Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ

Παρουσίαση

Αντίθετα με άλλα πεδία της ανθρώπινης νόησης, όπως η τέχνη, η θρησκεία ή η πολιτική -τα οποία προηγήθηκαν του φιλοσοφικού στοχασμού και ενδεχομένως να ζήσουν περισσότερο από αυτόν- η νεότερη φυσική γεννήθηκε ως μέρος της φιλοσοφίας και διατήρησε μέχρι τις μέρες μας μια γνήσια φιλοσοφική μέριμνα για τη σαφήνεια και τη συνεκτικότητα των ιδεών της. Επομένως, οποιαδήποτε εισαγωγή στη φιλοσοφία της φυσικής θα πρέπει να εστιάζεται στην εννοιολογική ανάπτυξη της ίδιας της φυσικής. Ο συγγραφέας παρακολουθεί την εξέλιξη της φυσικής από τον 17ο μέχρι το τέλος του 20ού αιώνα -από τον Γαλιλαίο και τον Νεύτωνα, τον Μάξγουελ και τον Μπόλτσμαν, τον Αϊνστάιν και τους θεμελιωτές των κβαντικών θεωριών- και συζητά φιλοσοφικές απόψεις όχι μόνο φυσικών αλλά και διανοητών που πραγματεύθηκαν τις γνωσιολογικές και μεθοδολογικές διαστάσεις της φυσικής. Μολονότι αναλύονται με αυστηρότητα και σε βάθος οι φυσικές θεωρίες και οι φιλοσοφικές ερμηνείες τους, καταβάλλεται ιδιαίτερη προσπάθεια να επεξηγηθούν τεχνικοί όροι της φυσικής, των μαθηματικών και της φιλοσοφίας ώστε το βιβλίο να είναι προσιτό και σε ένα ευρύτερο κοινό. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή στην ελληνική έκδοση Πρόλογος
1. Ο μετασχηματισμός της φυσικής φιλοσοφίας κατά το δέκατο έβδομο αιώνα
Μαθηματικά και πείραμα
Αριστοτελικές αρχές
Νέα ύλη
Ο Γαλιλαίος περί κίνησης
Μοντελοποίηση και μέτρηση
Ο Huygens και οι νόμοι της κρούσης
Ο Leibniz και η διατήρηση της "δύναμης"
Ο Romer και η ταχύτητα του φωτός
2. Νεύτων
Μάζα και Δύναμη
Χώρος και Χρόνος
Παγκόσμια Έλξη
Κανόνες Φιλοσοφίας
Νευτώνεια Επιστήμη
Το αίτιο της βαρύτητας
Κεντρικές Δυνάμεις
Αναλυτική Μηχανική
3. Καντ
Οι Leibniz και Berkeley περί της εμβέλειας της μαθηματικής φυσικής
Η ταυτότητα των μη διακρίσιμων
Ιδεαλισμός και Θετικισμός
Ο δρόμος του Kant προς την κριτική φιλοσοφία
Ο Kant περί γεωμετρίας, χώρου και ποσότητας
Ο Ιστός της Φύσης
Αναγκαίες Συνδέσεις
Διατήρηση της Ύλης
Αιτιότητα
Αλληλεπίδραση
Οι Ιδέες του Λόγου και η Πρόοδος της Επιστήμης
4. Ο πλούσιος δέκατος ένατος αιώνας
Γεωμετρίες
Το Πέμπτο Αίτημα του Ευκλείδη και η Γεωμετρία του Lobachevsky
Η αύξηση του αριθμού των γεωμετριών και το Πρόγραμμα του Erlangen του Klein
Ο Reinman περί των θεμελίων της γεωμετρίας
Πεδία
Θερμότητα και Τυχαιότητα
Η θερμότητα ως κίνηση
Η έννοια της εντροποίας
Μοριακές πιθανότητες
Χρονικά αντιστρεπτοί νόμοι για φαινόμενα με χρονική φορά;
Φιλόσοφοι
William Whewell (1794-1866)
Charles Sanders Peirce (1839-1914)
Pierre Duhem (1838-1916)
Pierre Duhem (1861-1916)
5. Σχετικότητα
Η Φυσική των Αρχών του Einstein
Χωρόχρονος Minkowski
Φιλοσοφικά Προβλήματα της Ειδικής Σχετικότητας
Το μήκος μιας κινούμενης ράβδου
Ταυτοχρονία σε ένα και μοναδικό σύστημα αναφοράς
Δίδυμοι που διαφέρουν στην ηλικία
Κινηματικός Ντετερμινισμός
Οι ποσότητες που αποκαλούμε "Μάζα"
Η Βαρύτητα ως Γεωμετρία
Σχετικιστική Κοσμολογία
6. Κβαντική Μηχανική
Υπόβαθρο
Η Παλαιά Κβαντική Θεωρία
Ο Einstein περί της απορρόφησης και της εκπομπής ακτινοβολίας
Δυνητικοί ταλαντωτές
Περί ιδιοστροφορμής, στατιστικής, και της Απαγορευτικής Αρχής
Η Συγκρότηση της Κβαντικής Μηχανικής
Μηχανική Πινάκων
Κυματική Μηχανική
Η ισοδυναμία της μηχανικής πινάκων και της κυματικής μηχανικής
Ερμηνεία
Κβαντική μηχανική σε χώρο Hilbert
Οι σχέσεις απροσδιοριστίας του Heisenberg
Φιλοσοφικά προβλήματα
Το πρόβλημα EPR
Το πρόβλημα της μέτρησης
Μετα-Φυσικά εγχειρήματα
Συμπληρωματικότητα
Κρυμμένες μεταβλητές
Κβαντική Λογική
"Πολλοί Κόσμοι"
Μια σημείωση περί σχετικιστικών κβαντικών θεωριών
7. Προοπτικές και στοχασμοί
Φυσική και Κοινός Νους
Νόμοι και Πρότυπα
Ρήξη και Συνέχεια
Κατανοώντας τα γεγονότα
Παραρτήματα
Ι. Περί Διανυσμάτων
ΙΙ. Περί πλεγμάτων
III. Όροι από την Τοπολογία
Αναφορές
Ευρετήριο