Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ

Παρουσίαση

Πώς μπορούμε να πλησιάσουμε αυτό που υπάρχει πέρα από τον κόσμο, το υπερβατικό, το θείο, τον ίδιο τον Θεό; Το θέμα τέθηκε στα πλαίσια της Ορθόδοξης Ανατολικής Παράδοσης με ιδιαίτερη ένταση στις αρχές του 14ου αιώνα. Δεσπόζουσα φυσιογνωμία στον διάλογο που αναπτύχθηκε ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης Γρηγόριος Παλαμάς. Ξεκινώντας από τους θεμελιώδεις φιλοσοφικούς όρους "ουσία" και "ενέργεια", ο Γρηγόριος Παλαμάς αντέστρεφε την συνήθη σειρά, η ουσία προηγείται και η ενέργεια έπεται, και πρότεινε ότι η ενέργεια (δράση, σχέση) μας φανερώνει την ουσία και το υποκείμενο, ακόμα και το υπερβατικό υποκείμενο. Πέρα από την αυτονόητη θεολογική διάσταση, η Παλαμική πρόταση μάς οδηγεί σ' ένα άλλο τρόπο άρθρωσης της ανθρώπινης σκέψης και πρακτικής. Μπροστά μας ξετυλίγεται ένας κόσμος σαν δίκτυο σχέσεων και γεγονότων, και ο Παλαμάς αποδεχόμενος τον κόσμο μας οδηγεί πέρα από τον κόσμο. Η Παλαμική επιστημολογία μάς ανοίγει ένα καινούριο δρόμο αντιμετώπισης των σύγχρονων προβλημάτων: η ετερότητα, η σχέση γλώσσας και κόσμου, η λογική και τα όριά της, η σημειολογία της μοντέρνας φυσικής, το πρόσωπο και η κοινωνία, η πολιτική και η κρίση της νεωτερικότητας. Κατά ένα παράδοξο και υπόρρητο τρόπο η Παλαμική σκέψη του 20ού αιώνα συνδιαλέγεται με τους προβληματισμούς του 20ού και 21ου αιώνα.
Τα θέματα που εγείρει η Παλαμική επιστημολογία συζητήθηκαν σε δύο ελληνοϊταλικές συναντήσεις στη Βενετία και την Θεσσαλονίκη και τα πρακτικά των συναντήσεων αυτών περιέχονται στο παρόν βιβλίο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

- Εισαγωγή
Αργύρης Νικολαΐδης
- Ησυχασμός και γνώση του Θεού
Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου
- Ο Γρηγόριος Παλαμάς και η ρωσική σκέψη
Natalino Valentini
- Η εισφορά του Παλαμά στον επιστημολογικό στοχασμό, σχετικά με μια ηθική της διαπροσωπικής σχέσεως
Giuseppe Pirola
- Η προτεραιότητα της Ενέργειας στο Γρηγόριο Παλαμά και τη Σύγχρονη Φυσική
Μάριος Π. Μπέγζος
- Προς μία Τριαδική επιστημολογία
Ettore Perrella