Η ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ

Παρουσίαση

Γιατί τη γειτονιά των παιδικών μας χρόνων τη θυμόμαστε πολύ μεγαλύτερη απ' όσο είναι; Γιατί οι διαδρομές, που τότε έμοιαζαν ατέλειωτες, τώρα είναι δύο λεπτά δρόμος; Το πατρικό σπίτι ήταν, και τότε, τόσο μικρό;
Βιωματικά, ο χώρος και οι χωρικές σχέσεις στο μυαλό μας δεν είναι μόνο αφηρημένες έννοιες. Οργανώνονται και "κατασκευάζονται" ως αντίληψη και στη συνέχεια ως μνήμη, τόσο με βάση τα υπάρχοντα γύρω μας αντικείμενα όσο και με τις σχέσεις που διαμορφώνονται μεταξύ τους. Αυτά που θυμάμαι από τη γειτονιά μου, το σπίτι μου, τις διαδρομές και τα παιχνίδια είναι τις περισσότερες φορές "εικόνες" εγω-κεντρικής προέλευσης.
Εκφράζουν τη σχέση του σώματός μου με το περιβάλλον (εγώ απέναντι, δίπλα, πίσω από κ.λπ.) αλλά και τις σχέσεις των αντικειμένων μεταξύ τους (εγώ βλέπω το δέντρο δίπλα στο σπίτι, τον δρόμο δεξιά από την πλατεία).
Στην παιδική μας ηλικία το μικρό και αεικίνητο σώμα διερευνούσε εντατικά στον περιβάλλοντα "χώρο", τη γειτονιά, τους δρόμους, το πατρικό σπίτι, και κατασκεύαζε μία εικόνα αυτού του "πέραν του σώματος χώρου" πλούσια σε συναισθήματα, διογκωμένη σε μετρικές αποστάσεις, γεμάτη εμπειρίες, συνήθως ευχάριστες.
Παρά τα χρόνια που πέρασαν, και τη φυσιολογική φθορά των παιδικών αναμνήσεων, η εικόνα/κατασκευή του παρελθόντος προσκρούει στην παρούσα πρόσληψη/αντίληψη του τότε παιδιού που τώρα πια είναι ενήλικας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

-Το αρχικό ερώτημα (Α. Παπανικολάου)
1. Συστηματοποίηση του ερωτήματος
2. Ο χώρος στο μυαλό μου
Η κατασκευή του επεισοδίου
Ο χώρος και τα αντικείμενα. Η εντόπιση και η ταυτοποίηση των αντικειμένων
Η εντόπιση στον χώρο από το Ραχιαίο σύστημα
Η ταυτοποίηση του αντικειμένου
Η αλληλεπίδραση των δύο συστημάτων
Η κατάκτηση της σταθερότητας
Ο χώρος στο μυαλό μου. Ο γνωσιακός χάρτης
Ο γνωσιακός χάρτης βρίσκεται στον ιππόκαμπο
Ιππόκαμπος και μνήμη. Επεισοδιακή (βιωματική) και σημασιολογική (γνωσιακή) μνήμη
Ορισμένα βασικά βιωματικά χαρακτηριστικά του γνωσιακού χάρτη
Οι γενικές παραμορφώσεις τον γνωσιακού χάρτη
Σύνοψη του Κεφαλαίου 2
3. Χώρος. Αντίληψη και μνήμη
Η αντίληψη και οι παρεκτροπές της
Η αμιγώς ή η κυρίως "αντιληπτική" αναπαράσταση του χώρου
Ο νόμος του Stevens και η αντίληψη
Ο νόμος του Stevens και η μνήμη
Η "κιναισθητική" αναπαράσταση του χώρου
Ο χώρος του σώματος
Ο εγγύς χώρος
Ο πέρα χώρος και η πλοήγηση
Οι ειδικοί/ιδιοσυστασιακοί παράγοντες που επηρεάζουν την αναπαράσταση του πέρα χώρου και της πλοήγησης
Σύνοψη του Κεφαλαίου 3
4. Και η μνήμη με τις αμαρτίες της;
Η διατήρηση στη μνήμη. Ο ρόλος του μεσολαβούντος χρόνου
Η ανάκληση
Σύνοψη του Κεφαλαίου 4
5. Επίλογος
6. Ο χρόνος
7. Παράρτημα