ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Μια ιστορία του Χριστιανισμού μας φέρνει αναγκαστικά αντιμέτωπους μ' ένα παλιό αλλά κρίσιμο ερώτημα: μπορεί αυτή η ιστορία μέσα από τα κριτήρια που χρησιμοποιεί ο ίδιος ο Χριστιανισμός για τον εαυτό του, να αποτελέσει ένα βασικό πεδίο απολογητικής ή, αντίθετα, καταλήγει να υποδεικνύει την πλήρη ιστορική αποτυχία του; Το ερώτημα γίνεται ακόμη πιο βασανιστικό ανάμεσα στους Χριστιανούς γιατί και σ' αυτούς η ιστοριογράφηση του Χριστιανισμού εντάχθηκε σε ποικίλες προσπάθειες για επιχειρηματολογία υπέρ μίας ή άλλης θεολογικής άποψης ή υπέρ των ιστορικών δικαίων του ενός ή του άλλου θεσμού.
Εισερχόμενοι στην περιπέτεια μιας ακόμη, έστω και σύντομης, ιστορίας του Χριστιανισμού, ζούμε τη σύνθετη δυσκολία όχι απλά της τεκμηρίωσης των ιστορικών δεδομένων, αλλά και της ερμηνείας τους μέσα από την οπτική γωνία της χριστιανικής θεολογίας και μάλιστα της ορθόδοξης, μιας ερμηνείας που δεν μπορεί παρά να βρίσκεται σε διάλογο με όλα τα ιστοριογραφικά ρεύματα της καθαυτό αλλά και της ύστερης νεωτερικότητας (κοινωνικές θεωρίες, πολιτιστικές σπουδές κλπ.). Ο στόχος, όμως, είναι ακριβώς αυτό το δύσκολο άθλημα να αποτελέσει ένα γόνιμο ερέθισμα για τον κάθε αναγνώστη (και ειδικά το φοιτητή) να συνεχίσει την έρευνα μόνος του αναστοχαζόμενος την ιστορική πορεία του Χριστιανισμού σήμερα, με πρόσθετο οπλισμό το ιστορικό διάγραμμα, τα κείμενα και τη βιβλιογραφία αυτού του βιβλίου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ - Η ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΩΣ ΕΡΓΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ - Η ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΩΣ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ - ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ
ΜΕΡΟΣ Α'. Η Εκκλησία από την ίδρυσή της μέχρι το Διάταγμα των Μεδιολάνων (313)
1. Ο ΑΡΧΕΓΟΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΪΚΗ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ (35-65)
ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ - ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Η ΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΚΑΙ Ο ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ
ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΞ ΕΘΝΩΝ
2. Η ΛΕΓΟΜΕΝΗ "ΜΕΤΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ" (65-135)
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΠΑΑΙΣΙΟ - ΠΗΓΕΣ - ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ
Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΟΙ ΔΙΩΓΜΟΙ
ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΣΥΓΚΡΗΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΟ ΓΝΩΣΤΙΚΙΣΜΟ
Η ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
Θεολογική επίλυση του προβλήματος της αναμονής των Εσχάτων
Η Χριστολογία στην ελληνική σκέψη
Χριστολογία και θεολογική οριοθέτηση απέναντι στο Νόμο
3. ΠΑΛΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΟΣΗ ΣΤΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ (135-313)
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ - ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ
Η ΓΙΓΑΝΤΩΣΗ ΤΟΥ ΓΝΩΣΤΙΚΙΣΜΟΥ
Γνωστικά συστήματα
Μανιχαϊσμός
ΟΙ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΝΕΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ
Ενθουσιαστικές κινήσεις
Αντιγνωστικοί: ασιατική θεολογία - αλεξανδρινή σχολή
Αντιγνωστικοί στη Δύση
Μοναρχιανισμός
ΟΙΚΟΔΟΜΗ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΗΘΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΡΙΔΕΣ
Το χριστιανικό πρόταγμα στην κοινωνία του 2ου και 3ου αι.
Διωγμοί
Έριδες περί μετανοίας
4ος ΑΙΩΝΑΣ: Η ΣΤΡΟΦΗ
ΜΕΡΟΣ Β'
313-1054 Η ενιαία χριστιανική οικουμένη
4. 313-451 Ο ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ - ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΔΟΜΩΝ
Η θεσμική εξέλιξη προς την Πενταρχία
Περιορισμοί και εμπόδια
ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
325-381 Η αντιμετώπιση τριαδολογικών αιρέσεων
381-431 Πολυκεντρικότητα και ωριγενική κληρονομιά
431-451 Το απόγειο των χριστολογικών ερίδων
Μονοφυσιτισμός και Δ' Οικ. Σύνοδος (451)
Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΥΤΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
Εξέλιξη των δομών
Γαλατία
Ισπανία
Αγγλία
Ιταλία-Ιλλυρία
Βόρεια Αφρική
Η ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Σχέσεις Χριστιανισμού και ελληνικής σκέψης τον 4ο αι.
Οι απαρχές του μοναστικού κινήματος
Η διάδοση του Χριστιανισμού έξω από την ελληνορρωμαϊκή οικουμένη
Λαϊκή θρησκευτικότητα και κοινωνία
Η κοινωνική δράση της Εκκλησίας
5. 451-642/690 Ο ΠΡΩΤΟΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΑΠΟΓΕΙΟ ΤΟΥ
ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ - ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ Δ' ΟΙΚ. ΣΥΝΟΔΟ
Μονοφυσιτική αντιπολίτευση 451-519
Άρση του σχίσματος - νεοχαλκηδόνεια τάση 519-553 - Η εκκλησιαστική πολιτική του Ιουστινιανού
Η Ε' Οικουμενική Σύνοδος
Τελικές ρυθμίσεις και η ΣΤ' Οικουμενική Σύνοδος
ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΣΤΗ ΜΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Αίγυπτος
Συρία
Αρμενία
Γεωργία
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΡΩΜΑΪΚΗ ΔΥΣΗ
Βόρεια Αφρική
Ιταλία
Αγγλία-Ιρλανδία
Γότθοι
Φράγκοι
Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ 451
Θρησκευτικότητα και κοινωνικό έργο
Άσκηση και μοναχισμός
Ιεραποστολή
Οι σχέσεις με το κράτος
6. Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ (642/690-1054) - Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΝ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ
ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ
ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ-ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
642-733 Η ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΦΑΣΗ ΣΕ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΔΥΣΗ
Η προσπάθεια παγίωσης - Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος
Η νέα αυτοσυνειδησία της βυζαντινής Ανατολής
Η μεταβατική φάση στη Δυτική Ευρώπη: η αρχή εκρωμαϊσμού
Ο ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ
733-843 Εκκλησία ενάντια στη βαρβαρότητα - Εικονομαχία
843-1054 Η ακμή του βυζαντινού Χριστιανισμού
Εκκλησία και παιδεία
Η ιεραποστολική έξοδος
Η ΔΥΤΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΡΩΙΜΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ (732-1054/1124)
Εκκλησία και καρολίγγειο κράτος (732-962)
Ο εκχριστιανισμός της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης
Η προσαρμογή στη φεουδαρχία
Μοναστικά τάγματα και πρακτική ηθική
Θεολογία και φιλοσοφικός στοχασμός στον πρώιμο Μεσαίωνα
Η μετάβαση - Από το Κλουνύ και την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έως την αρχή της "έριδας περί περιβολής" (962-1075)
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ