Είναι ηθική η πολιτική; (χαρτόδετη έκδοση)

Παρουσίαση

Αν υποθέτει κανείς ότι μπορεί να δοθεί μια σύντομη και ξεκάθαρη απόκριση στο ερώτημα του τίτλου του ανά χείρας βιβλίου, μάλλον θα διαψευσθεί διαβάζοντάς το. Όχι τόσο για την έκταση και την περιπλοκότητα της σχετικής επιχειρηματολογίας, ούτε λόγω της παρεμβολής και άλλων, περισσότερο ή λιγότερο συναφών, προβληματισμών, που απασχόλησαν τα τελευταία χρόνια τον γράφοντα. Το ίδιο το ζήτημα της πολιτικής, της διοίκησης και της οικονομίας, και μάλιστα της αξιακής ή κανονιστικής τους θεμελίωσης και του προσανατολισμού στις επιμέρους σφαίρες του κοινωνικού πράττειν, όπου αυτές ξετυλίγονται, εγείρει παλαιόθεν πολλές απορίες και διλήμματα τόσο στο επίπεδο της θεωρητικής ανάλυσης, όσο και σε αυτό της πρακτικής στάσης σε συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες και καταστάσεις. Απαντήσεις οριστικές δεν φαίνεται να έχουν δοθεί, αλλά και όταν τούτο γίνεται και προσδιορίζονται δεόντως, δεν φαίνεται να τυγχάνουν ευρύτερης αποδοχής, ούτε να εφαρμόζονται με συνέπεια.
Παρά ταύτα, ο αισιόδοξος θα έλεγε ότι, όσο εξακολουθεί να εγείρεται το ζήτημα, όσο διαρκεί ο προβληματισμός και υφίσταται η σχετική απορία -άρα, ο βίος δεν μένει 'ανεξέταστος'- ίσως μπορέσουμε κάποτε να προσεγγίσουμε την όχθη μιας απάντησης πιο πειστικής· ούτως ή άλλως, το ταξίδι και η εμπειρία της νοητικής θεώρησης και της επισκόπησης των πραγμάτων θα είναι ήδη μια κάποια, όχι αμελητέα, ανταμοιβή. Κατά την πιο απαισιόδοξη εκδοχή, από την άλλη πλευρά του λόφου, εκείνος που αποδύεται στη θεωρητική ανάλυση επί των θεμάτων αυτών μάλλον ματαιοπονεί, όσο φαντάζεται ότι μπορεί να επιλύσει τούτο τον γρίφο προς τον οποίο η πράξη και ο στοχασμός του ανθρώπου μονίμως στρέφονται, αλλά και έλκονται όπως η μύγα και η μέλισσα γύρω από το αναμμένο κερί -εφαπτομένη, απορώντας, εξετάζοντας, αλλά και φροντίζοντας να μην καούν τα φτερά της εκεί.
Πιστεύοντας, εντούτοις, πως είναι στη μοίρα του ανθρώπου ως έλλογου όντος να διερωτάται και να ανησυχεί ακόμα και για ζητήματα στα οποία δεν μπορεί εύκολα να βρει μια λύση, αλλά και πως στη χώρα μας, παρά τη δύσκολη τούτη στιγμή, λίγα μόλις χρόνια πριν από τη 200ή επέτειο της έναρξης του αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία, συζητήσεις και αναλύσεις όπως αυτές δεν είναι τελείως περιττές, αποτολμήσαμε τη συγκέντρωση των κειμένων που ακολουθούν σ' έναν τόμο πολύ περισσότερο ως κατάθεση γνώμης και μαρτυρίας προβληματισμού, παρά ως οριστική και πλήρη απάντηση στο ερώτημα του τίτλου του βιβλίου. [...] (Από τον πρόλογο του συγγραφέα στην πρώτη έκδοση)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Πρόλογος στη δεύτερη / τρίτη έκδοση
Περιεχόμενα
Αναλυτικά Περιεχόμενα
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΤΥΠΟΙ ΗΓΕΣΙΑΣ
Κεφάλαιο Πρώτο: Πώς κυβερνάται η πολιτεία
Ι. Πόλεμος και ειρήνη
ΙΙ. Διοικείται ορθά η πολιτεία;
III. Ο κόσμος δεν θ' αλλάξει
IV. Επιστήμη και πολιτική (πράξη)
V. Via Contemplactiva
Κεφάλαιο Δεύτερο: Η περί ηγεσίας τυπολογία - είδη του Πολιτικού
Ι. Ο (πολιτικός) ηγέτης ως ποιμήν - ποίμανδρος
ΙΙ. Η ιατρική αναλογία
III. Το υφαντικό υπόδειγμα
Κεφάλαιο Τρίτο: Περί της Πρεσβυτικής Πολιτείας (Μια άποψη από την ελληνική αρχαιότητα)
Ι. Το σκηνικό
ΙΙ. Πρεσβυτικά αξιώματα
III. Γενικό συμπέρασμα
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΗΘΙΚΗ (ΚΑΙ) ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Κεφάλαιο Τέταρτο: Είναι ηθική η πολιτική;
Ι. Εισαγωγικά
II. Ατομική και συλλογική ηθική
III. Μπορεί να είναι ηθική η πολιτική;
IV. Η πραγματικότητα της πολιτικής (il vivere politic)
V. Το δίκαιο, το νόμιμο και το ίσο
VI. Problema morale
VII. Στοιχειώδης ηθική
VIII. Questions disputatae
IX. Υποχώρησε η Ηθική;
Χ. Ηθικός αναστοχασμός
XI. Libertaria
Κεφάλαιο Πέμπτο: Διαβάζοντας τον Βέμπερ: Η διένεξη των σχολών
II. Περιοδολόγηση
III. Διένεξη της ερμηνείας
Κεφάλαιο Έκτο: Επιστήμη και Πολιτική (η περί της αληθείας αλληγορία)
Ι. Speaking truth to power
II. Κρίση αξιοπιστίας
III. Δυσκολίες της ελεύθερης διανόησης
IV. Το νόημα της παρρησίας
V. Το δίλημμα της πράξης
Βιβλιογραφία
Ελληνόγλωσση
Ξενόγλωσση
Πρώτες δημοσιεύσεις