ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΣΟΛΟ ΦΛΑΟΥΤΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΩΝ

Παρουσίαση

Το φλάουτο κατέχει, καθ' όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα, μία ξεχωριστή θέση στη μουσική ζωή της Ελλάδας. Μάλιστα, όταν εισήλθαμε στο δεύτερο μισό αυτού του αιώνα, σημειώθηκε κατακόρυφη αύξηση του ενδιαφέροντος για το εν λόγω όργανο. Τα φεστιβάλ και τα σεμινάρια φλάουτου που πραγματοποιούνται πλέον σε όλη τη χώρα, οι εκδόσεις και η δισκογραφία του οργάνου, οι διακρίσεις Ελλήνων φλαουτιστών σε διαγωνισμούς του εξωτερικού, η διεθνής σταδιοδρομία Ελλήνων σολίστ και, γενικά, η αναγνώριση της οποίας τυγχάνουν, συνιστούν δεδομένα που ενισχύουν την εκτιθέμενη άποψη.
Η διαπίστωση αυτή λειτούργησε ως θεμελιώδες ερέθισμα για τη γράφουσα. Η επιθυμία για την τεκμηρίωση αυτού του φαινομένου αποτέλεσε το κίνητρο για τη συγγραφή της παρούσας εργασίας, ενώ την έμπνευση και τα ψυχικά αποθέματα που απαιτήθηκαν για να υπερκεραστούν όλες οι δυσκολίες που απορρέουν από την πολύχρονη μελέτη και έρευνα μέχρι και τη διαδικασία καταγραφής, αντλούσε από δύο θεμελιώδη δεδομένα:
Πρώτο δεδομένο: Η γράφουσα, φλαουτίστα η ίδια, έχει πραγματοποιήσει τις πρώτες παγκόσμιες εκτελέσεις σε πάνω από πενήντα από τα έργα για φλάουτο που έχουν συνθέσει οι Έλληνες συνθέτες από το 1995 και εντεύθεν, ενώ, τριάντα επτά από αυτά, είχε το εξαιρετικό προνόμιο και την ευθύνη να έχουν γραφτεί ειδικά για εκείνη.
Δεύτερο δεδομένο: Ο μέντορας, καθηγητής Απόστολος Κώστιος, ανήκει στους μουσικολόγους που έχουν αφοσιωθεί στην έρευνα της ζωής και του έργου των Ελλήνων συνθετών. Όπως αναφέρει ο Αναστάσιος Καλυδάς στη διατριβή του, ο καθηγητής Κώστιος, χάρη στο πανεπιστημιακό σεμινάριο που οργάνωσε με τίτλο "Βιογράφηση ζώντων Ελλήνων συνθετών", επηρέασε τα ενδιαφέροντα και τις επιλογές πολλών υποψήφιων διδακτόρων. Το εν λόγω σεμινάριο αποτέλεσε εφαρμογή της αρχής, την οποία εισήγαγε ο ίδιος στον κλάδο της Ιστορικής μουσικολογίας, σύμφωνα με την οποία "η ιστορία καταγράφεται σήμερα για να γραφτεί σήμερα ή και αύριο". Μέσα απ' αυτό το σταθερά επαναλαμβανόμενο σεμινάριο, που συνιστούσε, όπως προαναφέρθηκε, την πρακτική εφαρμογή της αρχής του, προέκυψε το υλικό που αξιοποιήθηκε αργότερα για την εκπόνηση διδακτορικών διατριβών, οι οποίες είτε περατώθηκαν είτε βρίσκονται σε εξέλιξη, με θέμα πάντα τη ζωή και το έργο Ελλήνων συνθετών όπως ο Δημήτρης Φάμπας, Γιώργος Σισιλιάνος, Αντίοχος Ευαγγελάτος, Μανώλης Καλομοίρης κ.ά. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΣΥΜΒΟΛΑ - ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ
Συντομογραφίες - Σύμβολα
Διευκρινίσεις
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Η εξέλιξη του φλάουτου και οι τεχνικές εκτέλεσης στον 20ό αιώνα
Η εξέλιξη του φλάουτου από το 16ο αιώνα και μετά
Το φλάουτο στον 20ό αιώνα
Η ανάπτυξη των διευρυμένων τεχνικών φλάουτου
Σημαντικά έργα για σόλο φλάουτο του 20ού αιώνα
Σημαντικά εγχειρίδια διευρυμένων τεχνικών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η θέση του φλάουτου στην ελληνική μουσική του 20ού αιώνα
Η διδασκαλία του φλάουτου τον 20ό αιώνα στην Ελλάδα
Το φλάουτο και οι Έλληνες συνθέτες
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Έργα για σόλο φλάουτο Ελλήνων συνθετών με ιδιαίτερη συνεισφορά στο ρεπερτόριο του οργάνου
Σωτηρία Αδάμ
Μιχάλης Αδάμης
Θεόδωρος Αντωνίου
Ιωσήφ Βαλέτ
Κωνσταντία Γουρζή
Δημήτρης Δραγατάκης
Γρηγόρης Εμφιετζής
Ιωάννης Ερενίδης
Αθανάσιος Ζέρβας
Γιώργος Ζερβός
Δημήτρης Θέμελης
Γιάννης Ιωαννίδης
Φαίδρος Καβαλλάρης
Ελευθέριος Καλκάνης
Αλέξανδρος Καλογεράς
Λεωνίδας Κανάρης
Θοδωρής Καραθόδωρος
Ιάκωβος Κονιτόπουλος
Φανή Κοσώνα
Αργύρης Κουνάδης
Γιώργος Κουρουπός
Ντίνος Κωνσταντινίδης
Παναγιώτης Λιαρόπουλος
Ανέστης Λογοθέτης
Σπύρος Μάζης
Δημήτρης Μαρωνίδης
Δημήτρης Μηνακάκης
Θάνος Μικρούτσικος
Αλέξανδρος Μούζας
Πέτρος Μωραΐτης
Χαράλαμπος Ναβροζίδης
Μάνος Παναγιωτάκης
Γιάννης Παπαϊωάννου
Απόστολος Παρασκευάς
Σπύρος Ραυτόπουλος
Χρήστος Σαμαράς
Δημήτρης Συκιάς
Κυριάκος Σφέτσας
Δημήτρης Τερζάκης
Αθανασία Τζάνου
Νικόλαος Τζώρτζης
Μιχάλης Τραυλός
Ανάστασης Φιλιππακόπουλος
Χρήστος Χαλναρίδης
Γιώργος Χατζημιχελάκης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Παρουσίαση των διευρυμένων τεχνικών του φλάουτου και άλλων πτυχών των συνθετικών μεθόδων στα έργα για σόλο φλάουτο των Ελλήνων συνθετών
Ακραίες περιοχές
Ακραίες περιοχές τονικών υψών
Ακραίες δυναμικές
Διαφοροποίηση ηχοχρώματος
Αρμονικοί
Διαφοροποίηση του ηχοχρώματος μέσω μη τυποποιημένων δακτυλισμών
Bisbigliando
Βιμπράτο και smorzato
Whistle tones / Φθόγγοι συριγμού
Trumpet sound / Ήχος τρομπέτας
Ηλεκτρονική ενίσχυση και ηλεκτρονική διαφοροποίηση ηχοχρώματος
Άρθρωση
Flutter tongue / Φρουλάτο
Key clicks / Ήχοι των κλειδιών
Slap tongue / Φλαουτιστικό πιτσικάτο
Tongue ram
Τροποποίηση φθογγικού ύψους
Μικροτόνοι
Pitch bend - Κάμψη του τονικού ύψους
Γκλισάντο
Χρήση της αναπνοής και του αέρα
Aeolian sounds / Αιολικοί ήχοι
Jet whistle / "Εκτοξευόμενος" συριγμός
Πολυφωνικό φλάουτο
Multiphonics / Πολλαπλοί ήχοι
Τρίλια μεταξύ πολλαπλών ήχων
Χρήση της φωνής του εκτελεστή
Το εφέ του Robert Dick
Άλλες ενδιαφέρουσες πτυχές των συνθετικών πρακτικών
Η χρήση των "βοηθημάτων" (props) ή οργάνων/αντικειμένων εκτός του φλάουτου
Η χρήση άλλων μέσων στη σύνθεση
Η χρήση όλης της οικογένειας του φλάουτου ή η μη χρήση όλου του οργάνου
Η χρήση διπλού πενταγράμμου
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Αποτελέσματα - Συμπεράσματα
ΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΑΡΧΕΙΑ
ΛΕΞΙΚΑ - ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΕΣ
Ελληνικά
Ξενόγλωσσα
ΒΙΒΛΙΑ
Ελληνικά
Ξενόγλωσσα
ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ
ΛΟΙΠΕΣ ΠΗΓΕΣ
Εκδόσεις
Πρακτικά συνεδρίων - Διαλέξεις
Προγράμματα συναυλιών
Προφορικές πηγές
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΩΤΟΣ Έργα για σόλο φλάουτο ελλήνων συνθετών από το 1958 έως το 2008
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ Έλληνες συνθέτες από τους οποίους ζητήθηκαν ή στα 'αρχεία' των οποίων αναζητήθηκαν έργα για σόλο φλάουτο
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΡΙΤΟΣ Έργα για σόλο φλάουτο ελλήνων συνθετών κατά αλφαβητική σειρά
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ Έργα για σόλο φλάουτο ελλήνων συνθετών κατά χρονολογική σειρά σύνθεσης
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΕΜΠΤΟΣ Ονόματα και λοιπά στοιχεία των φλαουτιστών που έδρασαν ως εκπαιδευτικοί, ως σολίστ, ως μουσικοί ορχηστρών στην Ελλάδα κατά τον εικοστό αιώνα
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΤΟΣ Έργα των ελλήνων συνθετών του εικοστού αιώνα στα οποία συμμετέχει σολιστικά το
φλάουτο: κοντσέρτα και έργα μουσικής δωματίου
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΒΔΟΜΟΣ Εκδομένα έργα για σόλο φλάουτο των ελλήνων συνθετών με τα αντίστοιχα συνθετών άλλων χωρών
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ