ΔΙΚΑΙΑ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ

Παρουσίαση

Από τα τρία δικαιϊκά συστήματα που συνέπεσε χρονικά να ισχύουν στην Παλαιστίνη τον 6ο αιώνα, το επίσημο ελληνορωμαϊκό, το τοπικό εθιμικό και το ιουδαϊκό, το μεν πρώτο είναι ευρύτατα γνωστό και με μεγάλη εμβέλεια ενώ το δεύτερο, σαφώς περιορισμένης διάδοσης, τα τελευταία χρόνια έχει ήδη αποτελέσει αντικείμενο μελέτης. Το τρίτο όμως, το αρχαιότερο όλων στην απόδοσή του στα δυο Ταλμούδ, παλαιστινιακό και βαβυλωνιακό, παραμένει σχεδόν άγνωστο στον ελληνικό χώρο, ακόμη και για τους Εβραίους συμπολίτες μας· πιθανότατα λόγω της κειμενικής του έκτασης, της δύσκολης διατύπωσής του ίσως και μια κάποιας φοβικής αντιμετώπισής του που δεν ενθαρρύνει την προσέγγισή του παρά μόνο από ειδικούς μελετητές.
Πέρα όμως από τον κύριο θρησκευτικό χαρακτήρα τους, στα δυο Ταλμούδ καθορίζεται ο αποδεκτός σύμφωνα με το Νόμο καθημερινός τρόπος ζωής και συμπεριφοράς των Εβραίων. Περιλαμβάνονται, πλην άλλων, ζητήματα οργάνωσης των χώρων κατοίκησης, κοινοτικών και ιδιωτικών, οι επαγγελματικές δραστηριότητές τους, πολιτιστικές αξίες και ευαισθησίες τους όπως και οι υπάρχουσες εντάσεις στις σχέσεις τους με τους άλλους, ομόθρησκους και αλλόθρησκους. Αυτά τα θέματα επιλέχθηκαν να εξεταστούν ως έκφραση ενός ιδιαίτερου γειτονικού δικαίου προσαρμοσμένου στις ταλμουδικές οδηγίες. Με την παράθεση σχετικών ρυθμίσεων προβλεπόμενων από τα άλλα δικαιικά συστήματα, ελληνορωμαϊκό και εθιμικό, όπου και όταν υπάρχει θεματική σύμπτωση, αναδεικνύονται και οι μεταξύ τους συγκλίσεις και αποκλίσεις. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Βραχυγραφίες
Α. Γεωγραφικά στοιχεία του χώρου της Παλαιστίνης
Εισαγωγή
1. Το ανάγλυφο του εδάφους
2. Υδρολογία
3. Το κλίμα
(α) Οι κατακρημνίσεις
(β) Οι άνεμοι
(γ) Η θερμοκρασία
(δ) Η υγρασία
(ε) Ηλιοφάνεια - Νεφοσκίαση
4. Η χλωρίδα
Β. Τα «ισχύοντα» δίκαια στον χώρο της Παλαιστίνης του 6ου αι.
1. Ιστορικά στοιχεία
2. Δικαιικά συστήματα
(α) Η Συρορωμαϊκή Νομόβιβλος
(β) Η Ιουστινιάνεια Κωδικοποίηση νόμων
(γ) Οι εθιμικοί «νόμοι» του Ιουλιανού του Ασκαλωνίτη
(δ) Τα δύο Ταλμούδ - Το Εβραϊκό Δίκαιο κατά τον 6ο αι.
Γ. Εμπράγματα και ενοχικά δικαιώματα
Εισαγωγή
1. Διαχωρισμός πραγμάτων
2. Τρόποι απόκτησης κυριότητας
(α) Πρωτότυπος τρόπος
(β) Παράγωγος τρόπος
(γ) Το αποδεικτικό hazakah
3. Ο θεσμός της προτίμησης σε αγοραπωλησίες
4. Η συνιδιοκτησία
5. Η μίσθωση
Δ. Οι δουλείες
Εισαγωγή
1. Εμπράγματα «πραγματικά» δικαιώματα δουλειών
(α) Στο ιουδαϊκό δίκαιο
(β) Στο ελληνορωμαϊκό δίκαιο
2. Πραγματικές αστικές δουλείες εξασκούμενες
σε ξένη ιδιοκτησία (re aliena)
(α) Ο φωτισμός
(β) Η στήριξη
(γ) Τα όμβρια
(δ) Οι προεξοχές
(ε) Η διέλευση
(στ) Άλλες κατηγορίες δικαιωμάτων δουλείας
3. Πραγματικές δουλείες εξασκούμενες από απόσταση - Τα «βέλη»
Ε. Οι πόλεις
Εισαγωγή
1. Κατηγορίες πόλεων
(α) Τειχισμένες και ατείχιστες πόλεις
(β) Πόλεις Λευιτών
(γ) Πόλεις καταφυγής
2. Οι πολίτες και η πόλη τους
(α) Δικαιοχρησία
(β) Επιμέλεια κοινόχρηστων χώρων
(γ) Υποχρεώσεις και δικαιώματα επαγγελματιών και τεχνιτών
3. Οι λειτουργικοί θεσμοί
(α) Οι θρησκευτικές εγκαταστάσεις
(β) Η δικαστική εξουσία
(γ) Η εκπαίδευση
(δ) Η πρόνοια
(ε) Αγορανομικά μέτρα - Μετρικά συστήματα
4. Η υποδομή και ο κτιριακός εξοπλισμός των πόλεων
(α) Η πολεοδομική οργάνωση
(β) Το οδικό δίκτυο
(γ) Ύδρευση - χώροι υγιεινής - αποχέτευση
(δ) Ο εξωραϊσμός των πόλεων
ΣΤ. Η κατοικία
Εισαγωγή
1. Η κατοικία: Ιδεολογικά και δομικά στοιχεία της
(α) Η αυλή και το περιβάλλον της
(β) Ο μεσότοιχος
(γ) Η επιστέγαση
(δ) Το στηθαίο
2 Υλικά δόμησης
(α) Η πέτρα
(β) Η πλίνθος
(γ) Το ξύλo
3. Η διαδικασία οικοδόμησης και τα παρεπόμενά της
Σχέδια
Χάρτης
Βιβλιογραφία Πηγών - Βοηθημάτων
Ευρετήριο των αναφερόμενων πόλεων και τόπων