ΟΥΤΟΠΙΑ, ΕΙΡΩΝΕΙΑ ΚΑΙ ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΣ

Παρουσίαση

Στο βιβλίο αυτό, με επίκεντρο τα έργα του Έρασμου και του φίλου του Τόμας Μορ, μελετάται ένα από τα αιτήματα του Ουμανισμού, η υποβολή σε έλεγχο και η άσκηση κριτικής των κοινωνικών και πολιτικών φαινομένων αλλά και των ιδίων των εκπροσώπων τους μέσω της ειρωνείας.
Οι φιλόσοφοι σατιρίζοντας διδάσκουν και έτσι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν φαινόμενα διαφθοράς της πολιτείας. Κρίνοντας με τα κριτήρια της εποχής και την επιτακτική ανάγκη πολιτικής αλλαγής και κοινωνικής μεταρρύθμισης με μια σειρά χιουμοριστικών και ειρωνικών σχολίων οι ουμανιστές φιλόσοφοι κατήγγειλαν φαινόμενα αδικίας που απορρέουν από τα φατριαστικά ή προσωπικά συμφέροντα των ηγετών. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται η καταγγελία του Έρασμου στο "Μωρίας εγκώμιο" ως προς τα φαινόμενα αδικίας που απορρέουν από τα φατριαστικά ή προσωπικά συμφέροντα των ηγετών αλλά και του ιερατείου. Με ισοπεδωτική ειρωνεία βάζει την τρέλα προσωποποιημένη να εγκωμιάζει τον εαυτό της για να θίξει τα κακώς κείμενα της κοινωνίας έχοντας πρώτους στο στόχαστρό της τους γραμματικούς, ακολουθούν οι ποιητές, οι ρήτορες, οι συγγραφείς, οι νομικοί, οι μοναχοί, οι επίσκοποι, ιδιαίτερα ο πάπας και τέλος οι φιλόσοφοι. Αλλά και η "Ουτοπία" του More ήταν ένα όνειρο φυγής και συνάμα μια σάτιρα των θεσμών και της κυβέρνησης της εποχής στην οποία ζούσε. Επείγουσα ήταν η ανάγκη αναμόρφωσης της κοινωνίας. Η διασημότερη καταγγελία που βρίσκεται στο τέλος της Ουτοπίας και αποτελεί τη μεγαλύτερη συνεισφορά της βόρειας Αναγέννησης στην πολιτική θεωρία, εμπεριέχει ταυτόχρονα και την μακράν ριζοσπαστικότερη κριτική του ουμανισμού που γράφτηκε από ουμανιστή. Ενάντια λοιπόν σ' αυτήν την έλλειψη συναίσθησης- συνείδησης και σ' αυτόν τον παραλογισμό των θεσμών, των νόμων, της θρησκείας αλλά και του πολέμου, το μόνο όπλο που απομένει είναι ο χλευασμός. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ο ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΣ, Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ
Ο Ουμανισμός και η φιλοσοφική του παράδοση
Η συμβολή του Ουμανισμού στην παιδεία -εκπαίδευση. Η Φιλοσοφική παράδοση της Αναγέννησης
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Οι όροι "πολιτική" και "φιλοσοφία" τα πολιτικά ιδανικά/οι αρετές
Πολιτικός ουμανισμός
Thomas More - Erasmus - Campanella
Η ΟΥΤΟΠΙΑ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - ΙΔΑΝΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ
Οι κοινωνικές και οι γνωσιολογικές ρίζες καθώς και ο πολιτικός ρόλος της Ουτοπίας
Οι ιδανικές πολιτείες της Αναγέννησης
Η αρχαιοελληνική διανόηση ως πηγή για την συγγραφή ιδανικών πολιτειών - ουτοπιών στην Αναγέννηση
Η ουτοπία ως ομιλούσα εικόνα κατά την Αναγέννηση
Σύγκριση
- "Ουτοπίας" και "Πολιτείας"
- "Ουτοπίας" και Σοσιαλισμού
- "Ουτοπίας" και Χριστιανισμού
Η ΕΙΡΩΝΕΙΑ ΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
Η ΕΙΡΩΝΕΙΑ ΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ/ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Εισαγωγή
Η ειρωνεία και η ρητορική της
Η ΕΙΡΩΝΕΙΑ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ERASMUS
Το Ερασμιακό πρότυπο λογιοσύνη
Η μωρία της σοβαρότητας
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΙΡΩΝΕΙΑΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
ERASMUS ΚΑΙ ΤΟΥ MORE
Η ειρωνεία διδάσκει τα ουμανιστικά μηνύματα
Παραινέσεις προς τους ηγεμόνες - Περί διαφθοράς και κοινωνικής αδικίας
Περί Χριστιανισμού και Αρετών, Ισότητας και Δικαιοσύνης
Ουμανισμός/Εκπαίδευση, Πόλεμος/Ειρήνη
Συγκριτική μελέτη της ειρωνείας του Erasmus και του More
ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ/ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΤΗΣ ΕΙΡΩΝΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΕΡΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ MORE
Προσέγγιση στο έργο του MORE
Πολιτική διακυβέρνηση
Η εργασιακή και κοινωνική συμπεριφορά των πολιτών
Η κοινωνική δομή της πολιτείας
Πολιτισμός - Ιατρική - Παιδεία - Φιλοσοφία
Η νομοθεσία για τους δούλους, τους αρρώστους, το γάμο και γενικά τα κοινωνικά ήθη
Η Στρατιωτική πολιτική
Η ιδέα της κοινοκτημοσύνης
Η Θρησκευτική πολιτική
Προσέγγιση στο έργο του Erasmus
Για τον Χριστιανισμό
Για την παιδεία και την εκπαίδευση
Για τις αρετές
Για τον πόλεμο
Για τους ευγενείς, τους ρήτορες, τους φιλοσόφους, τους θεολόγους, και άλλα επαγγέλματα
Η "ΟΥΤΟΠΙΑ" ΤΟΥ THOMAS MORE ΕΙΝΑΙ ΕΙΡΩΝΕΙΑ;
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΙΣ ΠΗΓΕΣ
Erasmus
Thomas More
Tommaso Campanella
Επίκτητος
Ιάμβλιχος
Λουκιανός
Μακιαβέλι Νικολό
Πλάτωνας
Πλούταρχος
Πλωτίνος
Σενέκας
ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΙΣ ΠΗΓΕΣ
Ξενόγλωσση βιβλιογραφία
Ελληνόγλωσση βιβλιογραφία
ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΟΡΩΝ / ΕΝΝΟΙΩΝ
ΟΝΟΜΑΤΩΝ