«...ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΑΝΟΙΧΘΗΚΕ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΟΥ»

Παρουσίαση

Η επιφάνεια, λογοτεχνικός τόπος με μακραίωνη παράδοση, συνιστά κυρίαρχο στοιχείο της ποιητικής του πρωτοπόρου υπερρεαλιστή Ανδρέα Εμπειρίκου. Είναι η στιγμή της αποκάλυψης κατά την οποία το κειμενικό υποκείμενο -και μέσω αυτού και ο αναγνώστης- αποκτά ξαφνικά μια νέα, ενορατική αντίληψη της πραγματικότητας, συνοδευόμενη από την αίσθηση της υπέρβασης του χώρου και του χρόνου, της κατάλυσης των ορίων τους και της συμφιλίωσης των αντιθέτων.
Στα τρία μέρη του βιβλίου διερευνάται θεωρητικά η έννοια της λογοτεχνικής επιφάνειας, ερμηνεύονται υπό το πρίσμα της ποικίλα κείμενα (ποιήματα, πεζά ποιήματα, ποιητικά αφηγήματα, διηγήματα) του Ανδρέα Εμπειρίκου και αναδεικνύεται η σημασία και η λειτουργία της μέσα στο πλαίσιο της υπερρεαλιστικής ποιητικής του. Μέσω της επιφάνειας ο Εμπειρίκος δημιουργεί μια υπερρεαλιστικά υψηλή ποίηση και αποκτά την ιδιότητα του υψηλού ποιητή-δημιουργού, οδηγώντας τον αναγνώστη του στη θέαση και βίωση της «σπασμωδικής ομορφιάς» του νέου υπερρεαλιστικού κόσμου, της υπερπραγματικότητας, όπου το θαυμαστό, το όνειρο και το ασύνειδο συγχωνεύονται με τη συνειδητή πραγματικότητα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Ευχαριστίες
Πρόλογος
Εισαγωγή
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟ ΣΤΟΝ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Η λογοτεχνική επιφάνεια
1. Ορισμός και οριοθέτηση
2. Τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας από τον μοντερνισμό στον ρομαντισμό και αντίστροφα: μια σύντομη επισκόπηση
3. Λογοτεχνική επιφάνεια: θεωρητική προσέγγιση
4. Κριτήρια και τυπολογία της λογοτεχνικής επιφάνειας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Υπερρεαλισμός και ρομαντισμός: εκλεκτικές συγγένειες και αποκλίσεις
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ
Ι. Επιφάνειες του Είναι
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Άδηλες επιφάνειες
Οι γυναίκες
Το φυσικό περιβάλλον
Τα αντικείμενα
Το έργο τέχνης
Οι λέξεις, φράσεις
Το συμβάν
Το ψυχικό ερέθισμα
Συνδυασμός αισθητηριακών και ψυχικών ερεθισμάτων
Επιφάνειες-όνειρα
Επιφάνειες-ρεμβασμοί
Επιφάνειες-μεταμορφώσεις
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Προληπτικές επιφάνειες
Αναδρομικές επιφάνειες
Επιφάνειες του αναβιωμένου παρελθόντος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Οραματικές επιφάνειες
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Προορατικές επιφάνειες
II. Πλαισιογενείς επιφάνειες
III. Συμπεράσματα
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Ο έρωτας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Το θαυμαστό (le merveilleux)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Το αντικειμενικό τυχαίο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Το ποίημα-γεγονός
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ: Το όνειρο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ: Ο μύθος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ: Το μαύρο χιούμορ και η παρανοϊκο-κριτική μέθοδος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ: Το υπερρεαλιστικό ωραίο: η «σπασμωδική ομορφιά»
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ: Το υπερρεαλιστικό υψηλό: η υπερπραγματικότητα
Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία