ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΟΙΚΙΛΙΑ

Παρουσίαση

Η γλωσσική ποικιλία αφορά κοινωνικές, γεωγραφικές, δομικές και λειτουργικές εκφάνσεις της γλώσσας και ως εκ τούτου είναι πολύ δύσκολο να δοθεί ένας και μοναδικός ορισμός που θα καλύπτει όλο το φάσμα. Ωστόσο, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η ποικιλότητα, δηλαδή η ύπαρξη ποικιλίας (ή πολλών ποικιλιών), αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της γλώσσας. Παρά την αυξημένη σημασία του φαινομένου, πολύ περιορισμένες μελέτες στην ελληνική βιβλιογραφία έχουν επικεντρωθεί σε αυτό το ζήτημα, ενώ ο αριθμός των αντίστοιχων μελετών στη διεθνή βιβλιογραφία, αν και φανερά μεγαλύτερος, είναι επίσης περιορισμένος.
Ο στόχος του παρόντος βιβλίου είναι διττός. Ο πρώτος στόχος που θέσαμε είναι να γίνει μία συγκεντρωτική επισκόπηση του φαινομένου της γλωσσικής ποικιλίας. Ο δεύτερος στόχος που θέσαμε είναι να παρουσιάσουμε ενδιαφέροντα φαινόμενα που καταδεικνύουν ότι η ποικιλότητα αποτελεί μία σημαντική έκφανση της Ελληνικής. Για τον λόγο αυτό προσπαθήσαμε να συμπεριλάβουμε ένα ευρύ φάσμα μελετών που αντλούν δεδομένα τόσο από την Κοινή Νέα Ελληνική όσο και από τις διαλέκτους.
Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει τριάντα μελέτες από εξειδικευμένους επιστήμονες, καταξιωμένους στον χώρο τους που μελετούν την ποικιλία. Ως εκ τούτου αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για τη μελέτη της ποικιλίας από τους ερευνητές, ανάλογα με τα θεωρητικά τους ενδιαφέροντα. Τέλος, ελπίζουμε να αποτελέσει μια ενδιαφέρουσα συλλογή μελετημάτων και για το ευρύτερο κοινό το οποίο θα ανακαλύψει ποικίλα ερευνητικά δεδομένα και επιστημονικές απόψεις. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΑΦΙΕΡΩΣΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Γλωσσική ποικιλία στο σύστημα επιθηματοποίησης της νέας ελληνικής
ΑΝΝΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ-ΣΥΜΕΩΝΙΔΗ
Διερευνώντας τη σχέση της δημοτικής με τον εθνικό και τον μετα-εθνικό λόγο
ΑΡΓΥΡΗΣ ΑΡΧΑΚΗΣ
Η κατάκτηση του γένους στην Ελληνική: ο ρόλος των μορφολογικών και φωνολογικών παραγόντων ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΒΑΡΛΟΚΩΣΤΑ
Για την κοινωνιόλεκτο των νέων: Δεν υπάρχει!
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΕΛΟΥΔΗΣ
Τα αοριστολογικά στοιχεία με ο- ως στοιχεία με λεξική σημασία: δεδομένα από τη γαλλική και την ελληνική
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΒΛΑΧΟΥ
Υπολογιστική επεξεργασία ελληνικών διαλέκτων
ΕΛΕΝΗ ΓΑΛΙΩΤΟΥ
Σύγκριση γλωσσών και σύγκριση διαλέκτων: μεθοδολογικά και θεωρητικά ζητήματα
ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ ΓΙΑΝΝΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
Αιγυπτιώτικα: ένα γλωσσικό ιδίωμα υπό εξαφάνιση (;)
ΡΕΑ ΔΕΛΒΕΡΟΥΔΗ
Η μορφολογική ποικιλία στα αξιολογικά επίθετα και ρήματα της νέας ελληνικής
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΥΘΥΜΙΟΥ
Γλωσσική ποικιλία και τυποποίηση: η περίπτωση της νέας ελληνικής
ΑΝΝΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΟΥ
Νεοελληνικοί τύποι παρελθοντικών χρόνων που λήγουν σε -ήκα
BRIAN F. JOSEPH
Προς μια νέα θεώρηση της αναδόμησης του ονοματικού συστήματος της Ελληνικής: ενδείξεις από την Πρώιμη Νέα Ελληνική
ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΤΖΟΛΑ & ΑΣΗΜΑΚΗΣ ΦΛΙΑΤΟΥΡΑΣ
Το σημερινό κυθηραϊκό ιδίωμα: τα συμπεράσματα γλωσσοσυλλεκτικής αποστολής στα Κύθηρα
ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΤΣΟΥΔΑ
Ο επτανησιακός χαρακτήρας της λευκαδίτικης γεωγραφικής γλωσσικής ποικιλίας
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΡΙΜΠΑΣ
Η τσούπα του κυρίου ΝΚ: γλωσσική διαταραχή ή γλωσσική ποικιλία;
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ
Νέα δεδομένα για την ιστορία της τσακωνικής διαλέκτου
10 ΜΑΝΩΛΕΣΣΟΥ
Τροπικοί δείκτες στην Ποντιακή και Καππαδοκική: συγχρονικά δεδομένα, διαχρονικές εξηγήσεις
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ
Γλωσσική ποικιλία και γλωσσική αλλαγή στον σχηματισμό συγκριτικών παραθετικών δομών: δεδομένα από την Καππαδοκική
ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΕΛΙΣΣΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
Ποσοτική ανάλυση της χρήσης του κανόνα του τελικού -ν σε γραπτά κείμενα της Νέας Ελληνικής
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κ. ΜΙΚΡΟΣ
Παρατηρήσεις για τη μορφολογική διαφοροποίηση στο κλιτικό σύστημα των ονομάτων στα βόρεια ελληνικά ιδιώματα
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΠΕΗΣ
Φωνηεντική ποικιλία σε ελληνικές διαλέκτους: μια ακουστική και ηλεκτροπαλατογραφική μελέτη
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ, ΜΑΡΙΑ ΜΠΑΛΤΑΤΖΑΝΗ & ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΧΙΟΝΙΔΟΥ
Εξαγγλισμός και νέα ελληνική: η εισαγωγή νέων λεξικών σχημάτων με μεταφραστικό δανεισμό
ΓΙΩΡΓΟΣ I. ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ
Ρίζες: μεταξύ λέξεων και γραμματικής
ΦΟΙΒΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ
Σελίδες από την ιστορία της ελληνικής γλώσσας: η περίπτωση της Κωνσταντινούπολης
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΤΕΛΙΔΗΣ
Αποκοπή των άτονων υψηλών φωνηέντων στην ποικιλία της Αγιάσου της Λέσβου: μελέτη της κώφωσης από τη σκοπιά της ακουστικής φωνητικής
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΖΑΧΑΡΙΟΥ
Ρηματική μορφολογία και (α)παρεμφατικότητα: η περίπτωση της αγγλικής
ΑΝΝΑ ΡΟΥΣΣΟΥ
Ελληνική και ρομανικές ποικιλίες της Κάτω Ιταλίας: ιστορία και γλωσσική επαφή σε ονοματικές δομές
ΜΕΛΙΤΑ ΣΤΑΥΡΟΥ-ΣΗΦΑΚΗ & CRISTINA GUARDIANO
Ο αόριστος της Ελληνικής σε δύο μη τυπικές ομάδες φυσικών ομιλητών
ΑΡΧΟΝΤΩ ΤΕΡΖΗ
Η πραγμάτωση των συμφωνικών συμπλεγμάτων στις νεοελληνικές διαλέκτους υπό το πρίσμα του Μοντέλου των Τριών Κλιμάκων
ΜΑΡΙΝΑ ΤΖΑΚΩΣΤΑ
Η ποικιλία στις γραμματικές τάξεις της Νέας Ελληνικής: η περίπτωση των συνδεσμικών συνδετών
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΧΕΙΛΑ-ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ

Επιστημονική επιμέλεια: ΑΡΓΥΡΗΣ ΑΡΧΑΚΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ Ι. ΞΥΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΖΑΧΑΡΙΟΥ