ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ

Παρουσίαση

Στο βιβλίο "Γενική Λαχανοκομία" επιχειρείται μια όσο το δυνατόν πιο πλήρης και επικαιροποιημένη καταγραφή της υπάρχουσας γενικής γνώσης στον κλάδο της γεωπονικής επιστήμης που ασχολείται με την παραγωγή και τη μετασυλλεκτική αξιοποίηση ποωδών φυτών για νωπή κατανάλωση - των γνωστών σε όλους μας λαχανικών ή κηπευτικών.
Αφού γίνει μια πρώτη γνωριμία με τη λαχανοκομία ως επιστημονικό αλλά και παραγωγικό κλάδο, περιγράφονται τα σημαντικότερα είδη κηπευτικών για την Ελλάδα. Στη συνέχεια εξετάζονται αναλυτικά η επίδραση του ριζικού και του εναέριου περιβάλλοντος στην παραγωγή κηπευτικών, καθώς και οι διάφορες τεχνικές υπαίθριας και θερμοκηπιακής καλλιέργειας, όπως η χαμηλή κάλυψη, η βιολογική παραγωγή κηπευτικών, η υδροπονία κ.λπ. Έπειτα εξετάζονται εκτενώς το πολλαπλασιαστικό υλικό της λαχανοκομίας και οι τεχνικές της εγκατάστασης καλλιέργειας κηπευτικών, είτε με απευθείας σπορά είτε με παραγωγή σποροφύτων στα φυτώρια και μεταφύτευσή τους. Ξεχωριστά κεφάλαια αφιερώνονται στην άρδευση και στη θρέψη-λίπανση, τις υπόλοιπες καλλιεργητικές φροντίδες μετά την εγκατάσταση της καλλιέργειας και πριν τη συγκομιδή, και τέλος στην ίδια τη διαδικασία της συγκομιδής. Το βιβλίο ολοκληρώνεται με μια συνοπτική αλλά περιεκτική περιγραφή των μετασυλλεκτικών χειρισμών των κηπευτικών και του χρόνου συντήρησής τους όταν προορίζονται για διάθεση σε νωπή κατάσταση στην αγορά.
Η συγγραφή του βιβλίου αυτού βασίζεται, εκτός από την εκτενή βιβλιογραφία, και στην πολυετή ενασχόληση του συγγραφέα με τις κηπευτικές καλλιέργειες, καθώς και σε πληροφορίες που συνέλεξε από παραγωγούς, γεωπόνους και άλλους εμπλεκόμενους στην αλυσίδα παραγωγής και διακίνησης των κηπευτικών. Αν και έχει γραφτεί κυρίως ως διδακτικό βοήθημα για τους φοιτητές στα αντίστοιχα τμήματα των ΑΕΙ και ΤΕΙ, είναι χρήσιμο επίσης σε όλους τους γεωπόνους και τεχνολόγους γεωπόνους και σε όλους όσοι εμπλέκονται, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, με τον παραγωγικό κλάδο των κηπευτικών, ακόμη και στους ερασιτέχνες λαχανοκόμους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
1. Εισαγωγή - Ποιότητα και διατροφική αξία λαχανικών
1.1 Αντικείμενο Λαχανοκομίας
1.2 Ποιότητα κηπευτικών
Προσδιορισμός της έννοιας «ποιότητα κηπευτικών»
Οργανοληπτική αξία κηπευτικών
Εμπορική αξία κηπευτικών
Μετασυλλεκτική αξία
Διαιτητική αξία κηπευτικών
Θρεπτική αξία κηπευτικών
Ασφάλεια κατανάλωσης κηπευτικών
Κοινωνική και οικολογική διάσταση της ποιότητας των κηπευτικών
Παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα των κηπευτικών
1.3 Σημερινή κατάσταση της λαχανοκομίας στην Ελλάδα και διεθνώς
1.4 Σύγχρονες τάσεις στην εμπορία των κηπευτικών
1.5 Προοπτικές καλλιέργειας κηπευτικών στην Ελλάδα
2. Ταξινόμηση και συνοπτική παρουσίαση των Λαχανικών
2.1 Ταξινόμηση βασισμένη σε φυλογενετικές σχέσεις
Σύστημα ταξινόμησης με βάση τις φυλογενετικές σχέσεις
Ονοματολογία καλλιεργούμενων φυτών
Σύντομη παρουσίαση κηπευτικών με βάση τη βοτανική ταξινόμηση
2.2 Ταξινόμηση κηπευτικών με βάση το βρώσιμο τμήμα
Κηπευτικά που καλλιεργούνται για το υπόγειο τμήμα τους
Λαχανικά που καλλιεργούνται για τον υπέργειο βλαστό
Φυλλώδη λαχανικά
Λαχανικά που καλλιεργούνται για τα ανώριμα άνθη
Καρποδοτικά λαχανικά
Κηπευτικά που καλλιεργούνται για τα σπέρματά τους
2.3 Ταξινόμηση με βάση τις απαιτήσεις σε θερμοκρασία
2.4 Ταξινόμηση με βάση τις ανάγκες για ανθική επαγωγή
2.5 Ταξινόμηση με βάση τον τρόπο επικονίασης των ανθέων
2.6 Ταξινόμηση με βάση τον τρόπο πολλαπλασιασμού
2.7 Ταξινόμηση με βάση τη διάρκεια του καλλιεργητικού κύκλου
2.8 Αυτοφυή λαχανευόμενα φυτά
3. Επίδραση ριζικού περιβάλλοντος στις καλλιέργειες κηπευτικών
3.1 Το ριζικό περιβάλλον στις καλλιέργειες κηπευτικών
3.2 Το έδαφος ως περιβάλλον ανάπτυξης κηπευτικών
Βάθος εδάφους
Επίδραση κοκκομετρικής σύστασης στις καλλιέργειες κηπευτικών
Επίδραση εδαφικής υγρασίας στις καλλιέργειες κηπευτικών
Επίδραση εδαφικής θερμοκρασίας στις καλλιέργειες κηπευτικών
Κηπευτικά και χημικά χαρακτηριστικά εδάφους
Επίδραση ανταλλακτικής ικανότητας στις καλλιέργειες κηπευτικών
Επίδραση εδαφικού pH στις καλλιέργειες κηπευτικών
Διόρθωση pH στα όξινα εδάφη
Διόρθωση pH στα αλκαλικά εδάφη
Επίδραση ολικής συγκέντρωσης αλάτων στις καλλιέργειες κηπευτικών
Κηπευτικά και ανάγλυφο εδάφους
3.3 Υποστρώματα καλλιέργειας κηπευτικών
Χρήσεις υποστρωμάτων στις κηπευτικές καλλιέργειες
Φυσικά χαρακτηριστικά υποστρωμάτων
Πορώδες υπόστρωμα
Φαινόμενο ειδικό βάρος
Περιεκτικότητα υποστρώματος σε στερεά, υγρή και αέρια φάση
Τάση νερού και μύζηση στα υποστρώματα
Υδατοχωρητικότητα φυτοδοχείου
Αεροπερατότητα φυτοδοχείου
Χαρακτηριστική καμπύλη υγρασίας στα υποστρώματα
Αξιολόγηση φυσικών ιδιοτήτων υποστρωμάτων
Χημικά χαρακτηριστικά υποστρωμάτων
Χημική σύνθεση
Ανταλλακτική ικανότητα υποστρωμάτων
Οξύτητα (pH)
Ηλεκτρική αγωγιμότητα
Περιεκτικότητα υποστρωμάτων σε διαθέσιμα θρεπτικά στοιχεία
Ειδική περιγραφή υποστρωμάτων καλλιέργειας κηπευτικών
Πετροβάμβακας
Διογκωμένος περλίτης
Ελαφρόπετρα
Άμμος
Βερμικουλίτης
Ζεόλιθος
Τύρφη
Κομπόστ
Κόκος ή κοκόχωμα
Μείγματα υποστρωμάτων
4. Επίδραση εναέριου περιβάλλοντος στις καλλιέργειες κηπευτικών
4.1 Επίδραση συστατικών αέρα στις καλλιέργειες κηπευτικών
Σύσταση αέρα
Συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα
Ατμοσφαιρικοί ρύποι
4.2 Κηπευτικά και ηλιακή ακτινοβολία
Επίδραση μήκους κύματος ηλιακής ακτινοβολίας στα κηπευτικά
Επίδραση έντασης ηλιακής ακτινοβολίας στα κηπευτικά
Επίδραση ολικής ηλιακής ενέργειας που δέχονται τα κηπευτικά
Διάρκεια ηλιακής ακτινοβολίας
4.3 Κηπευτικά και θερμοκρασία αέρα
Θερμοκρασία αέρα και βασικές μεταβολικές λειτουργίες των φυτών
Θερμοκρασία αέρα και παραγωγή βιομάζας
Βαθμοημέρες και παραγωγή βιομάζας
4.4 Κηπευτικά και υγρασία αέρα
4.5 Άνεμος
5. Τεχνικές υπαίθριας καλλιέργειας κηπευτικών [...]
6. Καλλιέργεια κηπευτικών στο θερμοκήπιο
7. Υδροπονική καλλιέργεια κηπευτικών
8. Πολλαπλασιασμός κηπευτικών
9. Εγκατάσταση καλλιέργειας κηπευτικών
10. Άρδευση κηπευτικών καλλιεργειών
11. Λίπανση κηπευτικών
12. Λοιπές καλλιεργητικές φροντίδες
13. Συγκομιδή κηπευτικών
14. Μετασυλλεκτικοί χειρισμοί κηπευτικών