ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (ΑΡΘΡΟ 5 ΠΑΡ.1 Σ)

Παρουσίαση

Το περιεχόμενο του πολιτικού φιλελευθερισμού έχει προ πολλού αναλυθεί εις βάθος, δοθέντος ότι τα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες, καθώς και τα πολιτικά δικαιώματα, έχουν τύχει ευρύτατης θεωρητικής και νομολογιακής επεξεργασίας μετά το αμερικανικό Σύνταγμα του 1787 και τη γαλλική Αιακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη του 1789. Μεταξύ δε των δικαιωμάτων αυτών εξέχουσα είναι η θέση της οικονομικής ελευθερίας, η οποία όμως αποτελεί συγχρόνως και την κύρια νομική έκφραση του περιεχομένου του οικονομικού φιλελευθερισμού.
Η αποκοπή της ελευθερίας αυτής από το σύνολο των λοιπών δικαιωμάτων που εντάσσονται στον πολιτικό φιλελευθερισμό και η μελέτη της ξεχωριστά, αλλά σε άμεση συνάφεια με τη θεωρία και πολιτική πράξη που έχει αναπτυχθεί και αναδεικνύει το περιεχόμενο του οικονομικού φιλελευθερισμού, είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τη νομική εμβάθυνση στην έννοια της οικονομικής ελευθερίας. Εντεύθεν, το ατομικό αυτό δικαίωμα αναδεικνύεται προεχόντως μέσα από τη μελέτη των αρχών και κανόνων της οικονομικής θεωρίας, θα έλεγα, έτσι, ότι εντάσσεται περισσότερο όχι στον πολιτικό αλλά στον οικονομικό φιλελευθερισμό, του οποίου, όθεν, συνιστά και το προνομιακό πεδίο επιστημονικής έρευνας, εμπλουτισμένο βέβαια και με τον αναπτυχθέντα, ήδη από την εποχή του μεσοπολέμου, κοινωνικό παρεμβατισμό.
Για την ανάλυση λοιπόν της οικονομικής ελευθερίας ως ατομικού δικαιώματος, υποχρεωτικώς υπεισέρχεται η νομική επιστήμη στην εγγύτερη προσέγγιση εννοιών που η οικονομική και πολιτική θεωρία έχει ήδη επεξεργασθεί. Η διαπίστωση όμως αυτή δεν αναιρεί την ανάγκη ερανισμού και πολλών εννοιών που παραδοσιακά εντάσσονται στον πολιτικό φιλελευθερισμό.
Η εμβάθυνση λοιπόν στην έννοια της οικονομικής ελευθερίας και από την οπτική αυτή γωνία, οδηγεί στην εισαγωγική πρόταξη θεμελιωδών εννοιών, όπως είναι η ελευθερία, η ισότητα, η αξιοκρατία και η ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, ενώ επισημαίνεται ότι ο οικονομικός φιλελευθερισμός, σε αντίθεση με τον πολιτικό φιλελευθερισμό, δεν συνδέεται πάντοτε με δημοκρατικό καθεστώς. [...] (Από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Περιεχόμενα

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η νεωτερική διαδρομή του οικονομικού φιλελευθερισμού
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο. Το δόγμα της ελευθερίας
Ελευθερία και ισότης
Ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο. Ελευθερία συμμετοχής στην οικονομική ζωή της χώρας
Η οικονομική ελευθερία στο άρθρο 5 § 1 Σ
Πολιτικός και οικονομικός φιλελευθερισμός Liberalisme
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο. Τα κύρια στάδια του οικονομικού φιλελευθερισμού
Ο κλασικός ή παραδοσιακός φιλελευθερισμός
Ο νέος φιλελευθερισμός (le nouveau liberalisme) Neoliberalismus/Ordoliberalismus
Ο Νεοφιλελευθερισμός (neoliberalisme)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο: Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας
Η παγκοσμιοποίηση αναδύεται κυρίως μετά το 1989
Αντιδράσεις κατά της παγκοσμιοποίησης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο: Ο οικονομικός φιλελευθερισμός στο άρθρο 5 § 1 Σ
Γενικά
Το λεγόμενο "οικονομικό Σύνταγμα"
Περιορισμοί του οικονομικού φιλελευθερισμού σε επίπεδο αρχών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο. Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός (liberalisme social - socialisme liberal)
Γενικά - Κοινωνικός παρεμβατισμός
Φιλελευθερισμός και κοινωνικό κράτος δικαίου
Φιλελευθερισμός και οικονομισμός
Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός ως πολιτική του "κέντρου"
Η απόρριψη του ακραίου φιλελευθερισμού
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: Η ιδιωτική πρωτοβουλία αρωγός στην αναβάθμιση του κοινωνικού συνόλου
Η "κοινωνία των πολιτών"
Επιβαλλόμενη και οικειοθελής αλληλεγγύη
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Οι οικονομικές ελευθερίες στο Σύνταγμα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: Η οικονομική ελευθερία ως ατομικό δικαίωμα
Γενικά
Νομολογιακά παραδείγματα
Υποκείμενα των ελευθεριών του άρθρου 5 § 1 Σ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: Οι επιμέρους οικονομικές ελευθερίες
Η ελευθερία της εργασίας
Η επαγγελματική ελευθερία ή η ελευθερία επιλογής επαγγέλματος
Η ελευθερία του εμπορίου και της βιομηχανικής δραστηριότητας
Η συμβατική ελευθερία ή ελευθερία των συμβάσεων ή ελευθερία των συναλλαγών ή συναλλακτική ελευθερία
Η επιχειρηματική ελευθερία
Η ελευθερία του ανταγωνισμού
Τα δικαιώματα και η προστασία του καταναλωτή
Το δικαίωμα στη διαφήμιση
Η ελευθερία του δημιουργείν
Οι οικονομικές ελευθερίες στο κοινοτικό δίκαιο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο: Οι περιορισμοί στις ατομικές ελευθερίες του άρθρου 5 § 1 Σ
Γενικώς
Ειδικώς η τριάδα των περιορισμών στο άρθρο 5 § 1 Σ
Περιορισμοί εκ του άρθρου 106 §§ 1 και 2 Σ
Η "επιφύλαξη υπέρ του νόμου"
Λόγοι γενικωτέρου δημοσίου ή κοινωνικού συμφέροντος
Περιορισμοί των οικονομικών ελευθεριών λόγω "εξαιρετικών περιστάσεων"
ΕΠΙΜΕΤΡΟ: Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός είναι το ισχύον στην Ελλάδα πολιτικό σύστημα
Ευρετήριο καθ' ύλην
Ευρετήριο αποφάσεων
Βιβλιογραφία
Περιεχόμενα