Η ΕΚΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ

Παρουσίαση

Η εποχή μας -η εποχή της Νεωτερικοτητας- αφού ανέδειξε το εξατομικευμένο υποκείμενο σε θεμέλιο του ιδρυτικού της παραδείγματος (της κοσμοθεωρίας της), ανακαλύπτει περιδεής ότι στην πραγματικότητα το έχει οδηγήσει στην εξαφάνισή του. Ενώ π.χ. έχει κάνει σημαία της τα «ανθρώπινα δικαιώματα», εξαφάνισε το υποκείμενο που υποτίθεται ότι είναι φορέας αυτών των δικαιωμάτων. Και μάλιστα τόσο το ατομικό όσο και το συλλογικό υποκείμενο, τα οποία βλέπουμε να θρυμματίζονται και να απορροφώνται από τους απρόσωπους κοινωνικούς μηχανισμούς. Πρόκειται όμως για πραγματική και αμετάκλητη εξαφάνιση του υποκειμένου ή για «έκλειψη», δηλαδή για προσωρινή απουσία του, λόγω επικάλυψης από κάτι άλλο που στέκεται εμπρός του; Ποιο είναι αυτό το «κάτι άλλο»; Και τι θα έχει απομείνει από το υποκείμενο, αν και όταν η «έκλειψη» παρέλθει; Η προβληματική του βιβλίου πάνω στα ερωτήματα αυτά αναπτύσσεται σε τρεις βαθμίδες: α) Η σημερινή κρίση είναι αποτέλεσμα της αποτυχίας των κινημάτων υπέρβασης του καπιταλισμού. Δηλαδή της χρεωκοπίας τόσο του καπιταλιστικού ατομικισμού όσο και του σοσιαλιστικού κολεκτιβισμού. β) Το πρόβλημα της υπέρβασης αυτής δεν είναι ιστορικιστικό αλλά οντολογικό. Δηλαδή το ζητούμενο είναι η αναθεμελίωση του σύγχρονου πολιτισμού σε μιαν άλλη κοινωνική οντολογία. γ) Κρίσιμα στοιχεία για μια πραγματικά εναλλακτική κοινωνική οντολογία είναι δυνατόν να βρεθούν στην οικουμενική ελληνική παράδοση και συνίστανται στο συνδυασμό προσωποκεντρικής οντολογίας και πολιτειακού κοινοτισμού. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1. Κρίση οικουμενικότητας
2. Αμφισβήτηση της Νεωτερικότητας
3. Οι όροι της πρότασης
4. Προϋποθέσεις εφαρμογής
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΟΣ
1. Το οντολογικό ερώτημα
2. Η «κοσμικοποίηση» του χάους
3. Τα πρότυπα: οι «παράξενοι ελκυστές»
4. Ο κεντρικός «ελκυστής»: η σημασία του υποκειμένου
5. Η απόκρυψη του υποκειμένου στη Νεωτερικότητα
6. Η θρησκευτική νοηματοδότηση
7. Ζητούμενο: η προσωποκεντρική οντολογία
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
Α' ΤΟ ΑΤΟΜΙΚΟ
1. Ο διπλός ρόλος της παιδείας
2. Παιδεία και κοινωνική εξουσία
3. Ήθος και υποκείμενο
4. Συμπεράσματα
Β' Η ΣΧΕΣΗ
1. Σχέση και κοινός λόγος
2. Υποκείμενο και προσωπικότητα
3. Ανθρώπινη φύση και προσωπικότητα
4. Η πληρωματικότητα των σχέσεων
5. Τα πρότυπα
6. Η τραγικότητα της ελευθερίας
Γ΄ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ
1. Το συλλογικό υποκείμενο
2. Η αυτονομία του συλλογικού
3. Το πρόβλημα του κακού
4. Η οντολογική σημασία της αυθυπερβατικής τάσης
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: ΤΟ ΚΑΤ' ΑΛΗΘΕΙΑΝ ΖΗΝ
1. Περί ψυχής
2. Το μυστήριο του προσώπου
3. Ιδεολογία και υποκείμενο
4. Η υπέρβαση της ιδεολογίας
5. Η «καλή αλλοίωση»
6. Ανακεφαλαίωση
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: Η ΤΡΙΑΔΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
1. Κοινοτισμός κα τριαδική παράδοση
2. Ατομοκεντρισμός και κολεκτιβισμός
Επίλογος
Ευρετήριο ονομάτων
Ευρετήριο θεμάτων