ΑΡΤΟΣ ΚΑΙ ΘΕΑΜΑΤΑ

Παρουσίαση

Οι πόλεις της ελληνορωμαϊκής οικουμένης πάλλονταν από θεάματα που κατέκλυζαν τον δημόσιο χώρο. Θρησκευτικές πανηγύρεις, θεατρικές παραστάσεις, θρίαμβοι, αρματοδρομίες, κηδείες, μουσικά δρώμενα, εκτελέσεις, αγώνες, μονομαχίες, θηριομαχίες, ακροβατικά, συνδιαμόρφωναν τον αστικό βίο προς τέρψη και απόλαυση του πολύβουου πλήθους. Στον τόμο παρουσιάζονται βίαιες μορφές συλλογικής διασκέδασης όπως εδραιώθηκαν στην ανατολική και δυτική Μεσόγειο. Αναδεικνύεται η πολιτική τους διάσταση ως τρόπος συνδιαλλαγής της εξουσίας και ενός πλήθους που όλο και περισσότερο απείχε από την ενεργό συμμετοχή στην πολιτική ζωή. Μέσα από πληθώρα αποσπασμάτων Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων αναφαίνεται η αυξανόμενη ανάγκη για περισσότερες και πιο εξεζητημένες πολυαίμακτες παραστάσεις, ενώ ταυτόχρονα αντηχούσε οργίλη η κριτική εναντίον τους από εθνικούς και χριστιανούς διανοούμενους της εποχής. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Α'. Τα θεάματα στα χρόνια της δημοκρατίας
1. «Όρκο κάνω στον θεό»: από τη δίνη του πολέμου στην έξαψη της αρένας
2. «Όποιος ξέρει από πόλεμο ξέρει και από θεάματα»
3. Από αυλητές, μονομάχοι
4. Ένας επικίνδυνος δήμαρχος
5. Τα νώτα στη σύγκλητο, τα σιτηρά στον λαό
6. Περιμένοντας στην ουρά για λίγο σιτάρι
7. Μικρό αντίτιμο για μεγάλη δόξα
8. Ο Ιούλιος Καίσαρας αγορανόμος
9. «Κι όταν θα φτάσεις στην ακμή σου, Καίσαρ πια...»
10. Ήλθα, είδα κι έδωσα
11. Η φωνή του λαού
Β'. Θεάματα και αυτοκρατορική πολιτική
12. Ο όχλος του Ρώμου διψά για άρτο και θεάματα
13. Η αρένα ως συνέλευση του λαού
14. Γράμματα σ' ένα νέο αυτοκράτορα
Γ'. Οι αυτοκράτορες και το θέαμα - Οι αυτοκράτορες ως θέαμα
15. Ο φιλοθεάμων Αύγουστος
16. Τα θεάματα είμαι εγώ!
17. «Μακάρι εσείς οι θεατές να είχατε μόνο ένα λαιμό!»
18. Ο άνθρωπος που κρυβόταν πίσω απ' τις κουρτίνες και ξύπνησε στο αυτοκρατορικό θεωρείο
19. Εκτελέσεις, πληβείοι και ο αυτοκράτορας
20. «Όσους κι αν στείλεις στον δήμιο, ο διάδοχός σου πάντα θα σου ξεγλιστρά!»
21. Ένας στωικός στο αμφιθέατρο
22. Ο μονομάχος αυτοκράτορας
Δ'. Το αμφιθέατρο
23. Πριν από τις τελευταίες μέρες της Πομπηίας
24. Αμφι-θέατρο
25. Ο λαός που υπέταξε την οικουμένη μετέωρος πάνω σ' ένα μηχάνημα
26. Η κατάρρευση ενός αμφιθεάτρου και οι ευθύνες του εργολάβου
27. Το πρώτο λίθινο αμφιθέατρο της Ρώμης
28. Χούλιγκαν στο αμφιθέατρο
29. Στα εγκαίνια του Κολοσσαίου
30. Ο αγλαός κολοσσός που αγγίζει τ' αστέρια
Ε'. Μονομαχίες
31. Η μονομαχία ως επιτύμβια προσφορά
32. Μονομαχία στην αγορά των βοοειδών
33. Απ' τα Ίσθμια στη Ρώμη
34. Δωρεάν καθίσματα για τον λαό
35. Ο Σπάρτακος και η εξέγερση των μονομάχων
36. Δούλοι και απελεύθεροι στην αρένα
37. Στα γενέθλια της αυτοκρατορικής οικογένειας
38. Ένας εθελοντής μονομάχος
39. Στο απόγειο της δημοφιλίας, στο περιθώριο της κοινωνίας
40. Αν δεις στον ύπνο σου μονομάχο...
41. Αναγγελία μονομαχίας
42. Ο νέος είναι ωραίος
43. Ο καρδιοκατακτητής Κέλαδος
ΣΤ'. Θηριομαχίες
44. Προς άγρα πανθήρων
45. Οι ελέφαντες του Πομπήιου
46. Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι του
Ζ'. Ναυμαχίες
47. Κάν' το όπως ο Αύγουστος!
48. «Μόλις πριν από λίγο εδώ υπήρχε γη!»
49. Ναυμαχία στη λίμνη Φουκίνα
50. Η Σαλαμίνα στη Ρώμη
Η'. Μυθικές εκτελέσεις
51. Ο γιος της Αίτνας
52. Ηρακλής καιόμενος
53. Προμηθέας δεσμώτης
54. Ο Ορφέας και η αχάριστη αρκούδα
55. Ο Άττις κι ο Ερμής, ο Πλούτωνας κι ο Ηρακλής
Θ'. Τα θεάματα στην ελληνορωμαϊκή Ανατολή
56. Τι επιφανής, τι επιμανής!
57. Το τέχνασμα του Αντίοχου
58. Το αμφιθέατρο του Ηρώδη
59. Αποτυχημένες θηριομαχίες στις Πλαταιές
60. Ο Φοίβος που κείτεται στον Πηνειό μαζί με τον φονιά του
61. Δεν υπάρχω και δεν μου καίγεται καρφί!
62. «Άνθρωπος δεν με νίκησε, αλλά η Τύχη»
63. Ο Εύχρους που λάτρεψε τις νίκες
64. Ο λαβωμένος απ' τη Μοίρα μυρμίλλων
65. «Ανίκητος κι αγαπητός»
66. «Βίκτωρ, ο αριστερόχειρας μονομάχος»
67. Ο Αίαντας της αρένας
68. Ελεύθερος στην αρένα, δέσμιος στον τάφο
69. Απ' την Απάμεια στο μνήμα της Νικομήδειας
70. Ένας γελαστός μονομάχος στην ερημιά του τάφου
71. Θάνατος στον Ελλήσποντο
72. Ανίκητος στ' αμφιθέατρα όλων των επαρχιών
73. Αφιέρωση στις Νεμέσεις
74. Γυναίκες μονομάχοι
75. «Ο θρύλος των αμφιθεάτρων»
76. «Οικογένεια» μονομάχων
77. «Τόσο μίτο έγνεσαν για μένα οι Μοίρες»
78. Ο Καλλίδρομος και η αναπόδραστη Ειμαρμένη
79. «0 γόης των αμφιθεάτρων»
80. Ο γενναίος σεκούτωρ
81. Ο μηδενιστής ρητιάριος
82. Εμείς αγωνιζόμαστε για τη ζωή μας, όχι για ένα στεφάνι ελιάς!
Ι'. Οι εθνικοί επικριτές των θεαμάτων
83. Όχι πια εκατόμβες βοδιών, αλλά εκατόμβες ανθρώπων
84. Φόνος μπροστά στον ιεροφάντη
85. Οι Αθηναίοι και ο βωμός του Ελέους
86. Η θέαση του αίματος ως ανήκεστος νόσος
ΙΑ'. Οι χριστιανοί και η αρένα
87. Εκτός βλέμματος, εκτός μυαλού· εκτός μυαλού, εκτός επιθυμίας
88. Ο θεατής ως θύτης
89. «Ανθρωποφαγικό γεύμα της ψυχής»
90. Το αίμα που τέρπει τον πόθο
91. Το αίμα των μαρτύρων είναι σπόρος
92. Το άφθαρτο στεφάνι
93. Μια μέρα στο αμφιθέατρο της Καρχηδόνας
Βραχυγραφίες
Σημειώσει