Ο ΝΕΟΣ ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

Παρουσίαση

Η κατάθεση του Σχεδίου του νέου Ποινικού Κώδικα, η ψήφισή του με σχετικά ταχεία διαδικασία και η θέση του σε ισχύ σε βραχύτατο χρονικό διάστημα από την ψήφισή του, δημιούργησε την ανάγκη επείγουσας εμπέδωσης των μεταρρυθμίσεων που επήλθαν, σε σύγκριση και με τις ρυθμίσεις του προϊσχύσαντος δικαίου. Τις ανάγκες αυτές καλείται να καλύψει το παρόν, που αποτελεί μια πρώτη, έστω πρόχειρη, ερμηνευτική απόπειρα των διατάξεων του νέου δικαίου, ώστε να καταστεί χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του εφαρμοστή του δικαίου και να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες κατά την αρχική περίοδο εφαρμογής του, έως ότου η θεωρία με αναλυτικές μελέτες και η νομολογία με την έκδοση αποφάσεων υπό το νέο νομοθετικό καθεστώς παράσχουν, πλέον, επαρκές υλικό για την ερμηνεία και εφαρμογή του νέου ΠΚ.
Έτσι, στο παρόν καταγράφονται όλες οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις που επέφερε το νέο δίκαιο, λαμβάνει χώρα συγκριτική αναφορά στις ρυθμίσεις του προϊσχύσαντος δικαίου και γίνεται ένας πρώτος συσχετισμός με τη μέχρι τώρα θεωρία και νομολογία. Παράλληλα, εντάσσονται στο κείμενο επιλεκτικά τα πιο ενδιαφέροντα αποσπάσματα από την Αιτιολογική Έκθεση, που αποτελεί ένα σοβαρό εργαλείο ερμηνείας του κειμένου του νόμου, εφόσον αποδίδει αυθεντικά τη βούληση του ιστορικού νομοθέτη.
Είναι προφανές ότι ο επείγων χαρακτήρας ολοκλήρωσης του παρόντος πονήματος, ώστε να τεθεί άμεσα στη διάθεση του νομικού κόσμου ένα, πρωτόλειο έστω, βοηθητικό εργαλείο ερμηνείας του νέου Ποινικού Κώδικα, οδηγεί αναπόφευκτα στο να υπάρξουν κενά και ατέλειες, για τα οποία ελπίζω στην κατανόηση του αναγνώστη.
Θερμά ευχαριστώ στους Αντώνη και Λίλα Καρατζά γιατί στήριξαν έμπρακτα και χωρίς καμία επιφύλαξη την ιδέα έκδοσης του παρόντος και στη συνεργάτιδά μου Αναστασία Πολίτη για την πολύτιμη συμπαράσταση στην ολοκλήρωσή του.
Αθήνα, Ιούλιος 2019 Αριστοτέλης Ι. Χαραλαμπάκης (Από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ο νέος Ποινικός Κώδικας
Εισαγωγικές παρατηρήσεις - Ερμηνευτικά σχόλια
Α. Εισαγωγικά
Β. Οι βασικές μεταρρυθμίσεις στο κεφάλαιο για την έννοια του εγκλήματος
Γ. Οι βασικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν τις ποινικές κυρώσεις
Δ. Οι βασικές μεταρρυθμίσεις στο Ειδικό Μέρος του ΠΚ
Ε. Μεταβατικές διατάξεις
ΣΤ. Συμπέρασμα
Ν 4619/2019
Κύρωση του Ποινικού Κώδικα
Άρθρο πρώτο
ΠΡΩΤΟ ΒΙΒΛΙΟ-ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
-Ο ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ
Ι. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
Άρθρα:
1: Καμία ποινή χωρίς νόμο
2: Αναδρομική ισχύς του ηπιότερου νόμου
Άρθρα: 3-4
II. ΤΟΠΙΚΑ ΟΡΙΑ ΙΣΧΥΟΣ ΤΩΝ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΝΟΜΩΝ
Άρθρα:
5: Εγκλήματα που τελέστηκαν στην ημεδαπή
6: Εγκλήματα ημεδαπών στην αλλοδαπή
7: Εγκλήματα αλλοδαπών στην αλλοδαπή
8: Εγκλήματα στην αλλοδαπή που τιμωρούνται πάντοτε κατά τους ελληνικούς νόμους
9: Ακαταδίωκτο εγκλημάτων που τελέστηκαν στην αλλοδαπή
10: Υπολογισμός ποινών που εκτίθηκαν στην αλλοδαπή
11: Αναγνώριση αλλοδαπών ποινικών αποφάσεων
III. ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ κ' ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΟΡΩΝ
Άρθρα:
12: Ειδικοί ποινικοί νόμοι
13: Έννοια όρων του Κώδικα
-ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ
Ι. Η ΠΡΑΞΗ
Άρθρα:
14: Έννοια της αξιόποινης πράξης
15: Έγκλημα που τελείται με παράλειψη
16: Τόπος τέλεσης της πράξης
17: Χρόνος τέλεσης της πράξης
18: Κατηγορίες αξιοποίνων πράξεων
19: Ποινικός χαρακτήρας πράξεων που έχουν εκδικαστεί
II. Ο ΑΔΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ
Άρθρα:
20: Λόγοι άρσης του αδίκου
21: Προσταγή
22: Άμυνα
23: Υπέρβαση άμυνας
24: Υπαίτια κατάσταση άμυνας
25: Κατάσταση ανάγκης που αίρει το άδικο
III. Η ΥΠΑΙΤΙΟΤΗΤΑ
Άρθρα:
26: Υπαιτιότητα στα κακουργήματα και πλημμελήματα
27: Δόλος
28: Αμέλεια
29: Ευθύνη από το αποτέλεσμα
30: Πραγματική πλάνη
IV. ΛΟΓΟΙ ΑΡΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΥ
Άρθρα:
31: Νομική πλάνη
32: Κατάσταση ανάγκης που αίρει τον καταλογισμό
33: Αδυναμία αποφυγής του αδίκου
34: Ανικανότητα προς καταλογισμό
35: Υπαίτια πρόκληση ανικανότητας
V. ΜΕΙΩΜΕΝΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΣ
Άρθρο 36
Άρθρα 37-41
-ΑΠΟΠΕΙΡΑ κ' ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
Ι. ΑΠΟΠΕΙΡΑ
Άρθρο 42: Έννοια και ποινή της απόπειρας
Άρθρο 43
Άρθρο 44: Υπαναχώρηση
II. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
Άρθρα:
45: Συναυτουργοί
46: Ηθικός αυτουργός και προβοκάτορας
47: Συνεργός
48: Γενική διάταξη
49: Ιδιαίτερες ιδιότητες ή σχέσεις
-ΠΟΙΝΕΣ κ' ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Ι. ΚΥΡΙΕΣ ΠΟΙΝΕΣ
Άρθρα:
50: Είδη ποινών
51: Ποινές στερητικές της ελευθερίας
52: Κάθειρξη
53: Φυλάκιση
54: Περιορισμός σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων
55: Παροχή κοινωφελούς εργασίας
Άρθρο 56
57: Χρηματική ποινή
Άρθρο 58
II. ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΠΟΙΝΕΣ
Άρθρα:
59: Γενική διάταξη
60: Αποστέρηση θέσεων και αξιωμάτων
Άρθρα: 61-64
65: Απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος [...]
III. ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
-ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΠΟΙΝΗΣ
Ι. ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ
-Η ΕΚΤΙΣΗ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ
-ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΕΞΑΛΕΙΦΟΥΝ ΤΟ ΑΞΙΟΠΟΙΝΟ - ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΠΟΙΝΩΝ
-ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ
ΔΕΥΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ-ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
-ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ
-ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΥΠΟΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΑΛΛΩΝ ΚΡΑΤΩΝ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΩΝ κ' ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
-ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ
-ΕΠΙΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ
-ΑΡΘΡΑ 202-206
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ, ΑΛΛΑ ΜΕΣΑ ΠΛΗΡΩΜΗΣ κ' ΕΝΣΗΜΑ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
-ΚΟΙΝΩΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ κ' ΑΛΛΩΝ ΚΟΙΝΩΦΕΛΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ κ' ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ
-ΑΡΘΡΑ 316-321
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ κ' ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑΣ ΖΩΗΣ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ
-ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΡΡΗΤΟΥ κ' ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
-ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ
ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ-ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
ΠΔ 283/1985
ΠΡΩΤΟ ΒΙΒΛΙΟ-ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
ΔΕΥΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ-ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
ΤΡΙΤΟ ΒΙΒΛΙΟ-ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ