Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ

Παρουσίαση

Η Γη δεν στέκεται ακίνητη. Εκτελεί μια περιφορά γύρω από τον Ήλιο κάθε χρόνο, και μια περιστροφή γύρω από τον άξονά της κάθε 24 ώρες. Η κίνηση της Γης είναι τόσο βασική στην αντίληψή μας για τον κόσμο, που τη θεωρούμε σήμερα δεδομένη. Τον 17ο αιώνα όμως, τέτοιες έννοιες ήταν επαναστατικές, αιρετικές, ακόμη και επικίνδυνες γι' αυτούς που τις διαμόρφωσαν. Επί χιλιετίες, η κουλτούρα, η θρησκεία και η επιστήμη, συμπλεκόμενες μεταξύ τους, είχαν δημιουργήσει μια κοσμοαντίληψη που βασιζόταν σε μια ακίνητη Γη. Διότι, αν η Γη κινούνταν, δεν θα έπρεπε άραγε να παρασύρονται τα πουλιά μακριά από τα δένδρα, και να προσγειώνεται σε μεγάλη απόσταση ένα αντικείμενο που εκτοξεύεται κατευθείαν προς τα πάνω;
Μετά ήρθε η Αναγέννηση, και μαζί με αυτή ο Κοπέρνικος, ο Γαλιλαίος, ο Κέπλερ, ο Huygens και ο Νεύτωνας: γίγαντες που αναδόμησαν θαρραλέα τον κόσμο σε μια Γη που στην πραγματικότητα κινείται με περίπου 31.000 μέτρα το δευτερόλεπτο, ενώ περιστρέφεται με περίπου 1700 χιλιόμετρα την ώρα καθώς περιφέρεται γύρω από ένα αντικείμενο που απέχει 150.000.000 χιλιόμετρα. Ωστόσο, τα πουλιά κουρνιάζουν ατάραχα, και αν αφήσουμε ένα μήλο θα πέσει κατευθείαν προς τα κάτω.
Όλα αυτά νομίζουμε πως τα ξέρουμε. Πόσο καλά τα ξέρουμε όμως; Η γέννηση μιας νέας φυσικής είναι ένα έργο κλασικό στην ιστορία της επιστήμης, που δεν προσφέρει μόνο την καλύτερη δυνατή περιγραφή της μεγαλύτερης επιστημονικής επανάστασης, αλλά μας εξηγεί επίσης πώς μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι ζούμε σε ένα δυναμικό σύμπαν.

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
1. Η ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΚΙΝΟΥΜΕΝΗΣ ΓΗΣ
Πού θα πέσει; - Εναλλακτικές απαντήσεις - Η ανάγκη για μια νέα φυσική
2. Η ΠΑΛΙΑ ΦΥΣΙΚΗ
Η αριστοτελική φυσική της κοινής λογικής - Η "φυσική" κίνηση των σωμάτων - Ο "άφθαρτος" ουρανός - Οι παράγοντες της κίνησης - Η κίνηση των σωμάτων που πέφτουν στον αέρα - Το αδύνατον της κίνησης της Γης
3. Η ΓΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ
Ο Κοπέρνικος και η γέννηση της σύγχρονης επιστήμης - Το σύστημα των ομόκεντρων σφαιρών - Ο Πτολεμαίος και το σύστημα των επικύκλων και των φερόντων κύκλων - Κοπερνίκειες καινοτομίες - Κοπέρνικος έναντι Πτολεμαίου - Προβλήματα του κοπερνίκειου σύμπαντος
4. ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΑ ΒΑΘΗ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ
Η εξέλιξη της νέας φυσικής - Γαλιλαίος - Το τηλεσκόπιο: Ένα γιγαντιαίο βήμα - Το τοπίο της Σελήνης - Γαιόφως - Αστέρια σε αφθονία - Ο Δίας ως ένδειξη - Ένας νέος κόσμος
5. ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΑΔΡΑΝΕΙΑΚΗ ΦΥΣΙΚΗ
Ομαλή ευθύγραμμη κίνηση - Η καμινάδα ενός τρένου και ένα κινούμενο πλοίο - Η επιστήμη της κίνησης του Γαλιλαίου - Οι πρόδρομοι του Γαλιλαίου - Διατυπώνοντας τον νόμο της αδράνειας - Γαλιλαϊκές δυσκολίες και επιτεύγματα: Ο νόμος της αδράνειας
6. Η ΟΥΡΑΝΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΚΕΠΛΕΡ
Η έλλειψη και το σύμπαν του Κέπλερ - Οι τρεις νόμοι - Ο Κέπλερ εναντίον των οπαδών του Κοπέρνικου - Το επίτευγμα του Κέπλερ
7. ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΧΕΔΙΟ - ΜΙΑ ΝΕΑ ΦΥΣΙΚΗ
Νευτώνειες προβλέψεις - Principia - Η τελική διατύπωση του νόμου της αδράνειας - "Το σύστημα του κόσμου" - Η αριστοτεχνική κίνηση: παγκόσμια έλξη - Οι διαστάσεις του επιτεύγματος - Συμπληρωματική σημείωση για τις δύο μορφές του δεύτερου νόμου του Νεύτωνα
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
1. Ο Γαλιλαίος και το τηλεσκόπιο
2. Τι "είδε" ο Γαλιλαίος στον ουρανό
3. Τα πειράματα του Γαλιλαίου για την ελεύθερη πτώση
4. Η πειραματική θεμελίωση της επιστήμης της κίνησης από τον Γαλιλαίο
5. Πίστεψε ποτέ ο Γαλιλαίος ότι στην ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση η ταχύτητα είναι ανάλογη της απόστασης;
6. Η υποθετικο-παραγωγική μέθοδος
7. Ο Γαλιλαίος και η μεσαιωνική επιστήμη της κίνησης
8. Οι απόψεις των Κέπλερ, Καρτέσιου και Gassendi για την αδράνεια
9. Η ανακάλυψη της παραβολικής τροχιάς από τον Γαλιλαίο
10. Σύνοψη των βασικών ανακαλύψεων του Γαλιλαίου στην επιστήμη της κίνησης
11. Το χρέος του Νεύτωνα στον Hooke: Η ανάλυση της καμπυλόγραμμης τροχιακής κίνησης
12. Η αδράνεια των πλανητών και των κομητών
13. Η απόδειξη ότι οι ελλειπτικές τροχιές των πλανητών έπονται από τον νόμο του αντιστρόφου τετραγώνου
14. Ο Νεύτωνας και το μήλο: Η ανακάλυψη του νόμου v2/r από τον Νεύτωνα
15. Ο Νεύτωνας για τη "βαρυτική" και την "αδρανειακή" μάζα
16. Τα βήματα του Νεύτωνα προς την παγκόσμια έλξη
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΜΕΛΕΤΗ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ