ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

Παρουσίαση

Οι συγγραφείς του παρόντος βιβλίου πιστεύουν ότι η ομοιόμορφη αντιμετώπιση ανομοιόμορφων ατόμων αποτελεί ύψιστη κοινωνική αδικία, και είναι αυτό ακριβώς το πρόβλημα στο οποίο επιχειρούν να απαντήσουν σε ό,τι αφορά το σχολείο. Μέσα από τη συστηματική ανάλυση όσων διαμεσολαβούν στην οικογένεια, περιγράφουν τις διαδικασίες μέσω των οποίων τα παιδιά διαμορφώνουν διαφορετικές προσωπικότητες, πριν ακόμη φοιτήσουν στο σχολείο. Ερχόμενα στο σχολείο τα παιδιά εκκινούν από άνισες αφετηρίες. Το σχολείο, ωστόσο, επικαλούμενο την ισότητα, αντιμετωπίζει όλα τα παιδιά με τον ίδιο τρόπο. Κι εδώ ακριβώς υποκρύπτεται η ανισότητα. Στο βιβλίο μελετώνται τα κυριότερα παιδαγωγικά μέτρα που λήφθηκαν κατά καιρούς και τα οποία αποδεικνύονται ανεπαρκή. Η λύση που προτείνεται εδώ δεν είναι η ομαδοποίηση των μαθητών σε τάξεις επιπέδου, αλλά η διαφοροποίηση της διδασκαλίας και της μάθησης μέσα σε τάξεις μικτής ικανότητας. Αυτό ακριβώς το μοντέλο της διαφοροποιημένης διδασκαλίας περιγράφεται στη συνέχεια, με τρόπο που δεν παραμένει απλώς σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά δείχνει και έναν ασφαλή δρόμο για την εφαρμογή του στη σχολική πράξη. Πρόκειται για μια συνολική θεώρηση του προβλήματος, η οποία επιτρέπει στον αναγνώστη να διαπιστώσει μόνος του την πορεία των εξελίξεων έτσι ώστε να είναι σε θέση να κατανοεί τόσο τις διαδικασίες μέσα από τις οποίες προκύπτει το φαινόμενο όσο και τον τρόπο εφαρμογής τους στην πράξη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος του διευθυντή της σειράς
Πρόλογος
Εισαγωγή
ΜΕΡΟΣ Α' ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ: ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
ΚΕΦ.Ι Κοινωνικές διαστάσεις: οι διαφορετικές οικογενειακές συνθήκες και οι διαφορετικές προσωπικότητες των παιδιών
1. Οι διαφορετικές οικογενειακές συνθήκες
Παράγοντες που προσδιορίζουν την υλική πλευρά της ζωής
Παράγοντες που προσδιορίζουν την πολιτισμική πλευρά της ζωής
Οι διαπροσωπικές σχέσεις και η συμπεριφορά γονέων-παιδιών στην οικογένεια
Συνεργατικοί-δημοκρατικοί γονείς (αυτονομία - αποδοχή)
Υπερπροστατευτικοί γονείς (αποδοχή - έλεγχος)
Αυταρχικοί γονείς (έλεγχος - άρνηση ή απόρριψη)
Ψυχροί και αδιάφοροι γονείς (απόρριψη - αυτονομία)
2. Οι διαφορετικές προσωπικότητες
Κίνητρα και φιλοδοξίες παιδιών και εφήβων
Περιβαλλοντικές συνθήκες και βαθμός πρόσκτησης της γλώσσας
Η γλώσσα και η εξέλιξή της γενικώς
Κοινωνική σημασία και κοινωνική δυναμική της γλώσσας: ο Bernstein και η θεωρία της γλωσσικής υστέρησης
Ρολοκεντρικές οικογένειες - κλειστό σύστημα επικοινωνίας
Προσωποκεντρικές οικογένειες - ανοικτό σύστημα επικοινωνίας
Κριτική προσέγγιση της θεωρίας για τη γλωσσική υστέρηση και η θεωρία της γλωσσικής διαφοροποίησης (Labov)
3. Νοητική εξέλιξη και διαφοροποίηση της προσωπικότητας
Η θεωρία του βιολογικού ντετερμινισμού - ευγονική / του περιβαλλοντικού ντετερμινισμού
4. Ανασύνθεση-διαπιστώσεις: οι άνισες αφετηρίες
ΜΕΡΟΣ Β' ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
ΚΕΦ.Ι Παιδαγωγικές πρακτικές - κράτος πρόνοιας και ο ρόλος του σχολείου
1. Από το «θέλω» στο «πρέπει»
2. Από τον κόσμο των πραγμάτων στον κόσμο των συμβόλων και των εννοιών
3. Οι «βραδυπορούντες» του συστήματος
4. Τα εκπαιδευτικά μέτρα του κράτους πρόνοιας
Εξωσυστημικές παρεμβάσεις
Ενδοσυστημικές παρεμβάσεις / στην οικογένεια / στο σχολείο
5. Η ίδρυση του Ενιαίου Σχολείου
6. Ενδοσυστημικά σχολικά μέτρα
Η πρώτη εγγραφή και τα τεστ σχολικής ωριμότητας/ετοιμότητας
Η εικόνα του παιδιού πρώτης σχολικής ηλικίας
Σωματική διάπλαση
Ψυχοπνευματικά χαρακτηριστικά
Η αναδιάρθρωση του συστήματος των εξετάσεων και οι τάξεις επιπέδου
ΚΕΦ.ΙΙ Η έννοια της διαφοροποίησης της διδασκαλίας και της μάθησης
Διαφορετικές προσεγγίσεις στον όρο «διαφοροποίηση»
Θεωρητικό υπόβαθρο της διαφοροποίησης
Ετοιμότητα και εκπαιδευτικές εμπειρίες
Μεταγνώση, αυτοαξιολόγηση και η έννοια της ετοιμότητας
Προϋποθέσεις εφαρμογής της διαφοροποίησης
Η διαδικασία της διαφοροποίησης
Αξιολόγηση μαθητή και διαφοροποίηση διδασκαλίας-μάθησης
ΚΕΦ.ΙΙΙ Εποικοδόμηση και διαφοροποίηση
Η διαδικασία εποικοδόμησης της γνώσης
Από τον υλοκεντρισμό στην εποικοδόμηση γνώσης
ΚΕΦ.IV Στυλ μάθησης και διαφοροποίηση
Οι πολλαπλοί τύποι νοημοσύνης
Τα κανάλια της μάθησης
ΜΕΡΟΣ Γ' Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ
ΚΕΦ.Ι Προγραμματισμός μαθήματος
1. Είδη διαφοροποίησης
Διαφοροποίηση του περιεχομένου / της πορείας / περιβάλλοντος και ανατροφοδότησης / ως προς τον στόχο και το τελικό προϊόν
2. Προγραμματισμός μαθήματος με διαφοροποίηση
ΚΕΦ.II Εφαρμογές διαφοροποιημένης διδασκαλίας σε τάξεις μικτής ετοιμότητας
1. Εισαγωγικά
Η κοινωνική φάση: ένα σχολείο εποικοδομητικής συνεργασίας και αλληλεπίδρασης
Η ακαδημαϊκή φάση: εκπαιδευτική προετοιμασία και αναστοχασμός για ανταπόκριση στις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών και διάγνωση του επιπέδου ετοιμότητάς τους
Η διδακτική διαδικασία
2. Εφαρμογές
Μια εμπειρία διαφοροποίησης: δυσκολίες, σκέψεις και προοπτικές από διδάσκουσες στη δημοτική εκπαίδευση, οι οποίες συμμετείχαν σε παρέμβαση για διαφοροποίηση διδασκαλίας-μάθησης
Διαφοροποιημένη εργασία στην Ιστορία
Προγραμματισμός μαθήματος με απαγωγική-αδιαφοροποίητη πορεία διδασκαλίας και με επαγωγική-διαφοροποιημένη - Σύγκριση
Απαγωγική και επαγωγική, εποικοδομητική και διαφοροποιημένη πορεία διδασκαλίας
Διαφοροποίηση με ιεραρχημένο φύλλο εργασίας (σε εξατομίκευση/συνεργασία) - Λογοτεχνία Λυκείου
Εποικοδόμηση και διαφοροποίηση με συνδυασμό εξατομίκευσης-συνεργασίας και εργασίας σε ολομέλεια
Σχέδιο μαθήματος στα Μαθηματικά: Ακέραιοι αριθμοί ως το 1.000
Σχέδιο μαθήματος στις Φυσικές Επιστήμες
Βιβλιογραφία