ΟΙ ΛΗΣΤΕΣ

Παρουσίαση

Ο Σίλλερ ολοκληρώνει τους "ΛΗΣΤΕΣ", το φθινόπωρο του 1780, τους οποίους είχε αρχίσει να γράφει το 1779. Στην Ελλάδα έχει καθιερωθεί πια η κατά λέξη απόδοση του γερμανικού die Rauber=οι ΛΗΣΤΕΣ, που κατά τη γνώμη μου δεν αποδίδει το νόημα και την ουσία του έργου. Οι ΛΗΣΤΕΣ του Σίλλερ είναι τόσο "ληστές" όσο ήτανε "κλέφτες" οι έλληνες ΚΛΕΦΤΕΣ του 1821. Πιο κοντά στο πνεύμα και στο νόημα του έργου θα ήταν η απόδοση στην ελληνική με τον χαρακτηρισμό "οι εξεγερμένοι", "οι αναρχικοί", "οι αντάρτες" και όχι "οι ληστές". Πρόκειται για κείνους που στις λατινογενείς γλώσσες ονομάζονται λιμπερτίνοι, που στα ελληνικά, το νόημα αποδόθηκε με τη λέξη ελευθερόφρονες.
Όπως μας πληροφορεί ο φίλος του Βίλχελμ Πέτερσεν, ο Σίλλερ δεν έγραψε μία κι έξω τους ΛΗΣΤΕΣ. Πριν το ολοκληρώσει σ' ένα ενιαίο σύνολο, ύστερ' από δεκάδες αλλαγές του κειμένου, δούλευε διάφορες σκηνές και μονολόγους, τους οποίους απήγγελε στους φίλους του, είτε στη Σχολή είτε κατά τους περιπάτους τους στα γύρω δάση. Τέλος του 1780 έχει ολοκληρώσει το έργο έτοιμο για έκδοση. "Θα δημιουργήσουμε ένα βιβλίο που θα κάνει τον δήμιο να το κάψει ολόκληρο", λέει στους φίλους του, όταν τους διαβάζει αποσπάσματα. Όπως δεν είναι κανένας εκδότης πρόθυμος να το εκδώσει, δανείζεται 150 χρυσά νομίσματα και το εκδίδει ο ίδιος ανώνυμα τον Ιούνιο του 1781, σε 800 αντίτυπα. Στέλνει εφτά αντίτυπα στον εκδότη Σβαν, στο Μανχάιμ, ο οποίος όμως αρνείται να το εκδώσει, γιατί, όπως εξηγεί, "το έργο περιέχει σκηνές, τις οποίες εγώ, ως εκδότης θεωρώ ανάρμοστο να τις πουλάω σ' ένα έντιμο και ευπρεπές κοινό". Συνέστησε όμως στον Διευθυντή του Θεάτρου του Μανχάιμ, στον Ντάλμπεργκ, να το ανεβάσει στο θέατρο και ενημέρωσε τον Σίλλερ για το ενδεχόμενο του ανεβάσματος στο θέατρο, τονίζοντάς του όμως ότι "πρέπει, πριν από το ανέβασμα, να το καθαρίσεις από τις βρομιές του". Ο Σίλλερ δέχεται να αμβλύνει τις οξύτητες του κειμένου και από τον Αύγουστο ως τον Οκτώβρη του 1781, διαγράφει, διορθώνει, λειαίνει το έργο του οποίου πλέον δίνεται η πρεμιέρα στο θέατρο του Μανχάιμ στις 13 Ιανουαρίου του 1782. [...] (Από την παρουσίαση της έκδοσης)