ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Παρουσίαση

Μία από τις θεμελιώδεις αρχές του φορολογικού δικαίου, που αποτελεί ταυτόχρονα συνταγματική επιταγή κατ' άρθρον 78 του Συντάγματος, είναι η αρχή της νομιμότητας του φόρου. Η αρχή αυτή, η οποία αναθέτει στον Εθνικό Νομοθέτη να διαμορφώνει το φορολογικό σύστημα του κράτους, έχει υποστεί σημαντική συρρίκνωση την τελευταία τριακονταετία. Η μεταβολή ήταν συνέπεια της ένταξης της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα το 1981 και ήδη στην Ε.Ε. Αν και η υπερεθνική αυτή οντότητα είχε περιορισμένες αρμοδιότητες στον τομέα της φορολογίας, σε σύντομο χρονικό διάστημα το Ενωσιακό Φορολογικό Δίκαιο αποτέλεσε και θα συνεχίσει να αποτελεί τον πυρήνα του εφαρμοστέου δικαίου στον τομέα αυτό, ιδίως όσον αφορά τους έμμεσους φόρους.
Ήδη στο επίπεδο του Τελωνειακού Δικαίου, έχει επιτευχθεί ενοποίηση των σχετικών ρυθμίσεων, με εξαίρεση τις κυρώσεις, που αφήνονται ακόμη στη διακριτική ευχέρεια του Εθνικού Νομοθέτη, με συνέπεια να εφαρμόζονται, βασικά, οι σχετικές ρυθμίσεις του ενωσιακού δικαίου. Σε προχωρημένο βαθμό είναι και η εναρμόνιση στο πεδίο του ΦΠΑ και των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης, έτσι ώστε και στον τομέα αυτό οι δυνατότητες του Εθνικού Νομοθέτη να είναι ελάχιστες, παρά το γεγονός ότι οι ενωσιακοί κανόνες υιοθετούνται, με ομοφωνία, μέσω Οδηγιών. Εξίσου σημαντικά βήματα έχουν γίνει και στον τομέα της άμεσης φορολογίας, ιδίως όσον αφορά ζητήματα φορολογίας εταιριών. Στο τελευταίο αυτό πεδίο, γίνεται προφανής μία αμφίρροπη προσπάθεια αφενός, των οργάνων της Ε.Ε. για ταχύτερα βήματα και αφετέρου, των εθνικών νομοθετών που επιδιώκουν να "διατηρήσουν" την αρμοδιότητά τους στον τομέα αυτό. Η εξισορρόπηση ανάμεσα στις δύο αυτές εξουσίες, δεν ήταν και δεν θα είναι και στο μέλλον εύκολη. Ο Εθνικός Νομοθέτης επιδιώκει να διατηρήσει την αρμοδιότητά του αυτή, ως μέσο άσκησης οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής επικαλούμενος την αρχή της εθνικής φορολογικής εξουσίας, ενώ ο Ενωσιακός Νομοθέτης επικαλείται την ανάγκη λειτουργίας της ενιαίας αγοράς, χωρίς τους "τεχνικούς και φορολογικούς φραγμούς", που θέτει η διαφοροποίηση της φορολογικής νομοθεσίας των κρατών μελών. Στο τέλος του δρόμου είναι σίγουρο ότι η ισορροπία που υπάρχει σήμερα θα κλείνει προς το μέρος του Ενωσιακού Νομοθέτη κατ' αρθ. 31 και 113 ΣΛΕΕ. Και τούτο, παρά την πρόσφατη διάταξη στη Συνθήκη της Λισαβόνας (2009) και το πρωτόκολλο αριθ. 2 όπου τα εθνικά κοινοβούλια έχουν περιορισμένες δυνατότητες να εκφράσουν την αιτιολογημένη γνώμη τους στα σχέδια νομοθετικών πράξεων λόγω παραβίασης της αρχής της επικουρικότητας. [...] (Από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή
ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ: ΟΙ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΝΩΣΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΟΥ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Ι. Οι ρυθμίσεις της ΣΛΕΕ στον τομέα του Τελωνειακού Δικαίου
Εισαγωγικά
Α. Ο Ενιαίος Τελωνειακός Χώρος
Β. Δασμοί και φορολογικές επιβαρύνσεις ισοδυνάμου προς δασμούς αποτελέσματος
Γ. Κοινό δασμολόγιο
II. Εκσυγχρονισμένος Ενωσιακός Κώδικας
Εισαγωγή
Α. Γένεση της Τελωνειακής Οφειλής
1. Γένεση της Τελωνειακής Οφειλής κατά την εισαγωγή
2. Τελωνειακή οφειλή κατά την εξαγωγή
3. Συμπληρωματική βεβαίωση
Β. Ειδικά καθεστώτα αναστολής των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων
Εισαγωγή
1. Το τελωνειακό καθεστώς Διαμετακόμισης
2. Τελωνειακό καθεστώς αποθήκευσης
3. Τελωνειακό καθεστώς της Προσωρινής Εναπόθεσης
4. Τελωνειακό καθεστώς Τελωνειακής Αποταμίευσης
5. Τελωνειακό καθεστώς των Ελεύθερων Ζωνών
6. Τα τελωνειακά καθεστώτα Ειδικών Χρήσεων
α) Τελωνειακό καθεστώς της Προσωρινής εισαγωγής
β) Τελωνειακό καθεστώς του ειδικού προορισμού
7. Το καθεστώς Τελειοποίησης
α) Τελειοποίηση προς εξαγωγή (Ενεργητική Τελειοποίηση)
β) Τελωνειακό καθεστώς Τελειοποίηση προς επανεισαγωγή (Παθητική Τελειοποίηση)
Γ.1. Απόσβεση της Τελωνειακής Οφειλής και Επιστροφή των Δασμών
2. Επιστροφή Δασμοφορολογικών Επιβαρύνσεων
Δ. Τελωνειακή συνεργασία
ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ ΚΑΙ Η ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΕΜΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΕ
Ι. Η απαγόρευση των φορολογικών διακρίσεων
Εισαγωγικά
Α. Η απαγόρευση των Φορολογικών Διακρίσεων κατ' αρθ. 110 ΣΛΕΕ
Β. Η απαγόρευση των φορολογικών διακρίσεων και οι "κρατικές ενισχύσεις"
Γ. Οι ρυθμίσεις της Συνθήκης της ΕΕ για την εναρμόνιση της έμμεσης φορολογίας
II. Η εναρμόνιση του Φόρου Κύκλου Εργασιών (ΦΠΑ)
Α. Η εξέλιξη της εναρμόνισης στον τομέα του φόρου κύκλου εργασιών
Β. Οι κοινοτικές ρυθμίσεις για το κοινό σύστημα του ΦΠΑ
Εισαγωγή
1. Γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής
2. Οι Υποκείμενοι στο φόρο
α) Στοιχεία της έννοιας
β) Υποκείμενοι στο φόρο πρόσωπα που διενεργούν περιστασιακά παράδοση αυτοκινήτου
γ) Έναρξη και λήξη της ιδιότητας του υποκειμένου
Γ. Εξαιρέσεις από την ιδιότητα του υποκείμενου στο φόρο
3. Αντικείμενο του φόρου
Εισαγωγικά
α) Παράδοση αγαθών
-Η έννοια της παράδοσης αγαθών
-Ειδικές περιπτώσεις παράδοσης αγαθών
Μεταβίβαση της κυριότητας αγαθού, κατ' επιταγή της δημόσιας αρχής
Πώληση αγαθού με τον όρο παρακράτησης της κυριότητας
Μίσθωση - Πώληση αγαθού
Μεταβίβαση αγαθού δυνάμει συμβάσεως εντολής προς αγορά ή πώληση
-Αυτοπαράδοση αγαθών
-Ο ΦΠΑ στα ακίνητα
-Πράξεις που αντιμετωπίζονται ως παράδοση αγαθού
-Μεταβίβαση συνόλου επιχείρησης
β) Παροχή υπηρεσιών
Επαχθής αιτία
Η πράξη θα πρέπει να διενεργείται στο εσωτερικό της χώρας από πρόσωπο που είναι υποκείμενο του ΦΠΑ
γ) Η εισαγωγή αγαθών
δ) Ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών
Εισαγωγή
Η ενδοκοινοτική απόκτηση ως φορολογητέα πράξη
4. Ο τόπος των φορολογητέων πράξεων
Γενικά
α)Τόπος παράδοσης αγαθών
β) Τόπος της ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών
γ) Τόπος παροχής υπηρεσιών
δ) Τόπος Εισαγωγής
5. Χρόνος γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης
Εισαγωγικά
α) Χρόνος γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης στην παράδοση αγαθών και την παροχή υπηρεσιών
β) Χρόνος γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης στην εισαγωγή των αγαθών
γ) Χρόνος γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης στις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις
6. Βάση επιβολής του φόρου
Εισαγωγικά
α) Βάση επιβολής του φόρου για φορολογητέες πράξεις που διενεργούνται στο εσωτερικό της χώρας
β) Βάση επιβολής του φόρου κατά την εισαγωγή αγαθών
γ) Βάση επιβολής του φόρου στις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις
7. Οι συντελεστές του φόρου
Εισαγωγικά
α) Οι συντελεστές του φόρου στην 6η Οδηγία
β) Οι συντελεστές του φόρου κατά την Οδηγία 2006/112/ΕΚ
γ) Οι συντελεστές του φόρου στην Ελλάδα
8. Απαλλαγές από το ΦΠΑ
Εισαγωγικά [...]
ΤΜΗΜΑ ΤΡΙΤΟ: Η ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΑΜΕΣΩΝ ΦΟΡΩΝ [...]