Ο ΛΑΖΑΡΟΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΛΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ

Παρουσίαση

Η θρησκευτική λαογραφία είναι ένα πεδίο αναζητήσεων πολύ ευρύ, γιατί ο λαϊκός πολιτισμός συνδέεται και συμφύρεται πολλαπλώς με το εκκλησιαστικό εορτολόγιο και τον επίσημο θρησκευτικό βίο. Οι ποιμαντικές πρακτικές συχνά είναι διαποτισμένες από πράξεις και αντιλήψεις των λαϊκών στρατηγικών της επιβίωσης, και όχι τόσο από τα θεολογικά δόγματα της επίσημης θρησκείας.
Στον πρώτο τόμο της θρησκευτικής λαογραφίας παρουσιάζεται η περίπτωση του Λαζάρου, του φίλου του Ιησού, ιδιαίτερα αγαπητής μορφής στον ορθόδοξο λαϊκό πολιτισμό, που η έγερσή του στη Βηθανία προεικονίζει την Ανάσταση του Χριστού.
Στα εκφραστικά μέσα του λαϊκού πολιτισμού το χριστιανικό θαύμα της έγερσης συμφύρεται με παγανιστικές αντιλήψεις, για τον θάνατο και την ανάσταση της φύσης, με παλαιότερες ιδέες για τον θνήσκοντα και αναζωογονημένο ήρωα της βλάστησης, ο οποίος μετά τη χειμερινή νάρκη έρχεται την άνοιξη και πάλι στη ζωή.
Ο Βάλτερ Πούχνερ στο νέο του βιβλίο μας αποκαλύπτει τη δυναμική της παράδοσης του Λαζάρου μέσα σε δύο χιλιετίες και μέσα από ένα πλούσιο υλικό. Ο συγγραφέας μάς οδηγεί στην παρακολούθηση της ιστορίας του Λαζάρου από την εμφάνισή του στη Βίβλο, μέσω των εκφραστικών μέσων της Θείας Λειτουργίας (λόγος, εικόνα, δρώμενο), έως τις "χρήσεις" του θέματος στον λαϊκό πολιτισμό, σε θρύλους, τραγούδια, έθιμα και παροιμίες, για να τελειώσει τη διαχρονική αυτή διαδρομή με το δράμα και τη σύγχρονη έντεχνη λογοτεχνία, όπου συνήθως οι αντιλήψεις και πρακτικές του λαϊκού πολιτισμού αμφισβητούνται και οι θεολογικές προβληματικές συχνά αντιστρέφονται. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1) Κανονικές και απόκρυφες πηγές
2) Ομιλητική και υμνολογία
3) Βυζαντινή και μεταβυζαντινή εικονογραφία
4) Εκκλησιαστικό δρώμενο και λειτουργική σκηνή
5) Θρησκευτική παράδοση και λαϊκός θρύλος
6) Δημοτικό τραγούδι
7) Λαϊκό έθιμο
8) Παροιμίες και ρητά
9) Επιβίωση σε ποίηση και λογοτεχνία
10) Συμπεράσματα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ