ΦΡΟΥΝΤ ΚΑΙ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ

Παρουσίαση

Το τρίτο αυτό βιβλίο της σειράς «Ψυχολογία της Θρησκείας» αποτελεί κριτική της θεωρίας του Φρόυντ, σύμφωνα με το «οιδιπόδειο σύμπλεγμα», για την επιληψία του Ντοστογιέφσκι ως σύμπτωμα νεύρωσης (υστερική επιληψία) εξαιτίας της ενοχής που ένιωθε για τις πατροκτονικές του τάσεις. Την ίδια ενοχή που ένιωθε και ο ήρωάς του Ντμίτρι στο τελευταίο του έργο Αδελφοί Καραμαζόφ. Το ζήτημα όμως είναι: Μπορεί να εξηγηθεί, με βάση το «οιδιπόδειο», η ενοχή του Ντοστογιέφσκι για το φόνο του πατέρα του; Η ενοχή δηλαδή που ένιωσε ο πρωτόγονος για το φόνο του αρχέγονου πατέρα και ο φόβος της τιμωρίας για την ενοχή του αυτή; Ένας φόβος που μετατράπηκε αργότερα από ανάγκη για εξιλέωση σε αγάπη προς τον πατέρα αυτό, με την εξύψωσή του σε Θεό; Είναι λοιπόν ο φόβος, ο ενοχικός φόβος, που ανάγκασε τον πρωτόγονο να επινοήσει το Θεό; Ή είναι η αγάπη, όχι όμως ως προβολή του πατέρα στο Θεό, όπως θέλει ο Φρόυντ, αλλά η αγάπη στην ταύτισή της με τον ίδιο το Θεό, όπως την αντιλαμβάνεται ο Ντοστογιέφσκι; Η αγάπη αυτή που προσέλκυσε τον άνθρωπο κοντά της, ως «primus Amor», αποκαλύπτοντάς του ότι «ο Θεός αγάπη εστίν»; Η θρησκειοψυχολογική αυτή θεώρηση «από το φόβο στην αγάπη», όμοια με την πορεία που ακολούθησε, μαζί με τον κεντρικό ήρωά του, τον Αλιόσα, ο ίδιος ο Ντοστογιέφσκι στο τελευταίο του βιβλίο, είναι η πορεία έρευνας από τον Φρόυντ στον Ντοστογιέφσκι, από τον ενοχικό φόβο στη λυτρωτική αγάπη, που ακολουθεί και ο καθηγητής Μιχ. Μακράκης στο δικό του βιβλίο. Ένα βιβλίο που γι' αυτό και θα μπορούσε να έχει ως προμετωπίδα: «Η τέλεια αγάπη έξω βάλλει τον φόβον». (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Περιεχόμενα

ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΠΡΟΛΟΓΟ: ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΦΟΝΟΥ
ΣΑΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ΟΙΔΙΠΟΔΕΙΑ ΑΜΦΙΡΡΟΠΙΑ
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΦΡΟΫΝΤ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΧΗ ΤΟΥ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΤΟΥ ΩΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑ ΝΕΥΡΩΣΗΣ ΚΙ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΦΟΒΟΥ
Α'. Η ΟΙΔΙΠΟΔΕΙΑ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΦΡΟΫΝΤ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΧΗ ΤΟΥ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΤΡΟΚΤΟΝΙΚΩΝ ΤΟΥ ΤΑΣΕΩΝ (Η ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΝΟΧΗΣ ΤΟΥ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ)
Β'. ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ ΦΡΟΫΝΤ ΩΣ ΑΚΡΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ (Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ)
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
ΠΑΤΡΟΚΤΟΝΙΑ ΚΙ ΕΝΟΧΟΣ ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΠΕΡ' ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΒΟ ΣΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ - ΑΔΕΛΦΟΙ ΚΑΡΑΜΑΖΟΦ
Α'. ΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΟΚΤΟΝΙΑΣ ΣΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ (Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ)
Β'. ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΝΟΧΟ ΦΟΒΟ ΤΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΚΑΡΑΜΑΖΟΦ ΣΤΗΝ ΛΥΤΡΩΤΙΚΗ ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ, ΤΟΥ ΑΛΙΟΣΑ, ΩΣ ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΥ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ (Ο ΚΥΡΙΟΣ ΗΡΩΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)
ΕΠΙΜΕΤΡΟ ΜΕ ΣΥΝΟΔΟ ΤΟΥ ΑΛΙΟΣΑ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΒΟ ΣΤΗΝ ΑΓΑΠΗ
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΣΑΝ ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ (ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ