ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Παρουσίαση

«Η πρωτοτυπία της μελέτης έγκειται στο ότι θέτει στο επίκεντρό της τη σκέψη του Λεφέβρ για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα ως συνδετικό στοιχείο όλου του έργου του συμπλέκοντάς το με τη σύγχρονη, κριτική, κοινωνική θεωρία. Σκοπός της είναι να αναδείξει το πώς η σκέψη του μπορεί να συμβάλλει γενικότερα στη δημοκρατική θεωρία και ειδικότερα στη σημερινή συζήτηση για την υπέρβαση των προβλημάτων της δημοκρατίας και της εξασθένησης των δικαιωμάτων. Η μελέτη προσφέρει πρώτον, μία νέα ανάγνωση, μια ολιστική ματιά στο έργο του Λεφέβρ που αναδεικνύει τη συμβολή του στην κοινωνική φιλοσοφία του πολιτικού, πέρα από την αναγνωρισμένη σημασία του έργου του για τον αστικό χώρο και την καθημερινή ζωή. Γι' αυτό το σκοπό διατρέχει σχεδόν το σύνολο του corpus του, συμπεριλαμβάνοντας και έργα του στα οποία δεν έχει δοθεί μέχρι σήμερα ιδιαίτερη σημασία. Τέτοια είναι τα έργα που έγραψε ο Λεφέβρ τη δεκαετία του '30 για τη μυστικοποίηση της συνείδησης και την αλλοτρίωση ή οι ανθολογίες του για τον Καρλ Μαρξ και τον Φρίντριχ Χέγκελ, καθώς επίσης εκείνα για τη σωματικό-τητα και τη διαφορά που δημοσιεύτηκαν μετά τη δεκαετία του '70.
Δεύτερον, συγκροτεί την εκδοχή της κριτικής κοινωνικής θεωρίας του Λεφέβρ για τη δημοκρατία. Ξεκινά με το να εκθέσει και να εμβαθύνει στις θεωρητικές προκείμενές του, στο πώς δηλαδή συνθέτει τον εγελιανό μαρξισμό με τον ανθρωπισμό και τον ουτοπικό ρομαντισμό. Συνεχίζει σχεδιάζοντας τον εννοιολογικό χάρτη της δημοκρατίας που αποτυπώνει τη διαλεκτική δυναμική της. Αναλύει αφενός την πολιτική αλλοτρίωση και τη μυστικοποίηση του κράτους, και αφετέρου τη συγκρότηση της κοινωνίας των πολιτών στη νεωτερικότητα, αποτιμώντας τις ιστορικές εκφάνσεις της και το αποτύπωμά τους στη χρονικότητα και τη σωματικότητα. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Ελένη Ρεθυμιωτάκη - Πρόλογος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το επιστημονικό στίγμα του Λεφέβρ σε σχέση με άλλες θεωρητικές παραδόσεις
Κριτική κοινωνική θεωρία, δίκαιο και Λεφέβρ
0.1 Η κοινωνιολογία δικαίου ως κριτική κοινωνική θεωρία
0.2 Στοιχεία μιας κριτικής θεωρίας για το δίκαιο
0.2.1 Οι επιμέρους διαστάσεις: κριτική, κανονιστική, κοινωνική και δικαιική
0.3 Η δημοκρατία ως πρόταγμα
Το συμπλησίασμα κοινωνικού και πολιτικού: το μοντέλο της κοινωνίας πολιτών
Θεωρητικές διαφοροποιήσεις: αντικαπιταλιστικές και αντιεξουσιαστικές κοινωνικές θεωρίες, εμπειρικά μοντέλα, κανονιστική πολιτική φιλοσοφία, μεταμοντέρνα πολιτική θεωρία
ΜΕΡΟΣ Α' Οι κατευθυντήριες γραμμές για μια κοινωνική θεωρία της δημοκρατίας
1. Η διαλεκτική δυναμική κάτωθεν-άνωθεν, η ανανέωση του ανθρωπισμού και ο επανορισμός του ρομαντισμού
1.1 Η διαλεκτική σε συνάρτηση με το δημοκρατικό πολιτισμό
1.2 Ο θεμελιακός δημοκρατικός συλλογισμός
Η δημοκρατία ως συνηγορία υπέρ του ενθάδε
Κοινωνική διαφοροποίηση και άνωθεν αναπαραγωγή των κοινωνικών σχέσεων
1.3 Η γενική ανθρωπιστική κατεύθυνση και η εκλεκτικιστική ανάδειξη ρομαντικών οπτικών
Ο ανθρωπισμός μέσα από τα επιμέρους του στοιχεία
Ανασυγκροτώντας το ρομαντισμό: ουτοπία και νέα υποκείμενα
2. Ο θεωρητικός διάλογος: η μαρξική κριτική στην εγελιανή πολιτεία και ο ρουσσωικός ρεπουμπλικανισμός
2.1 Η μαρξική αληθής δημοκρατία
Η αντιπροσώπευση: λειτουργικότητα και κρίση
Κριτική της γραφειοκρατίας-τεχνοκρατίας
Δικαιώματα, κοινωνικό δίκαιο και πολιτικό σύστημα στην ιστορική τους λειτουργία
2.2 Ο ρουσσωικός ρεπουμπλικανισμός: σημασία και διφορούμενο
Το πρόταγμα του συμβολαίου
Η συγκεντρωτική πολιτεία και τα όρια του ρουσσωισμού
ΜΕΡΟΣ Β' Ο εννοιολογικός χάρτης της δημοκρατίας και οι εντάσεις της
3. Η αλλοτρίωση και οπολιτικο-ιδεολογικός της χαρακτήρας
3.1 Η αναδομημένη έννοια της αλλοτρίωσης στα γενικά της χαρακτηριστικά και στην πρακτική του πολιτικού συστήματος
Εννοιολόγηση
Συγκρίσεις-κριτική
3.2 Το γνωσιολογικό ζήτημα
Η ιδεολογία
Ο φετιχισμός-μυστικοποίηση
Το «μυστήριο του κράτους»
4. Η κοινωνία των πολιτών
4.1 Τα βασικά γνωρίσματα
Εννοιολόγηση
Συγκρίσεις-κριτική
4.2 Η καθημερινή ζωή, η συμμετοχικότητα και το δημοκρατικό κοινωνικό ήθος
Εννοιολογήσεις
Ο αναγεννησιακός ουμανισμός (16ος αι.) και η χρυσή εποχή της νεωτερικότητας (18ος αι.)
Το ιδανικό της δημοκρατικής αυτοδιοίκησης του Παρισιού (1870-1871)
Ο Μάης του '68
Αποτίμηση και συγκρίσεις
4.3 Η αυτοπραγμάτωση και οι σωματικοί ρυθμοί
ΜΕΡΟΣ Γ' Ο αναστοχασμός για την πόλη και τα δικαιώματα
5. Η διαμεσολάβηση της πόλης: πολυεπίπεδη διασύνδεση και αντιφατική δυναμική
5.1 Η διαλεκτική τοπικού-παγκόσμιου και αυτοθέσμισης-άνωθεν εργαλειοποίησης
Η «παγκοσμιο-τοπική» διάσταση
Η δυναμική της πόλης/χωρικής μονάδας: μεταξύ αυτοθέσμισης και εργαλειοποίησης
5.2 Η πόλη ως κοινωνικός και διαφοροποιημένος Χώρος
Εννοιολόγηση
Ιστορικά παραδείγματα
Προς τη μελλοντική πόλη
5.3 Ο χώρος της τεχνογραφειοκρατίας ως αντι-πόλη
Χαρακτηριστικά
Μορφολογία
Ιστορική λειτουργία: κεφάλαιο και κράτος
Ιδεολογία
5.4 Η πόλη εντός της κοινωνικής θεωρίας για τη δημοκρατία: επιρροές κ' διαφοροποιήσεις
6. Η πολιτική δικαιωμάτων ως όργανο εκδημοκρατισμού
6.1 Η γαλλική μετα-μαρξιστική σκέψη: τα δικαιώματα ως δημοκρατική δράση κ' επινόηση σ' ένα πολιτικό
σύμπαν διαιρετότητας κ' αγώνα
Η επανανάγνωση του «δικαιώματος στο να έχεις δικαιώματα»
Η «άγρια δημοκρατία»
Η διεκδίκηση της ισοελευθερίας
Ο επαναμερισμός του αισθητού
6.2 Κανονιστική κοινωνική θεωρία: τα δικαιώματα ως όρος συνοχής της δημοκρατικής κοινότητας
Οι μετα-κανόνες της δημόσιας σφαίρας διαλόγου
Κοινωνική ελευθερία, αναγνώριση διαφοράς κ' συμπερίληψη
Δικαιωματικές προσεγγίσεις της δημοκρατίας: συγκρίσεις κ' συντεταγμένες της σκέψης του Λεφέβρ
6.3 Δικαιωματική πολιτική κ' Λεφέβρ
Η αναδόμηση της κοινωνίας των πολιτών στην ύστερη νεωτερικότητα
Διαφορές, δικαιωματικές διεκδικήσεις κ' θεωρητικές επεξεργασίες
Τα χαρακτηριστικά της δικαιωματικής πολιτικής
Αντιρρήσεις στη δικαιωματική πολιτική κ' πιθανές απαντήσεις