Φιλοσοφία της ανθρώπινης αναβάθμισης

Παρουσίαση

Αν η διακαής επιθυμία του ανθρώπου είναι η αθανασία, τότε πρέπει να προσπαθήσει να την πραγματώσει ώστε επιπλέον να επιλύσει ίσως τα παγκόσμια προβλήματα και αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητές του να εκπληρώσει το πεπρωμένο του; Μήπως αν δεν την πετύχει θα αφανιστεί ή θα χάσει την περίοπτη θέση του στον πλανήτη κατά την επιταχυνόμενη ανάπτυξη της τεχνοεπιστήμης η οποία μοιάζει να έχει αυτονομηθεί; Άραγε προκειμένου να υπερασπιστεί την πρωτοκαθεδρία του έναντι της τεχνητής νοημοσύνης ο άνθρωπος έχει καθήκον ν' αναβαθμιστεί σωματικά, διανοητικά και ηθικά εξελισσόμενος ενδεχομένως σ' έναν κυβερνοοργανισμό; Η παρούσα μελέτη αποτελεί το πρώτο έργο στα ελληνικά για την φιλοσοφία της ανθρώπινης αναβάθμισης. Συνιστά μια πολυεπίπεδη εισαγωγή σ' αυτήν στο πλαίσιο του υπερανθρωπισμού και του τεχνικού μετανθρωπισμού δυο σύνθετων ανομοιογενών ρευμάτων μεταξύ φιλοσοφικής ανθρωπολογίας, φιλοσοφίας της τεχνικής και φιλοσοφίας του νου. Συζητώντας τις ομοιότητες και τις διαφορές τους δείχνει πώς προασπίζουν την ριζική αναβάθμιση του ανθρώπου συνενώνοντας ποικίλες προβληματικές από ετερόκλητα πεδία όπως την ιατρική, τις κοινωνικές επιστήμες, την φυσική, την γνωσιακή επιστήμη, την νευροτεχνολογία, την επιστήμη των υπολογιστών, την μοριακή βιολογία, την νανοτεχνολογία και την έρευνα για την τεχνητή νοημοσύνη. Η μελέτη εντοπίζει τις απαρχές του υπερανθρωπισμού και του τεχνικού μετανθρωπισμού για να παρουσιάσει την εξέλιξή τους επισημαίνοντας τόσο τις θεωρητικές πηγές τους, όσο επίσης τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες οι οποίες συνεισέφεραν στην διάδοσή τους. Διαυγάζει τα είδη και τις μορφές της ριζικής ανθρώπινης αναβάθμισης που προάγουν με βάση την επιστημονικότητά τους, αλλά κυρίως ως προς τις ηθικές και πολιτικές συνέπειές τους ασκώντας κριτική στα επιχειρήματα των κυριότερων εκπροσώπων τους. Απορρίπτοντας τον υπερανθρωπισμό και τον τεχνικό μετανθρωπισμό ως αντιανθρωπιστικές ιδεολογίες το βιβλίο σκιαγραφεί μια φιλοσοφία της ανθρώπινης αναβάθμισης υπό το πρίσμα ενός ψηφιακού ανθρωπισμού με σκοπό την διαφύλαξη της ανθρωπινότητας και της συνέχειας της ανθρωπότητας στην παρούσα μορφή τους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Τη δεκαετία του 1980 λαμβάνουν χώρα οι πρώτες επίσημες συναντήσεις των υποστηρικτών του κινήματος, που πλέον αυτοπροσδιορίζονται ως «υπερανθρωπιστές», στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, το οποίο και θα αναδειχθεί ως το επίκεντρο του υπερανθρωπισμού. [?] Ο Θεοφάνης Τάσης δεν αρκείται σε απλή σκιαγράφηση των κινημάτων, αλλά αναδεικνύει και τις όψεις τους που θεωρεί προβληματικές, ενώ στο τέλος παραθέτει και κριτικές άλλων εναντίον της». (Μύρων Ζαχαράκης, bookpress.gr, 18/04/2022)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
1. Προμηθέας μαινόμενος: Από τον ανθρωπισμό στο πρόταγμα της θέωσης
Ι. Προδομένες διαθήκες: Η ανθρωπιστική, διαφωτιστική και ρομαντική κληρονομιά του υπερανθρωπισμού
ΙΙ. Το Κοινό Καθήκον: Από τον κοσμισμό στην επιστήμη ως θρησκεία
III. Πρόσφυγες της Βαβέλ: Υπερανθρωπιστικές οργανώσεις και ιδεολογικές αρχές του κινήματος
2. Δαίδαλος ανανήψας; Ηθική της ανθρώπινης αναβάθμισης, πολιτικός υπερανθρωπισμός και η αρχή της προενέργειας
Ι. Διορθώνοντας την φύση, θεραπεύοντας τον άνθρωπο: Η ανθρώπινη αναβάθμιση ως ίαση και ηθικό καθήκον
ΙΙ. Υπερανθρωπιστικές αξίες, γνωστική προκατάληψη και ανθρώπινες επιθυμίες
Ι. Όψεις του πολιτικού υπερανθρωπισμού: Η μεταβιολογική αντίληψη του πολίτη του James Hughes και η αρχή της προενέργειας των Steve Fuller και Veronica Lipinska
3. Τιθωνός 2.0: Επιμήκυνση της ζωής και η αναζήτηση της αθανασίας
1. Αναγεννητική ιατρική, βιολογικές θεωρίες του γήρατος και κρυονική
ΙΙ. Υποσχέσεις αθανασίας: Οι στρατηγικές μηχανικής αντιγήρανσης του Aubrey de Grey
III. Ευεξία, ευδαιμονία και φρόνιμη επιμήκυνση της ζωής
4. Το αύριο χωρίς εμάς: Τεχνικός μετανθρωπισμός
Ι. Τάλως αναστηθείς: Νανοτεχνολογία, μεταφόρτωση του νου και ψηφιακή αθανασία
II. Ο καιρός γαρ εγγύς; Η έλευση της μοναδικότητας και ο νόμος της επιταχυνόμενης παραγωγής αποτελεσμάτων του Ray Kurzweil
III. Το δάκρυ της Πανδώρας: Ο Nick Bostrom για την υπερευφυή τεχνητή νοημοσύνη
5. Νοσταλγώντας τον άνθρωπο: Βιοσυντηρητικές κριτικές στην ανθρώπινη αναβάθμιση
Ι. Υπέρ αξιοπρέπειας: Ανθρώπινη φύση και δικαιώματα του ανθρώπου στον Francis Fukuyama
II. Βυθοσκοπώντας την αυτονομία: Ο Jurgen Habermas για την ηθική αυτοκατανόηση του ανθρωπίνου είδους
III. Το δώρο της ατέλειας: Ο Michael Sandel για μια ηθική του δέους
IV. Αυγή των ημίθεων; Θνητότητα, νόημα και ανθρώπινη αναβάθμιση
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων και όρων