Εισαγωγή
1. Παράσταση στο ιερό των Χαρίτων. Ο Δέκατος Τέταρτος Ολυμπιόνικος
1.1 Φασματικός χώρος και κοινό
1.2 Επινίκιες παραστάσεις στο πλαίσιο πάνδημων εορτών
1.3 Η ποιητική σύλληψη υπό το φως της μακραίωνης πολιτιστικής παράδοσης του Ορχομενού
1.4 Επινίκια τελετουργία: η ανάκληση και η διαιώνιση της μνήμης
2. Παράσταση στο ιερό του Απόλλωνα. Ο Έκτος Πυθιόνικος
2.1 Η ανάκληση της ανατολικής ζωφόρου του θησαυρού των Σιφνίων
2.2 Οι παραστάσεις στα μέγαρα των Εμμενιδών στον Ακράγαντα
2.3 Ορατός και φασματικός χώρος και η ανάκληση της μνήμης της τελετουργίας
2.4 Γλυκεία δε φρην και συμπόταισιν ομιλείν
3. ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΣΥΜΠΟΣΙΑ: ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΑ, ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Εισαγωγή
1. Το επινίκιο συμπόσιο στο σπίτι του Καλλία
2. Συμπόσιο στο μέγαρο του Χρόμιου στην Αίτνα. Ο Ένατος Νεμεόνικος
2.1 Η σώρευση παραστασιακών αναφορών
2.2 Τα πολιτικά μηνύματα της ωδής στους Δωριείς της Πελοποννήσου και της Αίτνας
2.3 Πολεμικές ιστορίες γύρω από τον κρατήρα
2.4 Θριαμβική εισέλασις και συμποτική εκτέλεση
3. Παράσταση στο κατώφλι του μεγάρου του Χρόμιου στις Συρακούσες. Ο Πρώτος Νεμεόνικος
4. Παράσταση στο παλάτι του Ιέρωνα. Ο Πρώτος Ολυμπιόνικος
4.1 Το εορταστικό πλαίσιο (στ. 1-24 και 94-116)
4.2 Συμποτική ομιλία
4.3 Μυθικά δρώμενα (στ. 25-93): Θεϊκά και ηρωικά συμπόσια
4.4 Η συμποτική εικονοποιΐα και το σικελικό κοινό της παράστασης
5. Η πανελλήνια απήχηση της συμποτικής εικονοποιΐας
4. ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΙΕΡΑ, ΙΙ: Η ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΗ ΜΝΗΜΕΙ?ΣΗ ΤΟΥ ΚΛΕΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Εισαγωγή
1. Η μνημείωση του κλέους της Αθήνας από τους Αλκμαιωνίδες.
Ο Έβδομος Πυθιόνικος
1.1 Η παράσταση της ωδής
1.2 Η θριαμβευτική επάνοδος ενός φιλόξενου επιφανούς Καμαριναίου που αγαπούσε τα άλογα: Παράσταση και εγκωμιαστική στρατηγική
1.3 Μεγακλής Ιπποκράτους: ιπποτρόφος; Κυλωνεύς;
1.4 Τα άλογα των Αλκμαιωνιδών στο ανατολικό αέτωμα του ναού του Απόλλωνα
1.5 Τελετουργική μνημείωση, θέαση και επανεκτέλεση
2. Η μνημείωση του κλέους της Αθήνας από τους Κείους. Η Δέκατη Έβδομη ?δή του Βακχυλίδη
2.1 Ιστορικές και πολιτικές απηχήσεις
2.2 Η Δέκατη Έβδομη Ωδή και το εικαστικό της περιβάλλον
2.3 Η Δέκατη Όγδοη Ωδή και ο θησαυρός των Αθηναίων
2.4 Η Δέκατη Έβδομη Ωδή ως ζωγραφία λαλούσα
2.5 Ο γεωγραφικός ορίζοντας της απήχησης της παράστασης των Κείων
3. Τρόποι θέασης
4. Η ακτινοβολία του κλέους της Αθήνας
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Βραχυγραφίες
Βιβλιογραφία
Πίνακας εικόνων
Ευρετήριο κυρίων ονομάτων και θεμάτων
Ευρετήριο αρχαίων πηγών