ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΕΖΟΥ ΛΟΓΟΥ

Παρουσίαση

Η παρούσα μελέτη φιλοδοξεί να καλύψει ένα σημαντικό κενό στη διδακτική προσέγγιση της δημιουργικής γραφής σε πανεπιστημιακό επίπεδο, αλλά και να προσφέρει απαραίτητο υποστηρικτικό υλικό σε κάβε πλαίσιο συστηματικής και οργανωμένης ενασχόλησης με το συγκεκριμένο πεδίο. Εστιάζοντας στον πεζό λόγο, το εγχειρίδιο αποτελεί έναν χρήσιμο οδηγό για τη δημιουργική ανάγνωση και γραφή αξιοποιώντας εννοιολογικά σχήματα και μεθοδολογικά εργαλεία που παρέχει ο κλάδος της αφηγηματολογίας.
Μετά από μια ευσύνοπτη παρουσίαση θεμάτων που συνδέονται με την έννοια της δημιουργικότητας και της "παιδαγωγικής της δημιουργικής γραφής", παρουσιάζονται ζητήματα που αφορούν τα παρακειμενικά στοιχεία ενός έργου (συγγραφέας, τίτλος, μότο, πρόλογος, αφηγηματική πλαισίωση κ.ά.). Στη συνέχεια εξετάζεται αναλυτικά η αφηγηματική διαδικασία καθαυτή, υπό το πρίσμα της σύγχρονης θεωρίας της αφήγησης, με ειδικότερη αναφορά στην πλοκή, τη διαγραφή των χαρακτήρων, την εστίαση, τον χρόνο, την απόδοση του λόγου και της σκέψης των μυθοπλαστικών προσώπων.
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάζονται με τρόπο σαφή, με στόχο να γίνουν κατανοητοί από τον αναγνώστη οι μηχανισμοί λειτουργίας των αφηγηματικών κειμένων και οι ποικίλες τεχνικές κατασκευής του λογοτεχνικού νοήματος και σύνθεσης των ερμηνειών. Προτείνεται, τέλος, ένα πλήθος από πρωτότυπες δραστηριότητες που συμβάλλουν στην εμπέδωση των θεωρητικών εννοιών, προσφέροντας παράλληλα αφορμές για δημιουργική ανάγνωση και γραφή. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος Ζωή Γαβριηλίδου
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ
Η δημιουργική γραφή στην Ελλάδα
Η έννοια της δημιουργικότητας
Δημιουργικότητα και εκπαίδευση
Δημιουργικότητα και γλωσσική έκφραση
Η δημιουργική ανάγνωση και γραφή στο πλαίσιο της λογοτεχνικής εκπαίδευσης
Η δημιουργική γραφή στην εκπαίδευση: Μάθημα ή μαθητεία;
Λογοτεχνία και βίωμα: Η "αλήθεια" της λογοτεχνικής δημιουργίας
"Μπορώ να γράψω;" vs "Επιτρέπεται να γράψω;"
Συμπεράσματα
Η ΑΡΧΗ: ΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΙΚΟ ΚΑΤΩΦΛΙ
"Από πού ν' αρχίσουμε;"
Το κείμενο και το παρακείμενο
Ο συγγραφέας
Ο συγγραφέας στη θεωρία και στην κριτική της λογοτεχνίας
Η αξιοποίηση της έννοιας του συγγραφέα στην ερμηνευτική και διδακτική διαδικασία
Ο τίτλος του έργου
Η αφιέρωση
Το μότο
Ο πρόλογος
Η αφηγηματική πλαισίωση
Η έναρξη της ιστορίας
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ Η ΑΦΗΓΗΣΗ ΤΗΣ: ΤΡΟΠΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΖΟΥ ΛΟΓΟΥ
Οι ιστορίες που μας περιβάλλουν και μας διαμορφώνουν
Η αφηγηματολογία: Θεωρητικό υπόβαθρο
Τα συστατικά μιας ιστορίας: Τα γεγονότα
Οι απόψεις του Αριστοτέλη
Tomashevsky, "Θεματική"
Η αφηγηματική γραμματική
Αφηγηματικές δομές βάθους
Αφηγηματικές δομές επιφάνειας
Περιγραφικά μοντέλα της αφήγησης: Αφηγηματικές προτάσεις
Vladimir Propp
Claude Bremond
Άλλες προσεγγίσεις περιγραφής και ανάλυσης της αφήγησης
Τα συστατικά μιας ιστορίας: Χαρακτήρες
Χαρακτήρες: Εισαγωγή - ορισμός, οντολογία, μέσο διαγραφής
Χαρακτήρες: Δράση, λειτουργίες
Πρωταγωνιστές - Δευτερεύοντα πρόσωπα
Χαρακτήρες: Διαγραφή
Χαρακτήρες: Όνομα
Χαρακτήρες - χώρος
Η περιγραφή
Χώρος / τόπος / σκηνικό
Το λογοτεχνικό είδος (genre)
Η αφήγηση
Τρόπος της αφήγησης
Απόδοση της συνείδησης
Αφηγηματική "φωνή" - Εστίαση
Η φωνή
Η εστίαση
Το σασπένς
Χρόνος της αφήγησης
Η ποιητική των αφηγηματικών σχημάτων
Το κλείσιμο
Δραστηριότητες
Βιβλιογραφία